Koniec z wciskaniem garnków za 10 tys. zł. W Sejmie trwają prace nad nowym prawem

Projekt nowelizacji przygotował Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W środę Sejm wysłuchał sprawozdania Komisji Gospodarki i Rozwoju dotyczącego tych przepisów. Jak mówił prezes UOKiK Tomasz Chróstny, zmiany dotyczą między innymi uregulowania pokazów handlowych. Zapraszane są na nie głównie starsze osoby, którymi łatwo jest manipulować i przekonać do zakupu bardzo drogich i niekoniecznie potrzebnych przedmiotów.

Chróstny relacjonował, że do UOKiK wpływa rocznie około 600 skarg, dotyczących pokazów handlowych. Jednak jego zdaniem ogółem jest ich dużo więcej, bo część trafia bezpośrednio do miejskich i powiatowych rzeczników praw konsumenta. Jak tłumaczył, dzięki nowym przepisom urząd będzie mógł kontrolować przestrzeganie przepisów ustawy o prawach konsumenta z wykorzystaniem tożsamości utajnionej i prowadzić kontrole w siedzibach przedsiębiorców, którzy są podejrzani o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów po wcześniejszej zgodzie sądu i przy wsparciu policji.

- Minister Sprawiedliwości wystosował pismo do prokuratur, żeby tego typu oszustwa, tego typu naruszenia były badane pod kątem spełnienia kryteriów związanych z działaniem zorganizowanych grup przestępczych - poinformował Tomasz Chróstny.

Zgodnie z projektem nowelizacji konsument, który zawarł umowę poza lokalem przedsiębiorstwa podczas nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta albo wycieczki zorganizowanej przez przedsiębiorcę w celu promocji oraz zawarcia umów z konsumentami, może w terminie 30 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów. Zrezygnowano również z niektórych wyjątków od prawa do odstąpienia od umowy.

W projekcie wyeliminowane też zostały próby obchodzenia przez przedsiębiorców przepisów w przypadku różnego rodzaju abonamentów medycznych oferowanych na pokazach. Konsumentom będzie przysługiwać prawo do odstąpienia od umów, zaś przedsiębiorcy będę mieli obowiązek informować o tym prawie. Natomiast umowa o świadczenie usług finansowych nie może być zawarta podczas pokazu oraz podczas wycieczki. W przypadku zawarcia takiej umowy będzie ona nieważna z mocy prawa.

Zakazane ma też być przyjmowanie przez przedsiębiorcę płatności przed upływem terminu do odstąpienia od umowy, który ma wynosić 14 dni albo 30 dni w przypadku umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa podczas nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta albo wycieczki.

Nowelizacja ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw nie dotyczy jednak tylko naciągania podczas pokazów. Jak tłumaczył Tomasz Chróstny, ma ona też zwiększyć przejrzystość transakcji dokonywanych w internecie i zawierać mechanizmy zabezpieczające konsumentów przed niewiarygodnymi opiniami. - Te przepisy obejmują mechanizmy weryfikacji opinii, z którymi konsumenci spotykają się w sieci - tłumaczył prezes UOKiK.

Nowelizacja wprowadza też definicję "plasowania", czyli w odpowiedzi na wyszukiwanie internetowe konsumenta dostarczania informacji w formie wyników wyszukiwania bez wyraźnego ujawniania płatnej reklamy lub opłat wnoszonych konkretnie w celu uzyskania wyższego plasowania produktów w wynikach wyszukiwania.

Projekt nakłada też wymóg, by w każdym ogłoszeniu o obniżce ceny towaru lub usługi podawano informację o najniższej cenie tego towaru lub też usługi, jaka obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.

Obejmuje również przepis zakładający, że wprowadzenie na rynek "towaru identycznego" z tym, który jest sprzedawany w kilku innych państwach UE, podczas gdy istotnie różni się od niego np. składem czy funkcjonalnością, będzie uznawane za nieuczciwą praktykę rynkową.

Po wysłuchaniu sprawozdania Komisji Gospodarki i Rozwoju Sejm odesłał projekt z powrotem do prac w komisji. Sprawozdawca, poseł PiS Andrzej Gawron, relacjonował, że już na wcześniejszym posiedzeniu komisji zgłoszono szereg poprawek, głównie doprecyzowujących, redakcyjnych, uściślających.

- Były też dosyć istotne poprawki, jak poprawka dotycząca zakazu niezamówionej oferty handlowej. Bardzo często zdarza się, że dzwoni telefon okazuje się, że po raz kolejny ktoś, zdarza się, że są to systemy półautomatyczne, zgłasza ofertę, a myśmy w ogóle takiej oferty nie oczekiwali. Będzie zakaz takiej oferty - poinformował Gawron.

Dodał, że podczas obrad komisji padały propozycje wydłużenia terminu wejścia w życie ustawy do 6 miesięcy by dać przedsiębiorcom czas na przygotowania. Ostatecznie jednak "na wyższym poziomie ustawiono interes konsumenta, który już po 14 dniach od wejścia w życie ustawy będzie miał tę wyższą ochronę" - ocenił Gawron.

W środę poseł KO Tadeusz Aziewicz ponownie zgłosił poprawkę wydłużającą vacatio legis ustawy do sześciu miesięcy w związku z nieprzyjęciem jej przez komisję na poprzednim posiedzeniu.

- Składamy ponownie poprawkę, która zakazuje sprzedaży suplementów diety w sprzedaży bezpośredniej. Proponuję też, by większość przepisów weszła w życie od 1 stycznia 2023 r. z wyjątkiem tych dotyczących głównie umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa, te miałyby wejść w życie tak, jak proponowano, po upływie 14 dni - zaapelowała z kolei posłanka Lewicy Marcelina Zawisza.