Koszyk wielkanocny droższy niż rok temu. Oto jak wzrosły ceny świątecznych produktów

Za bardzo wysoką marcową inflację odpowiada przede wszystkim gigantyczny wzrost cen paliw (o 33,5 proc. w porównaniu do marca 2021 roku) i nośników energii, które podrożały o 23,9 proc. - wynika z danych GUS. Ceny żywności i napojów bezalkoholowych też mocno wzrosły - o 9,2 proc. rok do roku.

Nic nie zapowiada, że podwyżki szybko się skończą. Bardzo pesymistyczny jest w tej kwestii Rafał Zielonka, ekspert Konfederacji Lewiatan. Prognozuje on, że już w kwietniu będziemy mieli inflację na poziomie 12,2 proc. W jaśniejszych barwach widzą to natomiast ekonomiści PKO BP, według których drożyzna w ogóle nie przekroczy w tym roku pułapu 12 proc.

Inflacja, o której piszą ekonomiści i GUS, jest gołym okiem widoczna w sklepach. I to mimo że rząd wprowadził tarczę antyinflacyjną, w ramach której VAT na sporą część produktów został obniżony do zera. Drożeją produkty zbożowe, mleczne, oleje. To przełoży się na koszty organizacji tegorocznych świąt.

Koszyk wielkanocny będzie w tym roku droższy o 5,1 proc. niż rok temu - wynika z przedświątecznych wyliczeń Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych CASE. Jak komentuje Adam Śmietanka, ekspert CASE, tegoroczne święta wielkanocne będą inne niż te w ubiegłym roku. Wtedy bowiem światowe gospodarki dopiero wychodziły z kryzysu związanego z pandemią COVID-19, a ceny pozostawały dość stabilne.

"Obecnie szereg czynników, jak np. zwiększony popyt czy wojna w Ukrainie, powoduje bardzo istotny wzrost cen produktów spożywczych na całym świecie" - tłumaczy ekspert, cytowany w artykule CASE.

Najbardziej w porównaniu do ubiegłego roku podrożały jaja. Musimy za nie płacić aż o 10,9 proc. więcej niż rok temu. Ich ceny wystrzeliły w ostatnich miesiącach - tylko w ciągu sześciu tygodni w lutym i w marcu aż o 89 proc. Według najnowszych danych ministerstwa między 4 a 10 kwietnia ceny jaj klasy M z chowu ściółkowego, po których kupowane są przez sklepy, wzrosły o 8,4 proc. - z 58,62 zł za 100 sztuk do 63,54 zł.

Nieco mniej wzrosła w ciągu ostatniego roku cena chleba - o 7,8 proc. O 7,2 proc. zdrożał chrzan, o 6,2 proc. sól, a czekolada o 3,2 proc. Wyjątkowo skromnie wygląda w tym zestawieniu podwyżka cen wędlin - 0,9 proc.

Ponieważ niektórych rzeczy jemy więcej, a innych mniej, CASE założył, że w jego koszyku umieści dwa jajka, 100 g kiełbasy, 300 g chleba, 40 g chrzanu, 10 g soli i 100-gramowy zając z czekolady. Przy takich ilościach wzrost średniej wartości wielkanocnego koszyka wynosi 5,1 proc.

"Z całą pewnością bez wprowadzenia zerowego VAT obserwowane obecnie ceny byłyby jeszcze wyższe" - komentuje Adam Śmietanka. Podkreśla zarazem, że choć VAT spadł z 5 proc. do zera, to w bezpośrednim następstwie tej zmiany ceny żywności obniżyły się średnio tylko o 2,1 proc.

"Oznacza to, że nie cała obniżka podatku znalazła odzwierciedlenie na półkach sklepowych. Warto także pamiętać, że jest to tylko pewnego rodzaju odroczenie wzrostów cen i z całą pewnością zaobserwujemy skokowy ich wzrost, kiedy stawki VAT wrócą do poziomu sprzed obniżki, co według planów rządu nastąpić ma z końcem lipca" – ostrzega ekspert CASE.

Za 10 podstawowych produktów świątecznych, takich jak chleb, jaja, mąka czy biała kiełbasa, trzeba w tym roku zapłacić 71,56 zł. To średnia cen produktów (głównie marek własnych) z trzech dyskontów: Biedronki, Lidla i Aldi, które porównaliśmy w poniedziałek 11 kwietnia.

Czytaj też: Ani Lidl, ani Biedronka. Oto najtańszy dyskont

Według raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego z początku kwietnia średnioroczna inflacja w Polsce w 2022 r. sięgnie 10,8 proc. Zdaniem PIE 3,5 pkt proc. z tego wzrostu będzie skutkiem rosyjskiej agresji na Ukrainę, a najmocniej podrożeją żywność i energia.

Poza zaburzonymi łańcuchami dostaw produktów żywnościowych, dojdzie do ograniczenia eksportu nawozów, spowodowanego sankcjami. "Zmniejszy ono dostępność, a tym samym podniesie koszt produkowanej żywności" - komentował Jakub Rybacki z PIE.

Żywność drożeje nie tylko w Polsce. W kwietniu Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa poinformowała, że indeks cen żywności na świecie w marcu wzrósł do 159,3 pkt. i jest na poziomie najwyższym w historii.

"Ostatni wzrost odzwierciedla nowe rekordy wszech czasów dla olejów roślinnych, zbóż i subindeksów mięsnych. Mniejsze wzrosty dotyczyły cen cukru i produktów mlecznych" - skomentowała organizacja. Zaledwie miesiąc wcześniej indeks był na poziomie 141,4 pkt., a w marcu ubiegłego roku sięgał 119,2 pkt.