Kto rozliczy prokurenta

- Na podstawie uchwały zarząd spółki z o.o. powołał prokurenta, który za pełnienie tej funkcji otrzymuje wynagrodzenie. Prokurent nie jest pracownikiem spółki zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Nie wykonuje też swoich czynności w ramach umowy-zlecenia i pozarolniczej działalności gospodarczej. Czy spółka z o.o. jako płatnik ma obowiązek pobierania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych przy wypłacie wynagrodzenia dla prokurenta za sprawowanie przez niego tej funkcji? Czy w tym przypadku występuje obowiązek zapłaty składek ZUS? - pyta czytelniczka.

Prokurent to inaczej pełnomocnik spółki umocowany do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokurentem może być wyłącznie osoba fizyczna i to tylko ta, która ma pełną zdolność do czynności prawnych. Zasady udzielania prokury i jej zakresu oraz ewentualnego odwołania są określone w art. 1091-1099 kodeksu cywilnego.

Prokurent reprezentuje spółkę na zewnątrz wobec innych podmiotów. Ma on możliwość wykonywania wszelkich czynności sądowych dotyczących spółki. Może także reprezentować przedsiębiorcę przed organami administracji państwowej i samorządowej, bankami itp. Zakres uprawnień prokurenta jest więc dość szeroki.

Prokury udziela przedsiębiorca, w tym np. spółka z o.o. Decyzja ?o powołaniu prokurenta jest podejmowana na podstawie uchwały wspólników lub zarządu. Udzielenie jej następuje w drodze złożenia jednostronnego oświadczenia woli przez spółkę. Oświadczenie to musi zostać złożone na piśmie pod rygorem nieważności. Udzielenie prokury podlega obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców.

Z którego źródła

Prokurentowi za sprawowanie tej funkcji przysługuje wynagrodzenie. Jeżeli jest ono wypłacane za pełnienie funkcji prokurenta na podstawie uchwały zarządu spółki z o.o., to przychód ten, na podstawie ?art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ?ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, jest kwalifikowany do przychodów z tzw. innych źródeł. Nie można go bowiem zaliczyć do żadnego ze źródeł przychodów określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy o PIT. W szczególności nie można go zaliczyć do przychodów ze stosunku pracy, ani do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, ani do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

W takim przypadku spółka z o.o., w związku z wypłatą wynagrodzenia dla prokurenta, nie występuje ?w roli płatnika zobowiązanego do obliczania i potrącania zaliczki na PIT. W trakcie roku przy wypłacaniu wynagrodzenia nie pobiera ona zaliczki na PIT. Do obowiązków spółki należy natomiast sporządzenie po zakończeniu roku informacji o wysokości przychodów uzyskanych przez prokurenta na formularzu PIT-8C. Informację PIT-8C należy sporządzić do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, którego ona dotyczy. W tym terminie należy przekazać PIT-8C podatnikowi (prokurentowi) oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika (prokurenta). Prokurent po otrzymaniu informacji o uzyskanych przez siebie przychodach z innych źródeł (PIT-8C) wartość tych przychodów wykazuje w rocznym zeznaniu podatkowym i odprowadza należny z tego tytułu podatek dochodowy w terminie do 30 kwietnia po zakończeniu roku podatkowego, którego to rozliczenie dotyczy.

Fiskus potwierdza

Brak obowiązku pobrania przez spółkę z o.o. zaliczek na PIT potwierdzają również organy podatkowe, w tym m.in. Izba Skarbowa ?w Katowicach w interpretacji z 20 grudnia 2013 r. (IBPBII/1/ 415-890/13/MCZ). W piśmie tym czytamy, że: „(...) Spółka nie jest zobowiązana do poboru miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w związku z wypłatą wnioskodawcy - prokurentowi wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji prokurenta w tejże spółce. Wnioskodawca po zakończeniu roku podatkowego we własnym zakresie dokona rozliczenia podatku od tych przychodów".

Analogicznie uznała Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji ?z 29 sierpnia 2013 r. (ILPB2/415-564/13-2/AJ).

Nawet gdy jest pracownikiem

Nawet gdy osoba fizyczna wykonująca obowiązki prokurenta jest jednocześnie pracownikiem ?spółki z o.o. zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, wynagrodzenie otrzymane za pełnienie przez nią funkcji prokurenta podlega zakwalifikowaniu do przychodów z innych źródeł. W tym przypadku obowiązki wykonywane na podstawie umowy o pracę nie mogą jednak obejmować czynności związanych z prokurą. Jeśli podstawą działania prokurenta jest wyłącznie uchwała zarządu spółki, a z zawartej umowy o pracę nie wynikają żadne zobowiązania do działania w zakresie prokury, to spółka z o.o., wypłacając wynagrodzenie za pełnienie przez tę osobę funkcji prokurenta, również nie występuje w roli płatnika PIT.

Potwierdzenie tego stanowiska można odnaleźć w interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 31 paź- dziernika 2013 r. (ILPB2/415-756/13-2/ES). Organ podatkowy wskazał, że gdy umowa o pracę nie obejmuje czynności związanych z prokurą, to „(...) jeżeli prokurent dokonuje czynności na rzecz spółki i uzyskiwane z tego tytułu przychody zaliczane są do przychodów z innych źródeł, to spółka nie jest obowiązana do pobrania zaliczki na podatek dochodowy. Ma ona jedynie obowiązek sporządzić informację ?o wysokości uzyskanych przez prokurenta przychodów".

Podobnie uznała Izba Skarbowa ?w Katowicach w interpretacji z 3 października 2013 r. (IBPBII/ 1/415-694/13/BD) oraz Izba Skarbowa ?w Bydgoszczy w interpretacji z 8 lipca 2013 r. (ITPB1/415-447/13/MR).

Bez obowiązku ubezpieczeń

Wynagrodzenie wypłacone za pełnienie funkcji prokurenta na podstawie uchwały zarządu spółki nie podlega również składkom ZUS. Prokura nie została wymieniona wśród tytułów powodujących obowiązek ubezpieczeń. W rezultacie wynagrodzenie otrzymane przez prokurenta nie jest podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia do ZUS. Oznacza to, że od tego wynagrodzenia nie należy naliczać ?i opłacać żadnych składek.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych potwierdził to w interpretacjach indywidualnych wydanych przez: oddział w Lublinie 12 lipca ?2013 r. (WPI/200000/ 451/966/ 2013) oraz oddział w Gdańsku 22 października 2013 r. (DI/100000/ 451/287/ 2013). Z tego ostatniego pisma wynika, że: „Ubezpieczeniom społecznym w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych podlega obowiązkowo osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. W art. 6 ust. 1 ustawy ?z dnia 13 października o systemie ubezpieczeń społecznych ustawodawca wskazał wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. (...) Wyliczenie zawarte w tym przepisie jest wyczerpujące i ma charakter katalogu zamkniętego. (...) Pełnienie funkcji prokurenta spółki na podstawie uchwały zarządu jest neutralne w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym, gdyż powyższe powołanie nie stanowi tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym. Bez znaczenia prawnego w kontekście obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym z
tytułu pełnienia funkcji prokurenta na podstawie powołania jest fakt równoległego świadczenia pracy ?u wnioskodawcy w oparciu o umowę o pracę".