Kupując mieszkanie, pamiętaj o rozliczeniu z fiskusem
Osoby zaciągające kredyt mieszkaniowy nie mogą
zapomnieć o podatku, który obciąża ustanowienie hipoteki.
Zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowaniu podlega m.in. ustanowienie hipoteki. PCC obciąża osobę składającą oświadczenie woli o jej ustanowieniu. Podstawę opodatkowania stanowi kwota zabezpieczonej wierzytelności.
Jaki podatek
Ustawa przewiduje dwie możliwości. Stawka od ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie wierzytelności istniejących wynosi 0,1 proc. zabezpieczonej wierzytelności. Jeśli natomiast chodzi o wierzytelność, której wysokość jest nieustalona, stawka jest zryczałtowana i wynosi 19 zł.
Co to oznacza dla osoby, która zaciąga kredyt na kupno lokalu? Banki wymagają najczęściej ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie wierzytelności. Stawka zależy od tego, czy jest to hipoteka zwykła czy kaucyjna. W wypadku zwykłej podatek wynosi 0,1 proc. od zabezpieczanej wierzytelności. Czyli jeśli ktoś bierze z banku np. 300 tys. zł, to 0,1 proc. podatku wynosi 300 zł.
W razie zaciągania kredytu na zakup nieruchomości najczęściej ustanawiana jest jednak hipoteka kaucyjna. Dzieje się tak dlatego, że nie wiadomo dokładnie, jaka jest wysokość zabezpieczanej wierzytelności. Wartość hipoteki kaucyjnej skalkulowana jest w taki sposób, że obejmuje nie tylko kwotę kredytu, ale także odsetki od niego, prowizję banku i ewentualne koszty egzekucji należności. W tej sytuacji podatek wynosi więc 19 zł.
W wypadku kredytu hipotecznego płatnikiem PCC jest najczęściej notariusz, przed którym zawiera się umowę sprzedaży mieszkania. Kupujący, na podstawie dokumentów otrzymanych w banku, składa jednocześnie oświadczenie o ustanowieniu hipoteki. Nie musi się już martwić o odprowadzenie pieniędzy do urzędu, ponieważ wszystkie związane z tym formalności reguluje płatnik. Wiąże się to jednak z dodatkową opłatą notarialną.
Nie zawsze u notariusza
Ustanowienie hipoteki może się jednak odbywać i bez udziału notariusza (np. w wypadku kredytu na budowę domu). Kupujący musi wtedy sam dopilnować formalności związanych z wpisem hipoteki do ksiąg wieczystych i zapłatą podatku. Wpisanie do ksiąg następuje na podstawie dokumentu sporządzonego przez bank, zawierającego m.in. dane na temat zabezpieczanej wierzytelności, daty spłaty kredytu oraz nieruchomości, która ma zostać obciążona. Do dokumentu otrzymanego z banku kredytobiorca powinien też dołączyć pisemne oświadczenie o ustanowieniu hipoteki na rzecz banku. Komplet dokumentów należy złożyć do wydziału ksiąg wieczystych sądu rejonowego, który jest właściwy dla miejsca położenia nieruchomości.
Osoba zaciągająca kredyt musi też w tej sytuacji sama dopilnować rozliczenia z fiskusem, na co ma 14 dni od ustanowienia hipoteki, tj. od dnia złożenia wniosku do sądu o wpis do księgi wieczystej. W tym celu należy złożyć do urzędu skarbowego właściwego ze względu na swoje miejsce zamieszkania formularz PCC-3 i wpłacić podatek w odpowiedniej wysokości.
Oskar Wala, doradca podatkowy w KPMG
Kredytobiorca musi mieć świadomość, że zabezpieczenie zaciąganego kredytu hipoteką oznacza obowiązek zapłaty PCC. Na szczęście przypominają o tym banki i notariusze. Stawka podatku zależy przede wszystkim od tego, czy ustanowiona zostaje hipoteka zwykła czy kaucyjna. Większość kredytów, zwłaszcza te w walutach obcych, zabezpiecza się hipoteką kaucyjną, tak więc stawka wynosi najczęściej 19 zł. Nie jest to duża kwota, ale nie można zapomnieć o jej uregulowaniu. Jeśli ustanowienie hipoteki nie następuje przed notariuszem, o zapłacie podatku musi pamiętać sam kredytobiorca. Rozliczeniu z fiskusem służy w tej sytuacji druk PCC-3.
Monika Pogroszewska
Rzeczpospolita