Leki bez recepty tylko w aptekach? PIH apeluje do rządu

Ministerstwo Zdrowia planuje wprowadzić ograniczenia sprzedaży leków poza aptekami, za czym od lat lobbuje Naczelna Rada Aptekarska. Dla farmaceutów będzie oznaczać to mniejszą konkurencję na rynku, czemu sprzeciwia się z kolei Polska Izba Handlu. Choć zmiany mają służyć pacjentom, w praktyce może się okazać, że wielu nie tylko utrudnią życie, ale i uszczuplą portfele.

Polacy są w czołówce europejskiej pod względem zakupu leków i samoleczenia. Z raportu Federacji Konsumentów "Leki bez recepty - zwyczaje i preferencje konsumentów" wynika, że bez recepty zaopatruje się w aptekach mniej niż jedna trzecia respondentów. Aż 61 proc. korzysta zarówno z aptek, jak i innych punktów sprzedaży.

Co ważne, 66 proc. ankietowanych osób twierdzi, że leki bez recepty nie powinny być dostępne wyłącznie w aptekach. Tabletki na ból głowy czy przeziębienie można kupić w najbliższym sklepie osiedlowym, markecie i stacji benzynowej. Co piąty respondent kupujący leki bez recepty deklaruje, że apteka znajduje się za daleko. Kupuje je więc np. w markecie przy okazji innych zakupów (51 proc.) oraz z wygody (50 proc.).

źródło: "Leki bez recepty" Federacja Konsumentów

To wkrótce może się zmienić. W Ministerstwie Zdrowia trwają prace dotyczące ograniczenia pozaaptecznej sprzedaży leków, za czym od lat lobbuje Naczelna Rada Aptekarska. Jej zdaniem sprzedaż produktów leczniczych na stacjach benzynowych, w supermarketach czy w kioskach powinna podlegać kontroli ze strony odpowiednich organów.

"Jesteśmy za wprowadzeniem przez inspekcję farmaceutyczną rejestru podmiotów prowadzących taką działalność, nałożenia na te placówki obowiązku przechowywania leków zgodnie ze standardami przyjętymi w aptekach, jak również objęcia tych punktów sprzedaży obowiązkowym nadzorem ze strony farmaceutów. Ponadto, w trosce o zdrowie i bezpieczeństwo małych pacjentów, proponujemy ograniczyć ilość substancji, opakowań i dawek leków dopuszczonych do obrotu w tych placówkach" - czytamy w oświadczeniu Naczelnej Rady Aptekarskiej.

Chociaż takie zapisy nie oznaczają wprost zakazu sprzedaży leków poza aptekami, według Polskiej Izby Handlu, największej reprezentacji handlu detalicznego w Polsce, zrzeszającej 30 tys. sklepów, mogą doprowadzić do likwidacji rynku pozaaptecznego i przynieść skutek odwrotny od zakładanego, czyli poprawy bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli.

- Wspominane w wypowiedziach Ministra Zdrowia rozwiązania np. opakowania 2-4 tabletkowe czy dodatkowe, zbyt kosztowne dla polskich przedsiębiorców wymogi, mogą utrudnić dostęp do doraźnej pomocy medycznej obywatelom, szczególnie tym mieszkającym na wsi i w mniejszych miejscowościach - komentuje Waldemar Nowakowski, prezes Polskiej Izby Handlu. Tym bardziej, że jak wynika z raportu Federacji Konsumentów, aż 34 proc. badanych osób nie wie, gdzie w razie potrzeby znajduje się najbliższa czynna apteka lub punkt apteczny.

PIH ostrzega, że w przypadku ograniczeń prowadzących do de facto likwidacji tego rynku, jego część przejmą apteki, a pozostała część - tj. na wsi i w mniejszych miejscowościach po prostu zniknie.Organizacja nie ukrywa, że zmiana przepisów uderzy nie tylko w pacjentów, ale i małych oraz średnich przedsiębiorców.

- Apelujemy o podjęcie odpowiedzialnej decyzji poprzez wzięcie pod uwagę dalekowzrocznych, a nie krótkowzrocznych zdrowotnych i społecznych skutków rozważanych rozwiązań regulacyjnych. Pozostajemy do dyspozycji podczas konsultacji dotyczących tego projektu - mówi Waldemar Nowakowski.

Jakie leki bez recepty kupujemy najczęściej? Na ból głowy (ponad 50 proc.) W dalszej kolejności są środki "przeciwgorączkowe" (44 proc.) i "na przeziębienie" (43 proc.).

Co ważne, w opinii zdecydowanej większości respondentów leki bez recepty są tańsze w innych niż apteka placówkach handlowych. Stąd tym większa korzyść dla aptek kosztem pacjentów.