Łódź/Rewitalizacja miast to wyzwanie dla samorządów
Zmiana w podejściu UE do rewitalizacji miast w nowej perspektywie na lata 2014-20 będzie ogromnym wyzwaniem dla samorządów - uważa dyrektor Biura Planowania Przestrzennego woj. łódzkiego Ewa Paturalska-Nowak.
Rewitalizacja łączyć będzie bowiem zarówno aspekt społeczny, gospodarczy, przestrzenny oraz odnowę obiektów. Wpływ funduszy europejskich na rewitalizację miast to jeden z głównych tematów odbywającej się w Łodzi w piątek międzynarodowej konferencji "Miasta przyjazne mieszkańcom".
Ewa Paturalska-Nowak w rozmowie z PAP podkreśliła, że obecnie Unia Europejska za kompleksową rewitalizację uznaje jedynie działania łączące aspekt społeczny (aktywizacja mieszkańców, wyjście z obszaru wykluczenia społecznego), gospodarczy (zmiana funkcji gospodarczej danego terenu), przestrzenny (budowa dróg, placów, rynków)i wartość techniczną (odnowa obiektów).
"Wszystkie te czynniki muszą być uwzględniane przy przygotowywaniu lokalnych planów rewitalizacji, które staną się podstawą do alokacji środków na danym terenie" - dodała.
Jak zaznaczyła, projekty mogą być finansowane z wielu źródeł, m.in. Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, z Funduszu Społecznego, ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska czy konserwatora zabytków, ale zawsze muszą spełniać te cztery wymagania.
Zdaniem Paturalskiej-Nowak, dla samorządów lokalnych będzie to ogromne wyzwanie, wymagające zaangażowania wielu instytucji, a przede wszystkim mieszkańców, którzy powinni zaakceptować procesy rewitalizacyjne.
"W poprzedniej perspektywie finansowania dopuszczano pod nazwą +rewitalizacja+ przeprowadzenie wyłącznie remontu kamienic czy wyłożenie kostką brukową chodnika w historycznym układzie miejskim. Teraz unia mówi: +Nie tędy droga, najważniejsi są ludzie mieszkający na historycznych terenach+" - powiedziała.
Samorządy lokalne - według niej - będą musiały zmierzyć się z faktem, że historyczne obszary i centra miast są w dużym stopniu zamieszkiwane przez ludzi, którzy nie są wyłącznie zainteresowani tym, aby te tereny były ładne i zadbane, ale także tym, aby stawały się miejscem rozwoju życia kulturalnego.
W województwie łódzkim wśród przykładów udanych i kompleksowych rewitalizacji, zrealizowanych w poprzedniej perspektywie finansowej, są nich m.in. dawny kompleks pofabryczny Poznańskiego w Łodzi, na terenie którego działa obecnie Manufaktura, Trakt Wielu Kultur w Piotrkowie Trybunalskim, Park Kulturowy Wzgórze Zamkowe w Sieradzu czy Park Kulturowy Miasto Tkaczy w Zgierzu. W tym czasie na działania rewitalizacyjne przeznaczono w Łódzkiem m.in. 313 mln zł z Regionalnego Programu Operacyjnego (RPO) oraz 134 mln z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
Jak podkreślił w trakcie konferencji dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej Artur Stelmach, RPO na lata 2014-20 będzie dla samorządów jednym z głównych narzędzi finansowania rewitalizacji i odnowy kulturowej miast. "Obecnie na szczeblu krajowym trwają prace nad Narodowym Planem Rewitalizacji (NPR), którego zapowiadany budżet wynosi 25 mld zł" - dodał.
Konferencja "Miasta przyjazne mieszkańcom" odbyła się w ramach cyklu imprez "PROREVITA" organizowanych od 2004 r. przez Instytut Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej. Są one poświęcone ochronie zabytkowego krajobrazu kulturowego i rewitalizacji środowiska zurbanizowanego.