MS: zrealizowana większość priorytetów prezydencji w obszarze wymiaru sprawiedliwości (komunikat)

15.12. Warszawa - MS informuje:

Większość priorytetów polskiej prezydencji w obszarze wymiaru sprawiedliwości - zrealizowana! (Rada ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, Bruksela, 13-14 grudnia 2011 r.)

- Udało się nam zrealizować większość z założonych przez polską prezydencję priorytetów w obszarze wymiaru sprawiedliwości - poinformował Igor Dzialuk, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości. - Podczas wczorajszego, ostatniego w trakcie polskiej prezydencji, posiedzenia Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, udało się nam sfinalizować prace dotyczące kilku instrumentów, które są kluczowe dla zapewnienia odpowiednio wysokich standardów ochrony praw obywateli UE.

Igor Dzialuk przewodniczył polskiej delegacji podczas obrad, w trakcie których ministrowie dyskutowali nad następującymi projektami unijnymi:

Dyrektywa ustanawiająca normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw

Prace nad poprawą sytuacji ofiar stanowiły jeden z priorytetów polskiej prezydencji w obszarze wymiaru sprawiedliwości.

- Dlatego jestem usatysfakcjonowany, że udało nam się zakończyć negocjacje polityczne w Radzie. Teraz prezydencja duńska będzie prowadzić dalsze negocjacje z Parlamentem Europejskim w ramach tzw. trilogu - poinformował Igor Dzialuk.

Po wejściu w życie dyrektywy osoba, która padnie ofiara przestępstwa, niezależnie od tego gdzie na terenie UE się znajdzie, będzie miała prawo do wsparcia od organów wymiaru sprawiedliwości, takiego jak np.: dostęp do informacji o przysługujących prawach oraz o sprawie, zwrot kosztów udziału w postępowaniu, zaskarżenia decyzji kończących postępowanie, ochrony w trakcie postępowania karnego.

Szczególnie istotne w tym kontekście jest zapewnienie ochrony ofiarom szczególnie wrażliwym, takim jak dzieci, które będą musiały być chronione przed sprawcą i niepotrzebnymi kontaktami z nim. Instrument przyniesie konkretne korzyści dla obywateli w sytuacji, w której na terytorium całej Unii Europejskiej każdego roku 75 milionów osób może stać się ofiarą przestępstwa.

1. Europejski nakaz dochodzeniowy w sprawach karnych

Polskiej prezydencji udało się zakończyć trudne i długotrwałe negocjacje dotyczące projektu dyrektywy w sprawie Europejskiego Nakazu Dochodzeniowego w sprawach karnych. Wcześniej, węgierskiej prezydencji, udało się osiągnąć częściowe porozumienie co do tekstu. Polska prezydencja domknęła negocjacje, kończąc prace nad rozdziałami dyrektywy dotyczącymi specjalnych środków dochodzeniowych.

Zgodnie z procedurą projekt zostanie teraz przekazany do uzgodnień z Parlamentem Europejskim.

Przyjęty właśnie przez Radę projekt upraszcza obowiązujące zasady w zakresie gromadzenia dowodów - wszystkie przepisy będą w jednym akcie prawnym. Jest to odpowiedź na pojawiające się od jakiegoś czasu apele praktyków o uproszczenie obowiązującego dotychczas, opartego na kilku aktach i fragmentarycznego systemu.

Dyrektywa wprowadzając jednolite reguły współpracy bezpośrednio pomiędzy organami oraz obejmując wszystkie środki dowodowe (z bardzo wąskimi wyjątkami). Jednocześnie polska prezydencja starała się zawrzeć w projekcie również wszelkie gwarancje praw podstawowych, a w przypadku środków dowodowych o bardziej dolegliwym charakterze, gwarancje te są jeszcze bardziej rozbudowane (szczególne przesłanki odmowy oraz większa elastyczność państw członkowskich dla transpozycji przepisów dyrektywy).

- Mam nadzieję, że tak zbalansowany instrument umożliwi przyspieszenie i odformalizowanie współpracy między organami sądowymi państw członkowskich przy przeprowadzaniu dowodów w postępowaniu karnym - mówi Minister Igor Dzialuk. - Dotychczas, jeśli w ramach prowadzonego postępowania zachodziła konieczność przesłuchania kogoś za granicą, to wysyłano wniosek do sądu innego państwa i czekano na jego realizację. Termin odpowiedzi nie był określony, co mogło przedłużać postępowanie. Teraz termin ten wynosi 30 dni i są precyzyjnie określone warunki odmowy wykonania wniosku, przy czym przy czynnościach nieskomplikowanych działanie takie powinno być automatyczne.

1. Dyrektywa w sprawie prawa do adwokata

Mottem polskiej prezydencji jest ochrona praw obywateli. Warunkowało to nasze działania w wielu obszarach. W materii prawa karnego dotyczyło to z jednej strony ochrony praw ofiar przestępstw, z drugiej zaś - praw podejrzanych i oskarżonych. Dlatego, polska prezydencja prowadziła również intensywne prace nad dyrektywą w sprawie dostępu do adwokata. Dyrektywa ta jest jedną z najistotniejszych w całej mapie drogowej, dotyczącej praw procesowych dla podejrzanych i oskarżonych w postępowaniu karnym. Dyrektywa zapewni prawo do skorzystania z zawodowego obrońcy z chwilą postawiania zarzutów lub zatrzymania. Jest to niezwykle istotne w przypadku obywateli, przeciwko którym toczą się postępowania w innych państwach członkowskich.

Podczas ostatniego posiedzenia Rady prezydencja przedstawiła raport, w którym podsumowała dotychczasowe negocjacje nad dyrektywą, w tym kompromisowe rozwiązania, które powinny ułatwić prezydencji duńskiej dalsze prace nad projektem.

1. Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń sądowych i dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie utworzenia Europejskiego Zaświadczenia Spadkowego (w skrócie: "rozporządzenie w sprawie dziedziczenia").

Polskiej prezydencji udało się dziś uzgodnić przepisy projektu rozporządzenia w sprawie dziedziczenia. Negocjacje nad tym instrumentem trwają od 2009 r., ale prace w tym półroczu były szczególnie intensywne.

Dzięki rozporządzeniu załatwianie spraw spadkowych, w których występuje jakiś element zagraniczny, np. majątek spadkowy położony jest w kilku państwach, będzie prostsze i szybsze.

Obecnie, w takich sytuacjach zachodzi konieczność prowadzenia odrębnych i kosztownych postępowań w różnych państwach. Brak jest też pewności, jakie prawo, tj. prawo którego państwa, ma być zastosowane do danej sprawy, a wyegzekwowanie orzeczenia za granicą wiąże się ze znacznymi trudnościami.

Rozporządzenie, oparte na kierunkowej zasadzie: jeden spadek, jeden sąd i jedno prawo, zmieni ten stan rzeczy i sprawi, że wystarczające będzie przeprowadzenie postępowania w jednym państwie w oparciu o jedno prawo, a wydane orzeczenie będzie bez zbytnich formalności uznane i wykonane we wszystkich państwach członkowskich.

Załóżmy na przykład, że obywatel polski zostawił konto w banku we Francji i mieszkanie w Berlinie. Obecnie, aby spadkobiercy mogli nabyć prawo do spadku tj. pieniędzy i mieszkania musieliby przeprowadzać osobne postępowania we Francji i Niemczech. Wprowadzone rozwiązania spowodują, iż będzie to można zrobić przed polskim sądem a orzeczenie sądu polskiego zostanie uznane i wykonane w tych państwach.

Ponadto, rozporządzenie wprowadzi tzw. Europejskie Zaświadczenie Spadkowe, czyli jednolity w skali całej UE dokument, który ułatwi spadkobiercom wykazanie ich praw do spadku we wszystkich państwach członkowskich UE.

1. Rozporządzenie zmieniające rozporządzenie Rady (WE) 44/2001 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych ("rozporządzenie dotyczące rewizji Brukseli I").

Innym niezwykle istotnym dokumentem z zakresu prawa cywilnego dyskutowanym dziś przez Radę był projekt rozporządzenia dotyczącego rewizji Brukseli I.

Najważniejszym celem tego projektu jest zniesienie exequatur, czyli dodatkowej procedury pośredniej, którą musi przejść każde zagraniczne orzeczenie, aby mogło być skierowane do wykonania w danym państwie. Wiele osób krytykowało ten etap postępowania, uznając go za zbędny, generujący koszty i powodujący stratę czasu. Wskazywano, że w ramach tej procedury jedynie w 5 % przypadków sądy odmawiają stwierdzenia wykonalności orzeczeń pochodzących z innych państw UE.

Polskiej prezydencji udało się znaleźć rozwiązanie, które umożliwia zniesienie w/w procedury exequatur, a jednocześnie zapewnia dłużnikowi niezbędną ochronę jego praw. Polega ono na tym, że dłużnik będzie mógł w dalszym ciągu ubiegać się o odmowę wykonania zagranicznego orzeczenia, ale dopiero po wszczęciu egzekucji na wniosek wierzyciela.

W ten sposób 95% wszystkich spraw kierowanych do wykonania w innych państwach członkowskich zostanie uwolnionych od zbędnych kosztów, a egzekucja w tych sprawach możliwa będzie znacznie szybciej niż dotychczas.

Na przykład dzisiaj jeśli polska firma ma wierzytelności do spółki we Włoszech musi najpierw przed sądem włoskim uzyskać stwierdzenie wykonalności tych roszczeń, uiszczając opłaty i oczekując na orzeczenie (co może trwać jakiś czas). Po zniesieniu exequatur polska spółka będzie mogła skierować orzeczenie polskiego sądu bezpośrednio do włoskiego komornika.

Polski kompromis, stanowiący realizację jednego z głównych postulatów tzw. Programu Sztokholmskiego, został zaakceptowany przez ogół państw członkowskich i Komisję. Wiemy również, że może liczyć na poparcie Parlamentu Europejskiego.

1. Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych europejskich przepisów dotyczących sprzedaży (w skrócie: rozporządzenie w sprawie sprzedaży").

Ponadto, prezydencja przedstawiła wczoraj informację nt. stanu prac nad projektem rozporządzenia w sprawie sprzedaży.

Celem projektu jest stworzenie kompletnej europejskiej regulacji dotyczącej sprzedaży transgranicznej, która stanowiłaby alternatywę dla krajowych systemów prawnych regulujących umowę sprzedaży, tzn. mogłaby być swobodnie wybrana przez zainteresowane strony zamiast systemu prawa krajowego.

Zasady dokonywania transakcji będą jednolite i przejrzyste dla wszystkich przedsiębiorców i konsumentów w ramach UE, dzięki czemu sprzedawcy nie będą obawiać się przeprowadzać transakcje z konsumentami z innych państw członkowskich.

Instrument ten jest szczególnie ważny w obecnej sytuacji gospodarczej UE, ponieważ ma potencjał na poprawę funkcjonowania jednolitego rynku, tj. poszerzenie rynków zbytu dla przedsiębiorców ze wszystkich państw członkowskich. Ponadto, powinien ułatwić konsumentom ze wszystkich państw UE dostęp do dóbr i usług oferowanych na tym rynku.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi wyłączną i pełną odpowiedzialność za jego treść.(PAP)

kom/ stav/