MSZ: "Schody Pałacowe" F. Guardiego po 75 latach wróciły do Polski (komunikat)

03.04. Warszawa - MSZ informuje:

- Bardzo się cieszę, że wspólnym wysiłkiem polskich dyplomatów i Ministerstwa Kultury kolejne dzieło wraca do prawowitego właściciela - powiedział minister Radosław Sikorski przekazując w czwartek dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie Agnieszce Morawińskiej obraz "Schody Pałacowe" Francesco Guardiego. Dzieło odzyskane zostało dzięki współpracy Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Muzeum Narodowego i Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

- Wszyscy wiemy, że to tylko szczątki tego, co Polska straciła w czasie wojny. Nasze straty szacujemy na około pół miliona dzieł sztuki, ale w ostatnich latach już kilkadziesiąt z nich udało się do kraju zwrócić - podkreślił minister.

Obraz "Dziedziniec Pałacu Dożów ze Schodami Gigantów widziany przez Arco Foscari", znany jako "Schody Pałacowe", został zrabowany z Muzeum Narodowego w Warszawie w 1939 r. Dzięki zaangażowaniu ministrów Radosława Sikorskiego i Franka Waltera Steinmeiera, obraz Guardiego trafił dzisiaj do prawowitego właściciela - Muzeum Narodowego w Warszawie. Szef niemieckiej dyplomacji przekazując "Schody Pałacowe" ministrowi Sikorskiemu podczas jego poniedziałkowej wizyty w Berlinie zaznaczył, że "dobiegła końca jego długa odyseja".

- W ciągu niespełna trzech lat, dzięki pomocy ministra Radosława Sikorskiego i niemieckich ministrów spraw zagranicznych i kultury, udało się obraz zwrócić do Muzeum Narodowego w Warszawie, z czego bardzo się cieszymy - zaznaczył opisując historię odzyskiwania obrazu minister Bogdan Zdrojewski. - Dziękuję panom ministrom i wszystkim, którzy byli zaangażowani w odzyskiwanie obrazu - mówiła podczas przekazania dyrektor Agnieszka Morawińska. - Guardi był najbardziej romantyczny z tej późnej weneckiej szkoły. Malował Wenecję, często powtarzał te same motywy. Dobrze, że taki obraz został zakupiony przez Muzeum w 1925 roku i bardzo się cieszymy, że do Muzeum wraca - podkreśliła.

Stosunkowo niewielkie dzieło (32,8 x 25,8 cm) osiemnastowiecznego weneckiego malarza Francesco Guardiego zostało zakupione przez Muzeum w 1925 r. Suma, za jaką obraz został nabyty, 8500 złotych, była stosunkowo wysoka, ale wartość artystyczna płótna w pełni rekompensowała poniesiony wydatek. Cztery lata później "Schody Pałacowe" opublikowane zostały w wyborze 48 najwartościowszych dzieł malarstwa obcego Muzeum Narodowego w Warszawie. W 1939 r. także Niemcy doceniając znaczenie dzieła Guardiego zakwalifikowali je do tzw. pierwszego wyboru (erste Wahl) - dzieł przeznaczonych do wywozu do III Rzeszy. Obraz znalazł się również na 130 pozycji w "Sichergestellte Kunstwerke im Generalgouvermement" (katalog ponad 500 najcenniejszych zabytków "zabezpieczonych" na obszarach okupowanych), obok takich dzieł jak "Dama z łasiczką" Leonarda da Vinci, "Pejzaż" Rembrandta, czy "Portret młodzieńca" pędzla Rafaela Santi.

Zagrabione w czasie wojny płótno Guardiego zostało umieszczone w polsko- i angielskojęzycznym katalogu strat w dziedzinie malarstwa obcego z roku 1950. Informacje o jego prawdopodobnym miejscu przechowywania - w zbiorach niemieckiego Uniwersytetu w Heidelbergu - strona polska uzyskała w drugiej połowie lat 90-tych. W 2003 strona niemiecka poinformowała, że obraz znajduje się w w Stuttgarcie. Od tego czasu polskie MSZ przy współpracy z Muzeum Narodowym w Warszawie i MKiND starało się o zwrot dzieła.

Polska w czasie II wojny światowej straciła blisko pół miliona dzieł sztuki wycenianych na około 20 mld dolarów. Tylko w tym roku, dzięki działaniom polskich dyplomatów, do kraju wróciło prawie 80 wyjątkowo cennych rysunków i grafik Ignacego Łopieńskiego oraz Alfreda Schoupp,; obraz Johanna Conrada Seekatza "Św. Filip chrzci sługę królowej Kandaki"; zbiór 42 cennych rysunków i litografii autorstwa Aleksandra Orłowskiego, Carela Fabritiusa, Juliusza Kossaka, Kazimierza Wojniakowskiego, Józefa Chełmońskiego, Piotra Michałowskiego, Michała Płońskiego, Zygmunta Vogla i Leona Wyczółkowskiego, a także zaginiona w czasie wojny rzeźba "Madonna z Dzieciątkiem" z parafii Św. Jakuba i Św. Agnieszki w Nysie.

Najważniejszymi z odzyskanych w ciągu ostatnich lat eksponatów są m.in.: szesnastowieczny obraz Lucasa Cranacha Starszego "Madonna pod jodłami" (podobne obrazy Lucasa Cranacha sprzedawane były na aukcjach po 6-8 mln euro); dzieło Pietera de Grebber z XVII w. "Portret czytającego mężczyzny"; dwa obrazy Juliana Fałata pochodzące z dawnych zbiorów Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych; dwa średniowieczne, bogato ilustrowane rękopisy (mszał i Liber de natura rerum); obraz Witolda Wojtkiewicza z 1908 r. - "Orszak", czy "Portret Karola Podlewskiego" Jana Matejki.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi wyłączną i pełną odpowiedzialność za jego treść.(PAP)

kom/ kos/