Piramidy finansowe w Albanii i kryzys 1997 roku
Wydarzenia, jakie nastąpiły wiosną 1997 roku w trzymilionowej Albanii, są dowodem na to, że upadek piramid finansowych w skrajnych przypadkach może prowadzić do konfliktów, z setkami ofiar śmiertelnych, których efektem jest upadek rządu i rozkład struktur państwa.
Piramidy finansowe zaczęły powstawać w Albanii już na początku lat 90. tuż po upadku reżimu komunistycznego, ale prawdziwy rozkwit ich działalności nastąpił w połowie tej dekady. Oferujące bardzo atrakcyjne oprocentowanie firmy przyjmowały wpłaty od Albańczyków, którzy pracowali za granicą. W szczytowym momencie lokaty w piramidach złożyło dwie trzecie Albańczyków.
Na początku 1997 roku zaczęły upadać te piramidy, które nie były w stanie utrzymać dużego napływu nowych inwestorów, oferując niższe oprocentowanie niż bardziej agresywnie działający konkurenci. Po tym jak nocą z jednego z miast portowych wywieziono motorówką aktywa dwóch największych piramid, wybuchły zamieszki, a oszukańczy system całkowicie załamał się.
W następnych tygodniach postępowała anarchizacja, upadł rząd, wprowadzono stan wyjątkowy, a w wyniku rozruchów śmierć poniosło ponad 2 tys osób. Z opuszczonych magazynów wojskowych skradziono setki tysięcy sztuk broni, której w ogromnej większości nigdy nie odzyskano. Nie odzyskano także środków zrabowanych przez piramidy finansowe. Szacuje się, że zrabowano w ten sposób 1,2 mld dol.
_ Na zdjęciu: ewakuacja pracowników Ambasady USA w Tiranie w 1997 r. _