NFZ pod lupą UOKiK-u!
Zgodnie prawem antymonopolowym zakazane jest nadużywanie przez przedsiębiorców pozycji dominującej. Oznacza to, że podmiot, który na danym rynku działa niezależnie od swoich konkurentów, kontrahentów i konsumentów, nie może stosować niektórych praktyk dozwolonych dla mniejszych spółek. Zabronione jest np. narzucanie cen lub nieuzasadniona odmowa podpisania umów z określoną grupą przedsiębiorców.
Pozycję dominującą - na rynku organizowania świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - posiada Narodowy Fundusz Zdrowia. To jedyny podmiot uprawniony do zarządzania pieniędzmi pochodzącymi ze składek zdrowotnych. Udzielanie świadczeń zdrowotnych (np. leczenie pacjentów czy sprzedaż wyrobów medycznych) na rzecz osób objętych powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym jest możliwe tylko po podpisaniu umowy z NFZ.
W styczniu 2011 roku Prezes UOKiK wszczęła postępowanie wyjaśniające w sprawie stosowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia umów dotyczących zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne (m.in. protezy, obuwie ortopedyczne czy wózki inwalidzkie) i środki pomocnicze (np. aparaty słuchowe lub soczewki kontaktowe lecznicze). Po podpisaniu takiego kontraktu podmioty świadczące usługi medyczne mogą otrzymać refundację z Narodowego Funduszu. Analiza Urzędu wykazała, że śląski oddział NFZ uzależnia podpisanie umowy od posiadania przez potencjalnych kontrahentów przynajmniej jednego punktu udzielania świadczeń na terenie województwa śląskiego. Tym samym nie jest możliwe zawarcie umowy z NFZ przez podmiot, który chciałby na tym terenie świadczyć usługi za pośrednictwem podwykonawców.
Dlatego Prezes UOKiK wszczęła postępowanie antymonopolowe, które sprawdzi czy dyskryminowanie części kontrahentów, którzy chcą sprzedawać przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze na terenie województwa śląskiego, nie stanowi nadużycia pozycji rynkowej Narodowego Funduszu Zdrowia. Może to bowiem spowodować wyeliminowanie z rynku przedsiębiorców (np. hurtowni medycznych) nie posiadających na terenie działalności śląskiego oddziału NFZ własnej placówki, lecz chcących zlecić udzielanie wspomnianych świadczeń podwykonawcom (aptekom, sklepom medycznym). Podczas postępowania Urząd będzie m.in. badał czy tego typu działanie jest uzasadnione pod względem organizacyjnym, prawnym bądź z innego powodu.
Zgodnie z ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów postępowanie antymonopolowe w sprawach praktyk ograniczających konkurencję powinno być zakończone nie później niż w terminie pięciu miesięcy od dnia jego wszczęcia. W przypadku stwierdzenia nadużywania pozycji dominującej przez spółkę, Prezes UOKiK może nałożyć na przedsiębiorcę karę finansową w wysokości do 10 proc. przychodu osiągniętego w roku poprzedzającym wydanie decyzji.
Wszczęte postępowanie nie jest pierwszym działaniem UOKiK w związku z praktykami Narodowego Funduszu Zdrowia. Przykładowo w 2009 roku Prezes UOKiK nałożyła na NFZ karę w wysokości ponad 1,1 mln zł za faworyzowanie w konkursie ofert na świadczenia zdrowotne swoich dotychczasowych kontrahentów. W maju 2011 roku Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów potwierdził tę decyzję. NFZ złożył od tego wyroku apelację do Sądu Apelacyjnego.