Niepokojące wyniki kontroli UOKiK. 220 modeli zabawek groźnych dla zdrowia

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) poinformował w piątek, że 16 wojewódzkich inspektoratów Inspekcji Handlowej, od stycznia do października 2023 r. sprawdziło 220 modeli zabawek pod kątem wymagań formalnych, np. oznakowania, czy właściwości chemicznych, w tym zawartości ftalanów.

Urząd wyjaśnił, że ftalany służą do zmiękczania plastiku i nadają mu elastyczności. Nie mają zapachu ani smaku. "W wysokim stężeniu są niebezpieczne dla zdrowia – mogą powodować zaburzenia płodności, grozić uszkodzeniem nerek lub wątroby, rozwojem astmy, a nawet nowotworami" - zaznaczono.

Wyniki badań laboratoryjnych pokazały, że na 220 modeli zabawek 39 miało nieprawidłowości (18 proc.) Największe przekroczone stężenie ftalanów, jakie stwierdzono było 300-krotne.

"Sprawdziliśmy przekroczenie dopuszczalnego stężenia ftalanów w kontrolowanych zabawkach. Jeśli stężenie tych ftalanów przekracza 0,1 proc. w stosunku do masy materiału z dodatkiem plastyfikatorów to produkt nie powinien znajdować się w sprzedaży" - podkreślił UOKiK.

UOKiK dodał, że w efekcie kontroli wymagań formalnych stwierdzono, że na 220 modeli zabawek w 46 stwierdzono nieprawidłowości. "W 14 przypadkach był to brak wymaganych ostrzeżeń bądź instrukcji używania. W 15 przypadkach – niewłaściwie sporządzona deklaracja zgodności lub jej brak. W 21 przypadkach – brak danych producenta i importera na zabawkach " - wyjaśniono.

Sprawdzono producentów, importerów, sprzedawców hurtowych, sklepy detaliczne i wielkopowierzchniowe. Urząd dodał, że zbadał lalki, kucyki, piszczki, zabawki do kąpieli i z przyssawkami, skakanki, wiaderka, łopatki, foremki, zabawki dmuchane w kształcie zwierząt, postaci i łódek, piłki oraz piłki i zwierzątka do skakania.

"Pochodziły one z Chin – 181, Polski – 15, Włoch – 8, Niemiec – 6, Wielkiej Brytanii – 4, Grecji, Czech, Irlandii i Francji – po 1. W przypadku 2 zabawek nie udało się ustalić kraju pochodzenia" - dodano.

Przedsiębiorcy do kontroli są typowani na podstawie wyników wcześniejszych kontroli. "Uwzględniamy też sygnały medialne, informacje od konsumentów i przedsiębiorców" - dodał UOKiK. Poinformował również, że w przypadku 33 zabawek z niezgodnościami formalnymi przedsiębiorcy podjęli działania naprawcze, z czego jeszcze 2 ich nie zakończyło. "W przypadku produktów z przekroczonym stężeniem ftalanów mogą zostać wszczęte postępowania administracyjne, których efektem może być nałożenie kar" - ostrzegł UOKiK.

UOKiK zaznaczył również, że niebezpieczną zabawkę zgłasza do unijnego systemu Safety Gate RAPEX, by nie trafiła w ręce europejskich konsumentów.

"Za wprowadzenie do obrotu przez producenta lub importera zabawki niezgodnej z wymaganiami grozi kara do 100 tys. zł. Za każdą niezgodność formalną (np. brak danych producenta/importera) – kara do 10 tys. zł. Brak oznakowania CE – kara do 20 tys. zł" - podał UOKiK.

Urząd radzi też konsumentom, by upewniali się, że zabawka jest bezpieczna i dobierali ją odpowiednio do wieku malucha. Lalki, maskotki czy gryzaki dla najmłodszych nie mogą zawierać małych części. Powinniśmy je dokładnie obejrzeć i zweryfikować solidność szwów. Należy również sprawdzić, czy nie ma ostrych krawędzi, sztywnych lub wystających elementów. Pamiętajmy także, by nie kupować nieoznakowanych zabawek. "Upewnij się, że zabawka ma znak CE – to deklaracja producenta, że produkt spełnia odpowiednie wymagania unijne; możesz wtedy domniemywać, że będzie bezpieczny" - stwierdził UOKiK.