Od 30 lat nie było tak słabej podaży na rynku centrów handlowych
Podobnie jak w 2009 r. aktywność deweloperska na rynku
centrów handlowych w Europie w 2010 r. licząc do chwili obecnej, była cały
czas dość ograniczona.
W pierwszych sześciu miesiącach 2010 r. na rynek trafiło nieco ponad 2,1 miliona mkw. nowej powierzchni centrów handlowych, czyli około 30 procent mniej niż w tym samym okresie w 2009 r. - wyliczają eksperci firmy doradczej Cushman & Wakefield.
Ogółem otwarto 64 nowe centra handlowe, co stanowi 85 procent łącznej powierzchni dostarczonej na rynek. Pozostałe 15 procent przypada na rozbudowy oraz przebudowy. Łączne zasoby powierzchni najmu brutto (GLA) dla całej Europy nie przekraczają 129,2 mln. mkw. W drugiej połowie roku liczba otwieranych nowych centrów handlowych powinna się nieco zwiększyć. Oczekuje się, że przed końcem 2010 r. zostanie ukończonych 3,8 mln mkw. GLA. Jest to jednak wciąż o 17 procent mniej niż w zeszłym roku.
Oczekuje się, że podaż w 2011 r. spadnie do poziomu ok. 5,2 miliona mkw. Oznacza to wzrost jedynie o 3,9 procent łącznej podaży w stosunku do 2010 r. - najniższy wynik od prawie 30 lat. W niektórych krajach liczba nowych projektów w przyszłym roku może się zwiększyć, jednak uzależnione jest to od tempa ożywienia gospodarczego, a przede wszystkim od poziomu sprzedaży detalicznej oraz popytu handlowców na nową powierzchnię.
Rynek centrów handlowych dotkliwie odczuł globalny kryzys kredytowy i związaną z nim recesję. Najnowsze szacunki pokazują, że w latach 2011 i 2012 wielkość ukończonej powierzchni obniży się o 45-50 procent w porównaniu do wyników z okresu boomu na rynku z 2008 r.
Raport Cushman & Wakefield potwierdza także, że na liście krajów o największej ilości planowanej powierzchni nie nastąpiły poważniejsze przetasowania. Rosja i Turcja nadal przewodzą w tabeli. Ilość powierzchni w tych krajach w przygotowywanych inwestycjach ogółem za lata 2010 i 2011 stanowi ponad połowę łącznej planowanej powierzchni w Europie. W ostatnich latach kurczyła się ona we wszystkich krajach europejskich.
W krajach Europy Środkowo-Wschodniej takich jak Ukraina, Polska, kraje Bałtyckie oraz Rumunia, wstrzymano wiele nowych projektów. W Rumunii na przykład w pierwszej połowie roku otwarto trzy nowe centra handlowe, jednak w najbliższych 18 miesiącach planuje się oddanie do użytku jedynie kilka obiektów. Dążenie do zachowania równowagi między popytem i podażą może spowodować, że na niektórych rynkach, które nie wchłonęły jeszcze całej nowej podaży, będzie można zaobserwować zmniejszenie poziomu aktywności deweloperskiej.
Autor: IP