Polisy na życie bez podatku Belki

Ministerstwo Finansów wycofuje się z pomysłu objęcia podatkiem Belki krótkoterminowych polis na życie, które dziś pełnią funkcję lokat bankowych – nieoficjalnie dowiedziała się "Rz".

Rozwagę w podejmowaniu działań zmierzających do opodatkowania produktów ubezpieczeniowych zaleca sama Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) w piśmie z 20 października 2008 r. adresowanym do wiceministra finansów Ludwika Koteckiego (nr DNF/073/28/3/2008). Uważa, że powinny one być podejmowane "z uwzględnieniem ich ewentualnego wpływu na sytuację zakładów oferujących te produkty, jak również współpracujących z nimi banków".

Chodzi o oferowane przez firmy ubezpieczeniowe, a nawet współpracujące z nimi banki, polisy na życie lub dożycie na sześć, 12, 24 albo 36 miesięcy, które mają gwarantować klientom pewne oszczędzanie. Takie ubezpieczenia, o czym pisaliśmy na łamach “Rz” 13 października (“Bez podatku Belki, ale za to z hakami”), konstruowane są podobnie jak lokaty bankowe: pozwalają na szybki zysk. Są przy tym zwolnione z 19-proc. podatku od zysków kapitałowych, powszechnie zwanego podatkiem Belki, podczas gdy np. umowy ubezpieczenia powiązane z funduszem kapitałowym już nie.

Ministerstwo Finansów oficjalnie twierdzi, że tematyka ta jest poruszana na forum Rady Rozwoju Rynku Finansowego wspólnie z KNF i uczestnikami rynku, ale o pracy nad ewentualnymi projektami zmian na razie nie ma mowy.

W opinii KNF zawarcie umowy ubezpieczenia na życie i dożycie na dowolny uzgodniony przez strony okres jest dopuszczalne i nie budzi wątpliwości prawnych. Na to pozwala art. 829 § 1 pkt 1 kodeksu cywilnego oraz art. 2 ust. 1 lit. a dyrektywy 2002/83/WE w sprawie ubezpieczeń na życie. Co więcej, według komisji stwierdzenie, że dany produkt nie może być uznany za umowę ubezpieczenia, wymaga wnikliwej analizy postanowień poszczególnych umów.

_ Trudno zgodzić się z opinią, że kwalifikacja umów z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym jako zawierających istotne elementy inwestycyjne wymaga analizy indywidualnej każdego indywidualnego przypadku _ – uważa dr Marcin Orlicki z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

_ W każdej takiej umowie obok elementu charakterystycznego dla ubezpieczenia na życie występują elementy czysto inwestycyjne. To stawia organy państwa przed pytaniem, czy obowiązujący model zróżnicowanego opodatkowania produktów inwestycyjnych rzeczywiście służy rozwojowi rynku i interesom klientów _– podkreśla dr Orlicki.

Mechanizm, który według KNF jest prawnie dopuszczalny, zakwestionowała jednak ostatnio Komisja Europejska. Jej raport z 29 kwietnia 2008 r. na temat wykonania postanowień tzw. dyrektywy odsetkowej 2003/48/EC, która reguluje zasady przekazywania przez państwa członkowskie informacji o lokatach bankowych zakładanych przez nierezydentów, wskazuje na próby obejścia opodatkowania właśnie przez... polisy ubezpieczeniowe.

Według KE antidotum na takie praktyki ma być uszczelnienie systemu. Co więcej, stosowna zmiana dyrektywy została już zaakceptowana przez KE 13 listopada 2008 r. ∑

Pismo KNF publikujemy na stronie: http://www.rp.pl/artykul/221269.html

opinia
Michał Galejczuk, doradca podatkowy z Accreo Taxand
Niezależnie od tego, jak polisy na życie i na dożycie ocenia KNF, otwartą pozostaje kwestia związana z ich opodatkowaniem. Wydaje się, iż znaczące w tym kontekście jest stanowisko Komisji Europejskiej wyrażone przy projektowaniu zmian do tzw. dyrektywy odsetkowej 2003/48/EC. Uznała ona, iż praktyki polegające na ubieraniu lokat bankowych i innych produktów generujących dochód odsetkowy w formę m.in. polis na życie jedynie po to, by uniknąć podatku, są niedopuszczalne i sprzeczne z prawem. Wprowadzenie projektowanych zmian do przepisów wspólnotowych z takim uzasadnieniem może postawić w nowym świetle praktykę stosowania przepisów PIT w tym zakresie i znów kazać pomyśleć o konieczności nowelizacji przepisów podatkowych dotyczących tej kwestii.

Grażyna J. Leśniak