Prawa lekarzy do strajku są ograniczone

Setki skarg

Codziennie do Biura Praw Pacjenta przy Ministerstwie Zdrowia napływają skargi pacjentów, którym nie została udzielona pomoc w związku z protestem słżby zdrowia. Nie wykluczone, że wiele z tych spraw znajdzie rozstrzygnięcie przed sądem. Zdaniem prawników lekarze mogą stosować tylko takie formy protestu, które nie zagrażają zdrowiu i życiu pacjentów, a głodówka nie spełnia tego wymogu.
- Głodówka stanowi zagrożenie nie tylko dla zdrowia lekarza, ale również dla jego pacjentów, którym nie jest w stanie zapewnić odpowiedniej opieki - mówi gazecie profesor Zbigniew Hołda.

Chociaż głodówka jest negowaną przez prawników formą protestu lekarzy, to tak naprawdę trudno wskazać tę dopuszczalną. Zdaniem profesora Mirosława Nesterowicza z Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty stanowi, że lekarz ma obowiązek udzielać pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w innych przypadkach niecierpiących zwłoki.
- Trudno jednak określić, gdzie nieudzielanie pomocy jest bezpieczne dla pacjenta, a gdzie powstaje zagrożenie zdrowia. To bardzo cienka granica - dodaje profesor Mirosław Nesterowicz.

Odszkodowanie za głodówkę

Skutkiem nieprzestrzegania przepisów o zawodach lekarza i lekarza dentysty są sankcje karne oraz odpowiedzialność cywilna. W przypadku tej ostatniej pokrzywdzony pacjent może domagać się odszkodowania pieniężnego za poniesiony uszczerbek na zdrowiu. To na nim jednak spoczywa obowiązek udowodnienia, że w wyniku nieudzielania mu pomocy medycznej doznał uszczerbku na zdrowiu. Od jego stopnia zależy wysokość ewentualnego odszkodowania przyznawanego przez sąd. Pacjent może złożyć zawiadomienie do prokuratury o popełnieniu przestępstwa przez lekarza.
- Jeżeli lekarze nie rozpoznają sytuacji i odmówią świadczenia pomocy medycznej, to w indywidualnym przypadku w odniesieniu do konkretnej osoby będzie istniała możliwość podciągnięcia ich do odpowiedzialności za narażenie na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia i zdrowia - wyjaśnia prof. Eleonora Zielińska, z Uniwersytetu Warszawskiego.

Jak wyjaśniają prawnicy takie zachowanie lekarza jest zagrożone karą do trzech lat pozbawienia wolności. Takiej samej odpowiedzialności podlegają osoby, które nie udzielają pomocy człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

Może skończyć się w sądzie

Jak czytamy w "Gazecie Prawnej" lekarze mogą też ponieść konsekwencje prawne za złamanie kodeksu etyki lekarskiej. Zgodnie z przepisami tylko w uzasadnionych przypadkach lekarz może nie podjąć się lub odstąpić od leczenia chorego, z wyjątkiem przypadków niecierpiących zwłoki.
- Lekarz powinien jednak wskazać choremu inną możliwość uzyskania pomocy lekarskiej, co oznacza, że pacjent ma prawo domagać się od strajkującego lekarza wskazania możliwości uzyskania pomocy w innym miejscu - tłumaczy gazecie profesor Mirosław Nesterowicz.

Pacjenci mogą też dochodzić swoich praw przed sądem lekarskim. W takiej sytuacji interes pacjenta reprezentowany jest przez rzecznika odpowiedzialności zawodowej. Sąd może wymierzyć lekarzowi m.in. karę nagany, upomnienia, czasowego lub całkowitego pozbawienia prawa wykonywania zawodu.

Szpitalami, które w związku ze strajkiem zostałyby bez lekarzy, zająć chce się rząd. Do tych placówek mogą zostać skierowani lekarze ze szpitali podległych MSWiA i MON. "Gazeta Prawna" pisze, że jest ich ok. 1700. Inne proponowane rozwiązanie to zatrudnienie lekarzy z Ukrainy. Ta propozycja jest trudna do zrealizowania, bo procedura uznawania kwalifikacji zawodowych lekarzy spoza UE jest dość długa.
Zobacz też: Więcej wypadków przy pracy
Lekarze zaostrzają protest