Projekt PiS‑u ws. likwidacji bankowego tytułu egzekucyjnego wróci do komisji

Za odrzuceniem wniosku głosowało 429 posłów, trzech poparło wniosek, a jeden wstrzymał się od głosu.

Projekt zgłoszono do laski marszałkowskiej dwa lata temu, a komisja finansów publicznych pracowała nad nim w marcu tego roku. Opowiedziała się za jego odrzuceniem, tymczasem w kwietniu br. Trybunał Konstytucyjny uznał, że bankowy tytuł egzekucyjny jest niezgodny z Konstytucją.

Bankowy tytuł egzekucyjny (BTE) to dokument stwierdzający istnienie wymagalnej wierzytelności banku wobec osoby, która dokonała z nim czynności bankowej (np. udzielony kredyt), lub która ustanowiła na rzecz banku zabezpieczenia takiej wierzytelności. Jeśli dana osoba nie wywiązuje się z umowy, bank wystawia BTE. Klauzulę wykonalności nadaje takiemu dokumentowi sąd i jest on wówczas podstawą wszczęcia egzekucji komorniczej.

W kwietniu br. TK zakwestionował jednak konstytucyjność tego instrumentu, ale w orzeczeniu sędziowie odroczyli termin utraty mocy zakwestionowanych przepisów aż do 1 sierpnia 2016 r. Tłumaczyli to umożliwieniem bankom "zakończenia spraw w toku oraz wydania przez ustawodawcę odpowiednich przepisów intertemporalnych".

Usunięcie możliwości wystawiania przez banki bankowego tytułu egzekucyjnego przewidują, poza projektem PiS-u, także projekty zmian autorstwa PO i SLD. Zostały przygotowane w celu wykonania wyroku TK. Wszystkie trzy były w czwartek omawiane przez Sejm. Różnią się terminem vacatio legis.

Projekt PO przewiduje także likwidację instrumentu podobnego do BTE, z którego korzystać mogą obecnie SKOK-i. Zmiana miałaby wejść w życie 1 sierpnia 2016 r. Zdaniem autorów projektu odpowiednie vacatio legis jest istotne z punktu widzenia klientów banków, których interes powinien być nadrzędny.

Odmiennego zdania są posłowie Sojuszu. Ich projekt zakłada skrócenie vacatio legis do 14 dni. Zdaniem SLD pozostawienie bankom ponad 15 miesięcy na "zakończenie spraw w toku" spowoduje wzmożone wystawianie przez banki tego instrumentu. Także projekt PiS przewiduje, że zmiana wejdzie w życie 14 dni od jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Wynik piątkowego głosowania oznacza, że sejmowa komisja finansów publicznych będzie pracować jednocześnie nad wszystkimi trzema projektami.

TK w swoim kwietniowym orzeczeniu uzasadniał, że uprawnienie banków do wystawiania BTE narusza zasadę równego traktowania. Sędziowie wskazali, że bank i jego klient posiadają co prawda wspólną cechę - są stronami prywatnoprawnego stosunku zobowiązanego, który oparty jest na zasadzie prawnej (formalnej) równości i autonomii woli stron. Dlatego też "powinny mieć równe, co do zasady, możliwości obrony swych praw i interesów wynikających z zawartej umowy".

Tymczasem jak wskazywali przedstawiciele wnioskodawców projektów, w rzeczywistości bank sam wydaje tytuł egzekucyjny, zastępujący orzeczenie sądu z pominięciem merytorycznego rozpoznania sprawy w czasie, którego klient mógłby podnieść merytoryczne zarzuty.