Przyjazny VAT to nie tylko przepisy

Badanie na zlecenie KPMG przeprowadziła firma Lighthouse Global w okresie od marca do kwietnia 2008 r. Respondentami byli dyrektorzy zajmujący się zagadnieniami finansowymi w dużych firmach międzynarodowych, a więc osoby, które o praktycznym funkcjonowaniu przepisów mogą powiedzieć najwięcej.

|

Polecamy: » Prostsze podatki? Niższy ZUS? Sprawdź, jak to możliwe! » Forum poświęcone podatkom » Codzienny przegląd prasy ekonomicznej |
| --- |
|

Polecamy: » Prostsze podatki? Niższy ZUS? Sprawdź, jak to możliwe! » Forum poświęcone podatkom » Codzienny przegląd prasy ekonomicznej |

Trzeba zadać pytanie, dlaczego Polska wypadła tak źle.
_ Niewątpliwie na naszą niską pozycję w rankingu wpływają m.in. opóźnienia w zwrocie VAT dla zagranicznych firm. Co prawda sytuacja nieco się poprawiła, ale wciąż daleka jest od ideału. Tymczasem dyrektorzy finansowi zwracają na to uwagę. Świadczy o tym ostatnie miejsce Włoch, w których mechanizm ten działa zdecydowanie najgorzej pośród krajów UE. Zdarza się, że przedsiębiorcy muszą czekać ponad pięć lat na swoje pieniądze _– mówi Piotr Żurowski, doradca podatkowy w firmie KPMG.

Bardzo istotne jest także, jak są tworzone przepisy.
_ W Polsce można odnieść wrażenie, że każdego przedsiębiorcę traktuje się jak potencjalnego przestępcę. W efekcie nawet jeśli wprowadzane są ułatwienia, to połączone z tak licznymi sankcjami i obostrzeniami, że prawie nikt nie chce z nich korzystać. Trzeba wreszcie zmienić to podejście i uwierzyć, że zdecydowana większość podatników chce się uczciwie rozliczać na podstawie w miarę prostych regulacji _ – argumentuje Roman Namysłowski, doradca podatkowy z Ernst & Young. Jednak jego zdaniem mało uciążliwe rozliczenia to nie tylko kwestia prawa.

Ważniejsza jest kultura urzędnicza, czyli sposób pracy organów podatkowych. Tu przykładem do naśladowania także może być Wielka Brytania. Tamtejszy fiskus przygotowuje bowiem dla podatników obszerne wyjaśnienia przepisów. Niewiele przypominają one nasze interpretacje, które często są równie niejasne jak przepisy, których dotyczą. Angielskie wyjaśnienia są wyczerpujące i pełne przykładów.

Podatnik więc wie, jak zdaniem organów podatkowych powinien zachować się w określonej sytuacji. Jeśli zastosuje się do tych wskazówek, to nie ponosi ryzyka. Może oczywiście rozliczyć się inaczej – wtedy z kolei dobrze wie, że swoje racje będzie musiał udowodnić przed sądem.

_ Przepisy VAT z założenia są trudne, bo opierają się na skomplikowanej dyrektywie. Nie znaczy to jednak, że nie można wprowadzić ułatwiających podatnikom życie uproszczeń _ – uważa Roman Namysłowski.

Jego zdaniem dobrym tego przykładem jest także Wielka Brytania. Przede wszystkim wynegocjowała ona z UE możliwość stosowania wysokiego limitu zwolnienia podmiotowego.

W Polsce jest to 50 tys. zł, w Anglii około pięciu razy więcej. Dzięki temu małe firmy nie muszą rozliczać się na podstawie skomplikowanych przepisów VAT, a urzędy tracić czasu na ich kontrolę. Sytuację znacznie poprawiłoby przyjęcie projektu nowelizacji ustawy o VAT, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów. Zawiera wiele istotnych ułatwień. Jednym z najważniejszych jest możliwość rozliczania się przez wszystkie firmy za okresy kwartalne. Dzięki temu firmy trzy razy rzadziej będą musiały rozstrzygać, w którym z okresów powstał obowiązek podatkowy albo prawo do odliczenia VAT.

Taka możliwość istnieje w większości krajów UE i przedsiębiorcom zaczynającym działalność w Polsce trudno zrozumieć, dlaczego mają rozliczać się co miesiąc – uważają eksperci. Wskazują jednak, że największym problemem są zbyt długie prace na kolejnymi projektami.
_ Od wielu lat obowiązuje zasada, że jeśli wydatek nie jest kosztem, to z faktury dokumentującej zakup nie można odliczyć VAT. Wszyscy eksperci są zgodni: ta zasada nie ma podstaw w dyrektywie. Potwierdził to sąd administracyjny. Powinno to prowadzić do natychmiastowej zmiany przepisu. Tymczasem u nas trwają dyskusje, czy wpisać to do projektu, który nie ma szans na wejście w życie wcześniej niż z początkiem przyszłego roku _ – twierdzą eksperci KPMG. Ranking pokazuje, że jest jeszcze dużo do zrobienia. Warto się tym szybko zająć, bo VAT jest zbyt trudnym podatkiem, aby go jeszcze komplikować. I bez tego dwie trzecie ankietowanych menedżerów uważa, że w najbliższych pięciu latach jego prawidłowe rozliczanie będzie ich głównym problemem. ∑

Piotr Żurowski
doradca podatkowy w firmie KPMG
Nie dziwi mnie, że najlepiej oceniane są rozwiązania funkcjonujące w Wielkiej Brytanii i Holandii. Państwa te wprowadziły chyba wszystkie możliwe ułatwienia, które przewiduje dyrektywa. Bardzo istotne jest też podejście władz skarbowych. Analizując sytuację podatnika, biorą one przede wszystkim pod uwagę podstawowe reguły VAT – przede wszystkim zasadę neutralności, a także istotę, a nie formę transakcji.
Nie zdarza się więc, że podatnik jest pozbawiany prawa do odliczania VAT z powodów czysto formalnych. Powinniśmy brać przykład z właśnie z tych państw, a nie z Włoch, które od dawna podawane są jako przykład kraju, gdzie panuje największy bałagan w przepisach podatkowych.

Konrad Piłat
Rzeczpospolita