Rok 2009 w finansach

Relatywnie dobra sytuacja gospodarcza w Polsce nie uchroniła jednak przed koniecznością cięcia wydatków i nowelizacji ustawy budżetowej na 2009 r. W jej efekcie tegoroczny deficyt zwiększono z 18,2 mld zł do ponad 27 mld zł. Niższy niż w poprzednich latach wzrost gospodarczy i związany z tym spadek dochodów państwa nie pozostał bez wpływu ustawę budżetową na 2010 r. Resort finansów zakłada, że deficyt w przyszłym roku może wynieść ponad 52 mld zł.

Wskutek kryzysu Polska musiała zweryfikować swoje plany związane z przystąpieniem do strefy euro. Zgodnie z deklaracjami premiera Donalda Tuska z 2008 r. Polska miałaby przyjąć unijną walutę w 2012 r. W lipcu br. Ministerstwo Finansów oficjalnie wycofało się z tego planu i jak dotąd nie podało nowej daty.

STYCZEŃ

1.1. - W życie weszła nowelizacja Ordynacji podatkowej. Zgodnie z nią podatnik, który złoży korektę deklaracji podatkowej i dobrowolnie zapłaci zaległy podatek, zostanie obciążony niższymi odsetkami za zwłokę.

16.1. - Prezydent Lech Kaczyński podpisał ustawę budżetową na 2009 rok. Zaplanowano, że dochody wyniosą ponad 303 mld zł, a wydatki nie więcej niż 321,2 mld zł; deficyt miałby wynieść prawie 18,2 mld zł. Przewidywano, że średnioroczna inflacja wyniesie 2,9 proc., wzrost płac w sferze budżetowej - 3,9 proc., a PKB wzrośnie o 3,7 proc.

27.1. - Rząd ogłosił plan oszczędności budżetowych na kwotę 17 mld zł oraz zweryfikował prognozy dla polskiej gospodarki. Poszczególne resorty zobowiązano do ograniczenia swoich wydatków o 10 proc.

LUTY

10.2. - Europejski Trybunał Sprawiedliwości uznał, że Polska złamała unijne prawo naliczając podatek akcyzowy od energii elektrycznej. Zgodnie z unijnymi przepisami obowiązek podatkowy powstaje w momencie dostawy energii przez dystrybutora lub redystrybutora, a polskie regulacje przewidywały, że następuje on w momencie wydania energii przez producenta. W efekcie elektrownie złożyły wnioski o zwrot kilku miliardów złotych akcyzy.

16.2. - NBP opublikował "Raport z pełnego uczestnictwa RP w trzecim etapie unii gospodarczej i walutowej" poświęcony przystąpieniu Polski do strefy euro. Bank wskazał w nim, że wprowadzenie euro w Polsce w długiej perspektywie będzie korzystne dla gospodarki. Z powodu kryzysu autorzy dokumentu nie zarekomendowali przystąpienia Polski do mechanizmu ERM2 w 2009 roku. Rząd planował wprowadzenie euro w 2012 roku i przystąpienie do mechanizmu ERM2 w połowie 2009 r.

18.2. - Ministerstwo Finansów poinformowało, że wymieniło na rynku część unijnych funduszy. Złoty zyskał zarówno w stosunku do euro, jak i dolara oraz franka. Resort wyjaśnił, że transakcji dokonano ze względu na "bardzo atrakcyjny kurs wymiany złotego".

MARZEC

1.3. - W życie weszły zmiany w ustawie o podatku akcyzowym. Wprowadziły podwyżkę minimalnej stawki akcyzy na papierosy oraz zmieniły sposób jej naliczania.

25.3. - MF opublikowało harmonogram dochodów i wydatków budżetowych w 2009 r. Wynikało z niego, że po pierwszym kwartale deficyt budżetowy wyniesie 67,7 proc. z zaplanowanych na ten rok 18,2 mld zł.

31.3. - Polska spłaciła ostatnią ratę, 886 mln dolarów, długu zaciągniętego jeszcze w latach 70. wobec tzw. Klubu Paryskiego. KWIECIEŃ

3.4. - Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uznał, że podatnikom powinno przysługiwać pełne prawo do odliczenia VAT od paliwa do samochodów wykorzystywanych do działalności gospodarczej.

9.4. - MF uruchomiło system umożliwiający złożenie e-deklaracji PIT-37 bez kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Pozwoliła na to nowelizacja Ordynacji podatkowej oraz rozporządzenie ministra finansów do niej, które zniosły obowiązek używania kwalifikowanego e-podpisu w rozliczeniu z fiskusem.

14.4. - Minister finansów Jacek Rostowski poinformował, że Polska przystąpi do tzw. Elastycznej Linii Kredytowej z Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Zwiększy ona rezerwy walutowe banku centralnego o blisko jedną trzecią, czyli ponad 20 mld dolarów.

MAJ

1.5. - Do północy 30 kwietnia podatnicy złożyli 78972 deklaracje podatkowe przez internet, w tym 77470 bez kwalifikowanego podpisu elektronicznego.

4.5. - W wiosennych prognozach gospodarczych Komisja Europejska podała, że Polskę czeka w tym roku spadek PKB o 1,4 proc., a wzrost gospodarczy w wysokości 0,8 proc. osiągniemy dopiero w 2010 roku. W styczniu KE prognozowała, że mimo kryzysu tegoroczny PKB w Polsce wzrośnie o 2 proc.

7.5. - Premier oraz minister finansów zapowiedzieli, że nowelizacja tegorocznej ustawy budżetowej nastąpi w lipcu.

13.5. - Komisja Europejska przyjęła raport o sytuacji polskich finansów publicznych. Tym samym podjęła pierwszy krok w kierunku otwarcia procedury nadmiernego deficytu wobec Polski.

29.5. - GUS poinformował, że PKB wzrósł w Polsce w pierwszym kwartale 2009 roku o 0,8 proc. Tym samym Polsce nie tylko udało się uciec od recesji, w której pogrążona była Europa, ale zająć drugie miejscu w UE po Cyprze. PKB Polski, liczone w ujęciu kwartał do kwartału, dało nam pozycję lidera w UE. Według GUS popyt krajowy w pierwszym kwartale spadł o 1,0 proc.; ale inwestycje wzrosły o 1,2 proc.

CZERWIEC

9.6. - Rząd rozpoczął dyskusję na temat założeń projektu budżetu państwa na rok 2010. Przyjęto, że w 2010 r. roku inflacja miałaby wynieść ok. 1,5 do 1,9 proc., a wzrost PKB ok. 0,5-1,3 proc.

18.6. - Sejm uchwalił nowelizację ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, która zakłada, że Skarb Państwa będzie mógł uzyskać dywidendy z zysków Giełdy Papierów Wartościowych oraz Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych.

LIPIEC

6.7. - MF opublikowało projekt nowelizacji ustawy budżetowej na 2009 r. Wynikało z niego, że tegoroczne wpływy budżetowe będą niższe od planowanych o 30,1 mld zł i wyniosą 272,9 mld zł; dochody z podatków mniejsze o 46,6 mld zł. Deficyt wyniesie 27,18 mld zł, a nie 18,18 mld zł.

7.7. - Unijni ministrowie finansów zatwierdzili propozycję Komisji Europejskiej o wznowieniu procedury nadmiernego deficytu przeciwko Polsce. Do 2012 roku Polska musi zmniejszyć deficyt finansów publicznych do wymaganego w Traktacie z Maastricht limitu 3 proc.

8.7. - Poinformowano, że ponieważ w 2008 r. wynik finansowy NBP wyniósł "zero", bank centralny nie przekaże w tym roku żadnych pieniędzy na rzecz budżetu.

16.7. - Sejm uchwalił nową ustawę o finansach publicznych - rząd został zobowiązany do przygotowania Wieloletniego Planu Finansowego Państwa (na cztery lata) i budżetu środków europejskich. Zlikwidowane zostaną państwowe i samorządowe - poza nielicznymi - zakłady budżetowe oraz gospodarstwa pomocnicze.

17.7. - Sejm przyjął sprawozdanie z wykonania budżetu w 2008 r. i udzielił rządowi absolutorium. W efekcie kryzysu w 2008 r. tempo wzrostu PKB wyniosło 4,9 proc. zamiast planowanego 5,5 proc. Dochody wyniosły 253,5 mld zł i były o 10 proc. niższe od ustawy budżetowej, ale mniejszy o 10 proc. od planowanego był też deficyt - wyniósł 24,3 mld zł.

17.7. - Sejm uchwalił nowelizację ustawy budżetowej na 2009 r. Przewidywała ona m.in. wzrost deficytu z 18,18 mld zł do 27,18 mld zł i zmniejszenie wpływów do budżetu o 30,1 mld zł. Ostatecznie mają wynieść 272,9 mld zł, a nie ponad 303 mld zł, jak wcześniej planowano. Nowelizacja usankcjonowała zaplanowane przez MF cięcia w wydatkach budżetowych na łączną kwotę ponad 21,13 mld zł.

29.7. - Ministerstwo Finansów wycofało się oficjalnie z planu wprowadzenie euro w Polsce w 2012 r.

31.7. - Senat poparł w głosowaniu nowelizację tegorocznej ustawy budżetowej. SIERPIEŃ

11.8. - Bank Gospodarstwa Krajowego wyemitował I serię obligacji infrastrukturalnych, z których dochód został przekazany na budowę i remonty dróg. Wartość emisji wyniosła 600 mln zł.

28.8. - GUS poinformował, że PKB wzrósł w II kwartale tego roku o 1,1 proc. w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego, po wzroście w I kw. o 0,8 proc. W ujęciu kwartalnym PKB wzrósł o 1,4 proc.

WRZESIEŃ

24.9. - Sejm uchwalił nową ustawę o Spółdzielczych Kasach Oszczędnościowo-Kredytowych. Kasy, podobnie jak banki, będą podlegać nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego.

24.9. - Sejm znowelizował ustawę o PIT. Zgodnie z nowelą od 2011 r. pracownicy nie będą musieli wypełniać i wysyłać rocznego rozliczenia PIT, gdyż zrobią to za nich pracodawcy.

29.9. - Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy budżetowej na rok 2010. Dochody wyniosą 248 mld 868 mln 601 tys. zł, wydatki - nie więcej niż 301 mld 82 mln 817 tys. zł. Deficyt nie przekroczy 52 mld 214 mln 216 tys. zł. Rząd przyjął także "Strategię zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2010-2012". Zakłada ona, że w latach 2010-2012 relacja długu publicznego do PKB będzie utrzymywać się poniżej progu 55 proc., w granicach 54,5-54,8 proc.

PAŹDZIERNIK

20.10. - Rząd utrzymał prawo do odliczenia VAT od aut z kratką. Rada Ministrów nie zgodziła się na propozycje resortu finansów, by na trzy lata zawiesić prawo do odliczenia VAT od paliwa do takich samochodów.

22.10. - Senat odrzucił nowelizację ustawy o PIT, nakładającą na pracodawców obowiązek rozliczenia swoich pracowników.

23.10. - Sejm zdecydował, że korzystne dla przedsiębiorców zmiany w wypłacaniu zaliczek podatkowych zaczną obowiązywać nie w 2010 r., ale dwa lata później.

LISTOPAD

10.11. - Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o grach hazardowych. Rząd uznał, że potrzebna jest nowa ustawa hazardowa w wyniku afery związanej z nowelizacją ustawy o grach i zakładach wzajemnych.

19.11. - Sejm uchwalił ustawę o grach hazardowych. Zgodnie z nią gry na automatach będą dopuszczone tylko w kasynach. Automaty o niskich wygranych będą mogły funkcjonować tylko do czasu wygaśnięcia udzielonych na nie zezwoleń, a nowe pozwolenia nie będą wydawane. Ustawa przewiduje ponadto m.in. wzrost podatków od hazardu oraz ograniczenia w reklamie hazardu.

30.11. - GUS poinformował, że Produkt Krajowy Brutto wzrósł w III kwartale 2009 roku o 1,7 proc. rok do roku, po wzroście o 1,1 proc. rok do roku w II kwartale. Licząc według metody unijnej, polski PKB wzrósł o 1 proc., po wzroście 1,3 proc. w poprzednim kwartale.

GRUDZIEŃ

18.12. - Sejm uchwalił ustawę budżetową na 2010 r. Deficyt budżetu nie przekroczy 52 mld 214 mln 216 tys. zł; dochody mają wynieść 248 mld 868 mln 601 tys. zł, wydatki - nie więcej niż 301 mld 82 mln 817 tys. zł.