Rząd zapoznał się z rekomendacjami KERM dot. skutecznej walki ze smogiem

CIR poinformowało we wtorkowym komunikacie, że najważniejszymi rekomendacjami Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów (jest ich czternaście) są: maksymalne przyspieszenie prac nad rozporządzeniem w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe; pilne wprowadzenie rozporządzenia w sprawie norm jakościowych dla paliw stałych; priorytetyzacja środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) na działaniach prowadzących do jak najszybszej poprawy jakości powietrza; wprowadzenie wymogu stopniowego podłączania do sieci ciepłowniczej budynków zlokalizowanych na terenach miejskich i podmiejskich.

W przypadku rozporządzenia dot. kotłów - czytamy - powinno zostać ono przyjęte najpóźniej do końca kwietnia br., tak aby jego postanowienia zaczęły obowiązywać jeszcze przed rozpoczęciem sezonu grzewczego 2017/2018. Oznaczałoby to, że zgodnie z projektem rozporządzenia resortu rozwoju, od jesieni będzie można sprzedawać czy montować w Polsce kotły na paliwa stałe, które nie będą miały najwyższej, piątej klasy parametrów emisyjnych. Nowe restrykcje będą dotyczyły kotłów o mocy nie większej niż 500 kW, czyli takich, jakie stosowane są w domowych kotłowniach.

Rozwiązania ws. kotłów mają wyeliminować z rynku tzw. kopciuchy, czyli kotły niespełniające podstawowych norm w zakresie emisji pyłu i innych szkodliwych związków.

Wiceminister rozwoju Jadwiga Emilewicz informowała we wtorek w TVP Info, że w Polsce jest ich dzisiaj zainstalowanych ok. 5,5 mln. Są one też zdecydowanie tańsze, ponieważ taki piec można kupić już za ponad 1 tys. zł. Z kolei kotły 5. klasy kosztują 6-8 tys. zł.

Organizacje pozarządowe informują też, iż rocznie na 200 tys. sprzedanych pieców węglowych w naszym kraju - 140 tys. to tanie urządzenia, o niskich standardach emisyjnych.

Zgodnie z rekomendacją KERM ws. norm jakości paliw stałych, powinny zostać one przyjęte jeszcze w pierwszym kwartale br., po noweli ustawy o monitorowaniu i kontroli jakości paliw. Za to rozporządzenie odpowiedzialne będzie Ministerstwo Energii. Resort energii informował niedawno, że konsekwencją zmian w prawie będzie m.in. to, że do obrotu nie będzie można wprowadzać węgla niesortowanego oraz węgla niespełniającego norm jakościowych.

KERM proponuje ponadto skierowanie środków NFOŚiGW w pierwszej kolejności na działania prowadzące do jak najszybszej poprawy jakości powietrza, tak by "uzyskać maksymalny efekt zdrowotny i ekologiczny z każdej złotówki poniesionych nakładów".

Obecnie w Funduszu finansowana jest m.in.: wymiana indywidualnych kotłów (z wygaszanego programu Kawka oraz z nowego programu Region), energetyka odnawialna (m.in. promocja geotermii) czy inwestycje mające służyć poprawie efektywności energetycznej.

Rekomendacją KERM jest też wprowadzenie wymogu stopniowego podłączania do sieci ciepłowniczej budynków zlokalizowanych na terenach miejskich i podmiejskich, o ile nie dysponują efektywnym źródłem ciepła, w taki sposób, aby minimalizować związane z tym koszty. Narodowy Fundusz także finansuje takie działania.

Jedną z rekomendacji jest też "zapewnienie istotnie obniżonych stawek za pobór energii elektrycznej w okresach zmniejszonego na nią zapotrzebowania".

W połowie grudnia ub. roku resort energii informował, że chce stworzyć zachęty dla osób palących w piecach paliwami złej jakości i stworzyć rozwiązania na tyle atrakcyjne cenowo, by mogli sobie pozwolić na to nawet niezamożni. Osoby takie mogłyby korzystać ze specjalnej nocnej taryfy energetycznej przeznaczonej tylko dla celów grzewczych. Wiceszef resortu Andrzej Piotrowski zapewniał, że cena prądu byłaby "dużo niższa niż w innych taryfach".

Zmiany mają też czekać prawo energetyczne oraz budowlane, tak by zachęcić do instalacji pieców elektrycznych lub pomp ciepła na terenach, gdzie nie ma możliwości podłączenia do scentralizowanych systemów ciepłowniczych lub sieci gazowych. Proponuje się też, by wprowadzić takie unormowania, które zablokują zabudowę klinów napowietrzających miasta, czy podniosą "rangę zawodu urbanisty w kontekście zagospodarowania przestrzennego".

Komitet Ekonomiczny chce też promować elektromobilność przez zachęty podatkowe. W komunikacie wskazano np. na niskie stawki akcyzy dla samochodów hybrydowych, czy zwolnienia z podatku akcyzowego samochodów elektrycznych.

KERM ocenił, że w walce ze smogiem ma pomóc rozwój sieci stacji pomiarowych, co przyczyni się m.in. do lokalizacji źródeł zanieczyszczeń.

Zaproponowano też, by włączyć służby opieki społecznej w działania na rzecz wsparcia wymiany kotłów oraz termomodernizacji budynków osób ubogich.

Przygotowanie rozwiązań mających na celu skuteczną walkę ze smogiem zleciła w ubiegłym tygodniu premier Beata Szydło.

Tydzień temu, szczególnie na jego początku, niekorzystne warunki atmosferyczne - bardzo niskie temperatury, a w związku z tym większe zapotrzebowanie na ciepło, a także brak wiatru i opadów - spowodowały, że w Polsce utrzymywały się bardzo wysokie stężenia zanieczyszczeń w powietrzu. Najgorzej było na południu kraju oraz w dużych miastach. Na Śląsku w Rybniku przez dwa dni zawieszone zostały zajęcia w miejskich szkołach, a w niektórych miastach, np. w Warszawie, wprowadzano darmową komunikację miejską.