Śląskie/ Bytom z projektami na ponad 100 mln euro w ramach OSI

Bytom w latach 2014-20 ma otrzymać ok. 100 mln euro z Unii Europejskiej jako tzw. Obszar Strategicznej Interwencji, wymagający specjalnych działań państwa. Pula ta będzie dostępna w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Woj. Śląskiego na lata 2014-2020 (RPO), którymi będzie dysponował samorząd woj. śląskiego. W czwartek śląski RPO ostatecznie zatwierdziła komisarz ds. rozwoju regionalnego Corina Cretu.

Jak powiedziała PAP tego dnia kierująca wydziałem strategii i funduszy europejskich w bytomskim magistracie Izabela Domogała, pierwsze projekty pod kątem OSI Bytom złożył do urzędu marszałkowskiego już pod koniec 2013 r. "Mamy przygotowanych 137 projektów, które przekraczają wartość alokacji, jaką otrzymaliśmy w ramach OSI" - wskazała Domogała.

Bytomscy samorządowcy dotąd w konsultacji z samorządem województwa przygotowywali tzw. fiszki projektowe - z podstawowymi informacjami o założeniach planowanych projektów. Oprócz przedsięwzięć typowo infrastrukturalnych, dotyczących m.in. rewitalizacji ponad 50 wybranych kwartałów w centrum miasta są tam m.in. projekty społeczne.

Jeszcze w ub. roku władze Bytomia deklarowały wolę, by zdecydowana większość środków w ramach OSI trafiła na rewitalizację przestrzeni publicznej, a tylko niewielka część na działania społeczne. Miasto m.in. skrytykowało założenie, zgodnie z którym 45 proc. ze stumilionowej puli kierowano na działania z Europejskiego Funduszu Społecznego, a tylko 55 proc. na samą rewitalizację, finansowaną z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Wicedyrektor wydziału rozwoju regionalnego w urzędzie marszałkowskim woj. śląskiego Stefania Koczar-Sikora powiedziała PAP w czwartek, że urzędnicy marszałka pracowali z przedstawicielami Bytomia od dwóch lat - czyli od czasu gdy było wiadomo, że dla trafi tam w ramach OSI znacząca kwota. Chodziło o prace koncepcyjne oparte o zaproponowane przez miasto konkretne projekty.

Stały się one punktem wyjścia dla wpisywania środków dla Bytomia w poszczególne elementy - tzw. osie priorytetowe nowego śląskiego RPO. "Gdy wypełnimy te szufladki, które ramowo zarezerwowaliśmy Bytomiowi, treścią - docelowo skończy się to konkretną listą projektów. A ponieważ Bytom jest też wpisany w Kontrakt Terytorialny, będziemy jeszcze m.in. szukać dla niego współfinansowania z budżetu państwa do wkładu własnego, który trzeba dokładać do funduszy europejskich" - zasygnalizowała Koczar-Sikora.

Lokalne władze przyznają, że zgromadzenie wkładu własnego, który umożliwi skorzystanie z unijnej pomocy, może być sporym wyzwaniem. Na lata 2014-20 potrzebnych będzie na ten cel prawie 330 mln zł.

"Będziemy dążyć, by wystartować z projektami w przyszłym roku. Ale to zależy od Bytomia, od nas i po części od budżetu państwa. Ci trzej partnerzy muszą zgrać się, aby projekty wystartowały" - podkreśliła Koczar-Sikora.

Bytomscy samorządowcy przypominają, że dotąd z dalszymi działaniami musieli czekać na wyniki negocjacji urzędu marszałkowskiego z Komisją Europejską, które dotyczyły nowego śląskiego RPO. Wobec objęcia Bytomia przez resort rozwoju programem pilotażowym w ramach OSI teraz czekają też na pierwszy etap przewidzianego w nim wsparcia. Będzie nim wyłonienie ekspertów, którzy pomogą miastu w przygotowaniu tego pilotażu. Potrwa to co najmniej przez trzy kwartały 2015 r.

"Tak naprawdę pierwsze pieniądze na przygotowanie projektów, dokumentacji technicznej, ekspertyz, inwentaryzacji poszczególnych kwartałów, które mamy wyznaczone w ramach OSI - to wszystko zacznie się dopiero w trzecim kwartale 2015 r." - oceniła Domogała.

Według wcześniejszych informacji miasto w ramach OSI miało otrzymać 105 mln euro. Ok. 5 mln euro przypadnie jednak Radzionkowowi - odrębnemu dziś miastu, które przed laty było częścią Bytomia. Wskazanie poszczególnych miast jako OSI nie zamyka ich samorządom dostępu do innych, ogólnie dostępnych środków np. przeznaczonych na inwestycje transportowe czy rewitalizacyjne.

Bytom należy do miast woj. śląskiego, w których skupiło się najwięcej problemów gospodarczych i społecznych. Boleśnie dotknęła je restrukturyzacja przemysłu. Upadło sześć kopalń, dwie huty oraz wiele zakładów współpracujących. Podczas transformacji zniknęło - według różnych szacunków - od 30 do 50 tys. miejsc pracy. Przekłada się to m.in. na wpływy podatkowe, czemu samorząd chciałby zapobiegać m.in. odbudowując bazę ekonomiczną i poprawiając jakość życia mieszkańców.

Według danych Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach, stopa bezrobocia w Bytomiu wyniosła na koniec października 19,1 proc. i jest najwyższa w woj. śląskim. Bytomski samorząd ma nadzieję, że wiele nowych europejskich środków przejdzie przez Bytomski Klaster Rewitalizacji - mający wspierać przedsiębiorczość, tworzyć nowe miejsca pracy czy włączać na rynek pracy osoby bezrobotne - m.in. poprzez tzw. bony zatrudnieniowe.