Tańsze surowce i kryzys osłabiają światowy handel

Sprzedaż chińskich towarów za granicę była w styczniu o 17,5 proc. mniejsza niż w takim samym miesiącu przed rokiem. Import spadł aż o 43,1 proc. – poinformował wczoraj na swojej stronie internetowej chiński urząd celny. Dane te okazały się gorsze od prognozowanych przez analityków.

Spadnie tempo wzrostu

Tak znaczące zmniejszenie rozmiarów wymiany handlowej będzie niewątpliwie rzutowało na wzrost chińskiego PKB w tym kwartale. W najnowszych prognozach ekonomiści szacują go na 6,1 proc., co byłoby tempem najwolniejszym od 10 lat.

Spowolnienie było widoczne już w minionych trzech miesiącach, kiedy produkt krajowy brutto zwiększył się jedynie o 6,8 proc., po 9-proc. wzroście w III kwartale 2008 r. Kosztowało to utratę pracy prawie 20 milionów robotników, którzy do fabryk przyjechali ze wsi.Już w zeszłym roku w Chinach padło ponad 4 tysiące spółek produkujących zabawki, bo załamał się popyt na nie po zaostrzeniu przez importerów kryteriów bezpieczeństwa. W styczniu Indie wprowadziły półroczny zakaz importu chińskich zabawek, tłumacząc to względami zdrowotnymi. Chiny ostrzegły zaś, że wprowadzanie takich barier może mieć "poważny wpływ na dwustronne stosunki handlowe".

W styczniu eksport chińskich zabawek spadł o 14,7 proc. Najbardziej zmniejszyła się sprzedaż stali – o 32,5 proc. Eksport wyrobów elektronicznych skurczył się o 21 proc. W ujęciu geograficznym, chiński eksport do krajów Unii Europejskiej spadł w styczniu o 17,4 proc., a do USA o 9,8 proc.

Wciąż gigantyczna nadwyżka handlowa

Na obroty chińskiego handlu zagranicznego dodatkowo niekorzystnie wpłynęły trwające tydzień obchody Księżycowego Nowego Roku, które w tym roku przypadły na styczeń, a w ubiegłym na luty. Mimo znaczącego spadku eksportu nadwyżka handlowa sięgnęła 39,11 mld USD, co było drugim wynikiem w historii.

Do takiego bilansu handlu zagranicznego walnie przyczyniło się skurczenie importu. Z jednej strony świadczy ono o spadku wewnętrznego popytu, ale w głównej mierze jest wynikiem załamania cen surowców. Na przykład wartość importu ropy naftowej była mniejsza o 57 proc., ale surowiec ten staniał w ciągu roku o 60 proc.

Prawie rekordowa chińska nadwyżka może zwiększyć międzynarodowe napięcie, a w czasach największej od wojny recesji światu akurat najmniej potrzebna jest wojna handlowa. W każdym razie sekretarz skarbu USA Timothy Geithner złagodził swoje wcześniejsze stanowisko, mówiąc, że nowa amerykańska administracja nie jest jeszcze pewna, czy Chiny rzeczywiście manipulują kursem walutowym.

Rządowi analitycy radzą władzom w Pekinie osłabienie kursu juana w celu ożywienia eksportu.

Jeszcze ważniejsze jest jednak ożywienie konsumpcji i rynku nieruchomości. Nabiera tempa realizacja rządowego programu stymulacyjnego szacowanego na 585 mld USD. Może to przywrócić Chinom szybki wzrost nawet mimo spadku eksportu.

Po spowolnieniu w pierwszym półroczu, cały bieżący rok może Chinom przynieść zwiększenie PKB o 8 proc. Według doniesień rządowej gazety „China Securities Journal”, w styczniu akcja kredytowa tamtejszych banków osiągnęła rekordowe rozmiary.

Jerzy Boćkowski