W drodze do autostrad

_ Na same inwestycje drogowe w latach 2009-2011 wydamy około 100 mld zł _ - powiedział premier Donald Tusk podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego zorganizowanego w kwietniu w Katowicach. Kto będzie beneficjentem tych środków i na co zostaną wydatkowane? Czy poprawią nie najlepszą sytuację w polskim budownictwie?

_ Polskę, w porównaniu do krajów UE, charakteryzuje dystans w wielu dziedzinach - w infrastrukturze, drogownictwie, mieszkalnictwie, ochronie środowiska naturalnego itp. Jego zmniejszenie wymaga intensywnej działalności budowlanej. Program „Infrastruktura i Środowisko 2007-2013”, w znaczniej mierze wykorzystujący fundusze unijne, stwarza nam niespotykaną dotychczas skalę możliwości „odrobienia” istniejących zaniedbań. Ponadto powierzenie Polsce wraz z Ukrainą organizacji Euro 2012 wywiera z jednej strony dodatkową presję na realizację nowych dużych inwestycji, zaś z drugiej może zapewnić szybki i trwały wzrost budownictwa _ - uważa prof. Zofia Bolkowska. I dodaje: _ W ostatnich kilku latach zmieniała się struktura budownictwa; wzrastał udział obiektów infrastruktury transportu i inżynierii lądowej i wodnej - były to duże projekty i wpływały na wysokie tempo robót budowlanych. Również w 2008 roku w budownictwie inwestycyjnym znacząco wzrastały obiekty infrastrukturalne i drogowe, a w budownictwie remontowym -
wykonywanie robót wykończeniowych. _

W 2008 roku obiekty infrastrukturalne stanowiły 2/3 wszystkich obiektów (według wartości w cenach bieżących), w tym około 25 proc. było związane z budownictwem drogowym i kolejowym. Konsekwencje kryzysu na rynkach finansowych w różnym stopniu występują w poszczególnych rodzajach budownictwa. W infrastrukturalnym budownictwie osłabienie tempa wzrostu robót (ale nie regres) wynika z przyczyn organizacyjnych i systemowych - kryzys ma niewielki wpływ. Zdaniem prof. Bolkowskiej podjęto się wykonania olbrzymich zadań bez wystarczającego uprzedniego przygotowania, co wymaga nie rezygnacji, ale przesuwania terminów realizacji inwestycji. Przedsiębiorcy dysponują wystarczającymi zdolnościami produkcyjnymi. Problemy widzą w trudnościach w przygotowaniu warunków do realizacji olbrzymich zadań; chodzi o dostępność środków, zabezpieczenie (wykup) terenów, sprawność przeprowadzania zamówień publicznych, umiejętne stosowanie uproszczonych przepisów Prawa budowlanego. Według inwestorów problemem jest też rynek projektowania
oraz protesty społeczne.

Usuwanie barier

_ W najbliższych latach budownictwo infrastrukturalne ma szanse na wysoki wzrost i może być czynnikiem prowzrostowym w okresie dekoniunktury, ale wymaga to podjęcia wielu działań dla wyeliminowania barier rozwojowych _- uważa prof. Bolkowska. _ Są one sukcesywnie eliminowane. Najważniejsze z podejmowanych działań, mających znaczenie dla budownictwa, dotyczą sprawnego wykorzystywania środków na poprawę infrastruktury, budownictwa dróg i autostrad. _

W budownictwie infrastrukturalnym największe znaczenie ma wykorzystywanie funduszy unijnych i środków z budżetu centralnego, jednostek samorządowych i przedsiębiorstw oraz rozwiązania systemowo - organizacyjne - dodaje prof. Bolkowska.

Od września 2008 roku obowiązuje znowelizowana „specustawa drogowa”, która przyspiesza i ułatwia realizację inwestycji drogowych, między innymi nieruchomości pod budowę dróg są pozyskiwane sprawniej. Przygotowany w Ministerstwie Infrastruktury projekt ustawy z dnia 25 lipca 2008 roku o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw kompleksowo reguluje proces przygotowania i realizacji inwestycji drogowych. Ustawa dwie decyzje: o ustaleniu lokalizacji drogi i o pozwoleniu na budowę, zastąpiła jedną: o zezwoleniu na realizację inwestycji. Uregulowała również kwestię tak zwanego „słusznego odszkodowania” - nowe rozwiązanie jest jednocześnie „zachętą” dla dotychczasowego właściciela bądź użytkownika wieczystego do wcześniejszego wydania nieruchomości. I tak spośród 2500 uprawnionych właścicieli działek, na których będzie budowany małopolski odcinek autostrady A4 (Szarowo-Tarnów), aż 1838 złożyło odpowiednie
oświadczenia i przekaże swoje nieruchomości w ciągu 30 dni, dzięki czemu otrzyma dodatkową bonifikatę w wysokości 5 proc. wartości przekazywanej nieruchomości. Ustawa wprowadziła także sankcje dla organu, który nie wyda decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku.

W celu zmniejszenia liczby unieważnianych postępowań w przetargowych na budowę dróg znowelizowano Prawo zamówień publicznych. Od października 2008 roku obowiązują zaproponowane przez resort zapisy umożliwiające między innymi dokonywanie korekt w treści ogłoszenia, co wyeliminuje możliwość zaskarżania korzystnych ofert ze względu na drobne pomyłki pisarskie. Trwają prace nad kolejnymi zmianami Prawa.

Od listopada 2008 roku obowiązują zmiany w przepisach dotyczących ochrony środowiska przygotowane przez Ministerstwo Środowiska. Dzięki przyjętym ustawom o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska, o ocenach oddziaływania na środowisko, o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw wszystkie realizowane inwestycje infrastrukturalne będą spełniały wymagania UE w zakresie ochrony środowiska, co likwiduje ryzyko utraty środków unijnych na drogi.

Od lutego 2009 roku obowiązuje przygotowana przez resort infrastruktury Ustawa o koncesji na roboty budowlane lub usługi, dzięki której prywatni przedsiębiorcy mogą włączyć się do realizacji inwestycji zarówno gminnych, takich jak budowa mostów czy wiaduktów, jak i zadań związanych z utrzymaniem infrastruktury komunalnej.

Po raz pierwszy opracowano kompleksową „Prognozę oddziaływania na środowisko dla Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2008-2012”. Pozwoliła ona wcześniej poznać miejsca potencjalnych konfliktów: zarówno przyrodniczych, jak i społecznych, które mogą mieć wpływ na termin realizacji inwestycji. Nowy mechanizm finansowania

_ Dzięki przyjętemu na ostatnim posiedzeniu Rady Ministrów projektowi nowelizacji ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym tworzymy spójny i bardziej elastyczny system finansowania budowy dróg krajowych, zarządzanych przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad _- powiedział minister infrastruktury Cezary Grabarczyk podczas zorganizowanej w marcu konferencji prasowej. _ W tym roku planujemy ogłosić 44 przetargi na budowę dróg i autostrad na kwotę około 29 mld zł, w 2008 roku podpisaniem umów zakończono 32 przetargi na ponad 14 mld zł, a w trakcie procedury przetargowej jest 30 przetargów _- dodał minister.

Zgodnie z nowym mechanizmem środki na inwestycje na drogach krajowych (budowa i przebudowa) będą pochodzić z Krajowego Funduszu Drogowego (KFD). Pozostałe wydatki w zakresie utrzymania i zarządzania drogami krajowymi (w tym przygotowanie inwestycji w zakresie dokumentacji, pozyskanie gruntów, również bieżące utrzymanie i remonty) będą finansowane z budżetu państwa. Wyjątkiem od tej reguły jest rok 2009, w którym wszystkie wydatki będą mogły być finansowane przez KFD.

Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK)
będzie mógł zaciągać kredyty, pożyczki i emitować obligacje na rzecz KFD. Jednocześnie na zobowiązania BGK z tytułu zaciągniętych kredytów, pożyczek oraz wyemitowanych obligacji będą mogły być udzielane przez Skarb Państwa gwarancje i poręczenia. Dodatkowo, źródłem zasilania finansowego KFD będą dotacje z budżetu państwa, w tym refundacje pochodzące ze środków UE.

Unijne dofinansowanie

30 stycznia 2009 roku Elżbieta Bieńkowska, minister rozwoju regionalnego, zatwierdziła zaktualizowaną Listę projektów indywidualnych dla Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko”. Znajduje się na niej 320 przedsięwzięć o łącznej orientacyjnej całkowitej wartości 172,81 mld zł: 268 projektów o wartości 141,90 mld zł na liście podstawowej i 52 projekty, których łączna wartość wynosi 30,91 mld zł, na rezerwowej. Z infrastrukturą drogową związane są inwestycje zgłoszone do realizacji w ramach priorytetu VI Drogowa i lotnicza sieć TEN-T (48 projektów z listy podstawowej i 16 projektów z listy rezerwowej), priorytetu VII Transport przyjazny środowisku (83 projekty z listy podstawowej i 28 projektów z rezerwowej) i priorytetu VIII Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe (26 projektów z listy podstawowej i 3 projekty z rezerwowej). Całkowity koszt realizacji projektów wpisanych na listy podstawową i rezerwową szacowany jest na 142 mld zł, a dofinansowanie - na 66,5 mld zł.

_ Bardzo liczę na te środki, bo w branży drogowej jestem od prawie 20 lat. Pracowałem w firmie niemieckiej Teerbau, w której prowadziłem wiele budów na terenie Niemiec, ale także w Polsce - jako wiceprezes Autostrady Wielkopolskiej byłem odpowiedzialny za budowę 137 km odcinka autostrady A2 z Konina do Nowego Tomyśla. Już w 1994 roku, kiedy przyjechałem do Polski, słyszałem, że tych środków na inwestycje drogowe z roku na rok będzie więcej! _- powiedział mi na początku roku Paweł Antonik, prezes Strabag Sp. z o.o. _ Dlatego życzyłbym sobie - jak również i konkurencji - by postawione przed Euro 2012 zadania zostały zrealizowane. Bo to oznacza, że przez najbliższe 4 lata liczba projektów zwiększy się na tyle, że firmy będą mogły planować wieloletni rozwój, a inwestorzy zaczną traktować wykonawców jako partnerów w realizacji inwestycji _ - dodał.

Tymczasem dopiero 19 marca bieżącego roku dyrektor Centrum Unijnych Projektów Transportowych (CUPT) i przedstawiciele Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDKKiA) podpisali pierwszą umowę w sektorze „transport” Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko” dotyczącą dofinansowania budowy drogi ekspresowej S7: odcinek Grójec-Białobrzegi (17,834 km). Całkowita wartość projektu realizowanego w ramach priorytetu VIII Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe (działanie 8.2 Drogi krajowe poza siecią TEN-T) wynosi 584,1 mln zł, a maksymalna kwota dofinansowania - 553,5 mln zł. Przebudowa jest częścią większego projektu, którego celem jest przekształcenie tej drogi do parametrów drogi ekspresowej S7 z nawierzchnią o nośności do 115 kN/oś. W efekcie powstanie nowa dwujezdniowa trasa o podwyższonych parametrach (drogi ekspresowej) łącząca dwa największe miasta Mazowsza: Warszawę i Radom. Docelowo, droga ekspresowa o długości około 720 km, połączy Gdańsk, Elbląg, Warszawę, Radom, Kielce,
Kraków i Rabkę. Z kolei 31 marca podpisano umowę o dofinansowanie budowy odcinka Szczecin-Gorzów Wielkopolski (81,613 km), drogi ekspresowej S3 (całkowita wartość inwestycji wynosi 2,276 mld zł, wartość dofinansowania - 1,965 mld zł), która jest częścią międzynarodowej trasy E65. Docelowo, droga ekspresowa o długości około 430 km, połączy Świnoujście, autostradę A6 (węzeł „Klucz”), Gorzów Wielkopolski, autostradę A2 (węzeł „Jordanowo”), autostradę A4 (węzeł „Legnica”) z Republiką Czeską (przejście graniczne w Lubawce). W ramach Programu „Infrastruktura i Środowisko” planowane jest wykonanie odcinków drogi S3: Szczecin-Gorzów Wielkopolski (81 km), Gorzów Wielkopolski-Nowa Sol (142 km) oraz Legnica-Lubawka (68 km).

Dotychczas podpisano 30 umów o dofinansowanie projektów w ramach POIiŚ kwotą około 3 mld zł (w tym 2,5 mld zł stanowią środki UE). Największe dofinansowanie otrzymał projekt budowy drogi ekspresowej S3 na odcinku Szczecin-Gorzów Wielkopolski o wartości 2,2 mld zł (wkład UE - 1,7 mld zł).

W ramach Programu ogłoszono 43 konkursy na kwotę 14,5 mld zł (56 proc. alokacji przeznaczonej na konkursy). Tylko w 2009 roku, w ramach wszystkich priorytetów, ogłoszono 15 konkursów o wartości około 4,6 mld zł (18 proc. alokacji). Efekty są już widoczne w postaci zwiększającej się liczby składanych wniosków o dofinansowanie. Według stanu na 31 marca 2009 roku zostało złożonych 936 poprawnych pod względem formalnym wniosków o dofinansowanie projektów na łączną kwotę 23 mld zł, co stanowi około 18 proc. alokacji środków UE dla Programu.

Natomiast kontraktacja w Sektorowym Programie Operacyjnym „Transport” osiągnęła poziom około 130 proc., co oznacza, że wszystkie dostępne środki unijne w tym programie zostaną wykorzystane, nawet w sytuacji wzmocnienia kursu euro wobec złotówki. Wszystkie wydatki, które znajdują się w puli powyżej 100 proc., zostały już poniesione i sfinansowane z rożnych źródeł krajowych (budżet państwa, budżety samorządowe).

Do końca marca 2009 roku zakończono rzeczowo 139 projektów (beneficjenci złożyli do Ministerstwa Infrastruktury wniosek o płatność końcową wraz ze sprawozdaniem), z czego 52 projekty zostały rozliczone. Do końca marca 2009 roku beneficjenci SPOT otrzymali dofinansowanie unijne o wartości ponad 3,9 mld zł - stanowi to 89,76 proc. alokacji. Kolejne środki będą wypłacane sukcesywnie wraz z rozliczeniem poszczególnych projektów. Polska, na przekazanie do KE wszystkich dokumentów dotyczących rozliczenia Programu, ma 15 miesięcy od ostatecznej daty kwalifikowalności wydatków (30 czerwca 2009 roku). Oznacza to, że końcowy termin zamknięcia Programu po stronie Polski mija w dniu 30 września 2010 roku. Drogowy remanent

W budowie jest 225,2 km autostrad (12 zadań), 251 km dróg ekspresowych (22 zadania), 86,8 km obwodnic (12 zadań) i 152,9 km wzmocnień i przebudów (8 zadań), ale… w gestii GDDKiA jest 17,0 tys. km dróg krajowych i 1424 km w miastach na prawach powiatu. Do tego należy doliczyć 28,5 tys. km dróg wojewódzkich, 129 tys. km dróg powiatowych i 204 tys. km dróg gminnych.

A od 16 listopada 2007 roku do 6 kwietnia 2009 roku oddano do eksploatacji ponad 300 km dróg, w tym między innymi 95 km autostrad (A1 Rusocin-Nowe Marzy) oraz 175 km dróg ekspresowych i obwodnic (między innymi S7 Białobrzegi-Jedlińsk, S22 Elbląg-Grzechotki oraz obwodnice: Strykowa, Grójca, Nowej Soli, Wyszkowa i Chojnic). W budowie i przebudowie jest około 720 km dróg, w tym 225 km autostrad, 250 km dróg ekspresowych i 90 km obwodnic, 155 km istniejącej sieci jest w przebudowie. Budowanych jest 12 odcinków autostrad (między innymi A1 Nowe Marzy-Toruń; A1 węzeł „Sośnica”, A1 Bełk-Świerklany, A4 Zgorzelec-Wykroty-Krzyżowa, A4 Kraków-Szarów), 22 odcinki dróg ekspresowych (między innymi S3 Szczecin (Klucz)-Pyrzyce, S7 Grójec-Białobrzegi) oraz 12 obwodnic (między innymi Biała Podlaska, Słupsk, Gołdap, Kędzierzyn Koźle).

W tym samym okresie podpisano umowy na budowę ponad 767,1 km dróg krajowych, w tym na ponad 406 km autostrad (57,8 km w systemie tradycyjnym- między innymi budowa autostradowej obwodnicy Wrocławia A8, A1 Maciejów-Sośnica oraz 348,3 km w systemie Partnerstwa Publiczno-Prywatnego, między innymi A1 Stryków-Pyrzowice) i 361 km dróg ekspresowych, obwodnic i dużych przebudów dróg.

Wśród podpisanych umów na budowę dróg ekspresowych znalazły się między innymi S8 od węzła Konotopa do węzła Prymasa Tysiąclecia w Warszawie, S3 Szczecin-Gorzów Wielkopolski, węzeł „Klucz”-węzeł „Pyrzyce” oraz S7 Skarżysko-Kamienna-Występa. Podpisano również umowy na budowę obwodnic między innymi Słupska, Kędzierzyna-Koźla, Stargardu Szczecińskiego i Ostrowa Wielkopolskiego.

W 2008 roku podpisano łącznie ponad 190 umów, w tym 32 umowy na budowę największych inwestycji: autostrad, dróg ekspresowych i obwodnic oraz 158 kontraktów na odnowy około 600 km dróg krajowych. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad podpisała 52 preumowy z Centrum Unijnych Projektów Transportowych w ramach PO „Infrastruktura i Środowisko”. Rozstrzygnięte zostały 32 przetargi na największe inwestycje drogowe, na kwotę 14,7 mld zł. W trakcie procedury jest kolejnych 30 przetargów na sumę 18 mld zł. Na 2009 rok planuje się uruchomienie przetargów na budowę ponad 1000 km dróg.

W I kwartale 2009 roku GDDKiA ogłosiła przetargi na budowę ponad 320 km autostrad i dróg ekspresowych na blisko 11 mld zł. Uruchomiono 19 postępowań przetargowych dla strategicznych inwestycji, kluczowych z punktu widzenia organizacji Euro 2012, których realizacja rozpocznie się jeszcze w tym roku.

Wystartowały przetargi na budowę między innymi autostrady A2 z Łodzi do Warszawy (91 km) - 5 odcinków powstanie w systemie Partnerstwa Publiczno-Prywatnego (podpisanie umów przewidziane jest we wrześniu - firmy na projekt i budowę mają 32 miesiące), autostrady A1 od Torunia do Kowala (64 km), budowę autostrady A4 od węzła „Rzeszów Centralny” do węzła „Rzeszów Wschód” oraz z Jarosławia do granicy w Korczowej (46,8 km) - dwa odcinki. Wyłoniono wykonawców południowego odcinka autostrady A1 (węzeł „Maciejów”-Sośnica, 6 km) i ekspresowej „siódemki” - Skarżysko Kamienna-Występa, o łącznej wartości prawie 2 mld zł.

Jeszcze w tym półroczu zostanie ogłoszone 11 przetargów na duże inwestycje drogowe, w tym na budowę ponad 70-kilometrowego odcinka autostrady A4 od Tarnowa do Rzeszowa, przebudowę południowej jezdni na autostradzie A18 i budowę ponad 130 km dróg ekspresowych. Wykonawcy

Na polskim rynku budownictwa infrastrukturalnego najważniejszymi graczami są spółki giełdowe Mostostal Warszawa, Budimex Dromex i Polimex Mostostal oraz Stalexport Autostrady, Eurovia Polska, Bilfinger Berger Polska i Strabag. Właścicielami trzech ostatnich są firmy zagraniczne: francuska Eurovia należąca do koncernu Vinci, niemiecki Bilfinger Berger i austriacki Strabag. Także udziałowcami większości z polskich potentatów branży budownictwa drogowego są firmy zagraniczne. I tak ponad 56 proc. udziałów w Stalexport Autostrady ma Autostrade per l’Italia S.p.A. należąca do włoskiej Grupy Kapitałowej Atlanta; właścicielem Budimeksu Dromeksu jest Budimex SA, którego inwestorem strategicznym jest hiszpańska grupa Ferrovial; 50,09 proc. udziałów w Mostostalu Warszawa, do którego należy między innymi Mostostal Puławy, ma hiszpańska Acciona SA.

Jak oceniają sytuację na rynku?
Sytuację w branży charakteryzuje Józef Zubelewicz, wiceprezes Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa (PZPB): _ Do niedawna rynek był „uporządkowany”: do dużych przetargów startowały firmy duże, do mniejszych - średnie i małe. Zastój w inwestycjach sprawił, że w niedużych przetargach, wartości kilkunastu milionów złotych, startuje 20-25 firm, a wśród nich i te największe. Przeszacowanie wielkości oczekiwanej podaży sprawiło, że w 2008 roku, jak szacujemy, firmy specjalizujące się w budownictwie kubaturowym swoje moce produkcyjne wykorzystywały w 80 proc., a w drogowym - 60 proc. Niemniej nie chcą redukować zatrudnienia i liczą na zapowiadane przyspieszenie w inwestycjach infrastrukturalnych. _
Polska korzysta z unijnych programów pomocowych i przygotowuje się do organizacji Euro 2012, co w pewien sposób łagodzi sytuację na rynku. Jednak nie dotyczy to wszystkich, bo firmie, która specjalizowała się na przykład w budownictwie kubaturowym nie jest łatwo się przestawić na budownictwo inżynieryjne czy infrastrukturalne - wszak budowanie dróg wymaga doświadczenia (referencji), zaplecza, sprzętu itp.

Zdaniem Konrada Jaskóły, prezesa Zarządu, dyrektora generalnego Polimex Mostostal SA, firmy odczuwają permanentny głód projektów do realizacji: - potwierdzeniem tego zjawiska jest między innymi fakt, że w jednym przetargu startuje nawet kilkanaście spółek czy konsorcjów. Istotnym utrudnieniem są również niejednokrotnie wygórowane wymagania przetargowe stawiane przez inwestorów - uważa.

Mówi się o braku sprzętu, ludzi, materiałów itp., co może utrudnić realizację rządowych planów. Z takimi opiniami nie zgadza się Paweł Antonik, prezes Strabag Sp. z o.o.: _ Jeśli chodzi o nowoczesny sprzęt do budowy dróg, to do dyspozycji mamy praktycznie nieograniczoną jego liczbę. Nie obawiamy się problemów z zaopatrzeniem w materiały. Mamy 4 własne kamieniołomy o wystarczających możliwościach produkcyjnych do zaspokojenia potrzeb w zakresie produkcji mieszanek mineralno-asfaltowych. Posiadamy największy potencjał produkcyjny mas bitumicznych w postaci 45 wytwórni, zdolnych do wytworzenia 5 mln ton mieszanek rocznie. Nasze Centralne Laboratorium Drogowe jest aktualnie najlepiej wyposażoną placówką tego typu w Polsce. _

Jednak Józef Zubelewicz widzi pewne problemy. _ Dużo przetargów, zwłaszcza infrastrukturalnych (autostrady), organizowanych jest na zasadzie: zaprojektuj i wybuduj. Oznacza to, że generalny wykonawca musi sporządzić dokumentację budowlaną, uzyskać wszystkie wymagane pozwolenia i uzgodnienia, co - jak wiadomo - może trwać nawet i rok. Z drugiej strony, zwłaszcza uwzględniając pesymistyczne prognozy, że kryzys nas dotknie w latach 2010-2011, rozpisywane obecnie inwestycje będą wówczas realizowane, co zminimalizuje jego skutki. _

Modyfikacja założeń

W czerwcu Ministerstwo Infrastruktury, jak powiedział na posiedzeniu sejmowej komisji infrastruktury wiceminister Radosław Stępień, uaktualni rządowy program budowy dróg i autostrad na lata 2008- 2012, uwzględniając nowy sposób finansowania inwestycji drogowych. Program uchwalony w 2007 roku przewiduje nakłady na inwestycje drogowe w wysokości 121 mld zł.

_ Rządowy program budowy dróg i autostrad powstawał w trochę innej rzeczywistości niż ta, z którą teraz mamy do czynienia. Nie przeprowadziliśmy radykalnej zmiany tego programu. Staramy się realizować w maksymalnym zakresie to, co zostało w nim zapisane _- powiedział wiceminister. Podkreślił, że zmiana sposobu finansowania odnosi się do pozyskiwania środków poza budżetem państwa - przypomniał, że odbyły się już rozmowy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI) w sprawie finansowania autostrady A2 na odcinku Łódź-Warszawa.

A obecny na posiedzeniu Lech Witecki, szef GDDKiA, stwierdził, że opóźnienia w inwestycjach drogowych wynikają z przyczyn finansowych i środowiskowych.

Robert Owczarek