Zastrzegłeś numer PESEL? Resort wydał ważny komunikat

Funkcja zastrzegania numeru PESEL jest dostępna w aplikacji mObywatel od listopada 2023r. To narzędzie Ministerstwa Cyfryzacji, które pomaga w walce z wyłudzeniami pieniędzy poprzez zaciąganie kredytów na inne osoby bez ich wiedzy i zgody.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Ministerstwo Cyfryzacji przypomina, że zastrzeżenie można w każdej chwili cofnąć w aplikacji i serwisie mObywatel lub w urzędzie gminy.

Cofnąć zastrzeżenie numeru PESEL można bezterminowo – wtedy PESEL pozostanie niezastrzeżony do czasu ponownego zastrzeżenia. Zastrzeżenie można również cofnąć czasowo. W tej opcji aplikacja poprosi nas o to, by wyznaczyć dzień i godzinę, kiedy to PESEL ma zostać automatycznie zastrzeżony. Dzięki temu nie trzeba pamiętać o tym, by ponownie włączyć ochronę.

Warto zaznaczyć, że jeśli zdecydujemy się na bezterminowe cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL, na zmianę statusu zastrzeżenia trzeba będzie poczekać. Dlaczego? Ministerstwo Cyfryzacji wyjaśnia to na przykładzie historii małżeństwa Ani i Marcina, którzy zdecydowali się zastrzec swoje numery PESEL.

Ania cofnęła zastrzeżenie PESEL, aby zakupić sprzęt AGD. Po dokonaniu zakupu musiała jednak poczekać 30 minut, aby ponownie zastrzec swój numer PESEL. Ministerstwo Cyfryzacji wyjaśnia, że przerwa jest niezbędna, aby system mógł sprawnie działać i zapobiegać nadużyciom. Gdyby każda instytucja musiała co chwilę aktualizować dane, mogłoby to prowadzić do błędów i zagrażać bezpieczeństwu danych. Na przykład ktoś mógłby wykorzystać swoje dane do Profilu Zaufanego innej osoby podczas załatwiania kredytu, a następnie szybko zastrzec PESEL, wprowadzając w błąd pożyczkodawcę i unikając spłaty kredytu. 

Z kolei Marcin, który zapomniał o zastrzeżeniu PESEL, chciał wypłacić 12 900 zł z banku. Bank poinformował go, że musi poczekać 12 godzin na wypłatę. To zabezpieczenie chroni przed oszustwami metodą "na wnuczka" czy "na policjanta". 

Zastrzeżenie numeru PESEL należy cofnąć, gdy planuje się np. podpisać umowę z firmami i instytucjami finansowymi, w tym bankami i instytucjami kredytowymi (np. umowę o kredyt, pożyczkę, zakup z płatnością ratalną czy leasing), notariuszami (np. umowę o kupnie lub sprzedaży nieruchomości), operatorami telekomunikacyjnymi (np. gdy chce się otrzymać kopię swojej karty SIM).

Przypomnijmy, od 1 czerwca 2024 r. , jeżeli ktoś zaciągnie kredyt na zastrzeżony PESEL, to obywatel, którego numer został wykorzystany, nie będzie musiał spłacać zobowiązania. Wszystkie instytucje finansowe, zanim udzielą komuś pożyczki czy podpiszą umowę, będą musiały sprawdzać Rejestr Zastrzeżeń Numerów PESEL.

Od 1 czerwca, jeżeli obywatel zgłosi utratę dowodu osobistego, automatycznie zostanie zastrzeżony jego numer PESEL. Nie wpłynie to jednak na wyrobienie nowego dowodu osobistego. Do tej pory z możliwości zastrzeżenia PESEL-u skorzystało ponad 4 mln osób w Polsce.