ARP z partnerami przygotuje Forum Innowacyjnego Węgla

19.10. Katowice (PAP) - Projekt pod roboczą nazwą Forum Innowacyjnego Węgla, mający koordynować wiedzę nt. przedsięwzięć badawczych i rozwojowych w obszarze czystych technologii węglowych, przygotuje przy współpracy m.in. z instytucjami badawczymi katowicki oddział Agencji Rozwoju Przemysłu.

Zdaniem ministra skarbu Andrzeja Czerwińskiego czyste technologie węglowe - np. związane z uzyskiwaniem z węgla gazu na potrzeby przemysłu chemicznego - mogą zaowocować rozszerzeniem w Polsce rynku zbytu węgla łącznie o prawie 15 mln ton rocznie.

W poniedziałek przedstawiciele Agencji Rozwoju Przemysłu, a także Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach i Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu podpisali w Katowicach listy intencyjne ws. współpracy przy projekcie zakładającym m.in. monitorowanie wyników innowacyjnych projektów zagospodarowywania węgla realizowanych w Polsce i zagranicą. W uroczystości uczestniczył szef resortu skarbu.

Czerwiński nawiązał do przyjętego z końcem czerwca br. przez rząd dokumentu "Śląsk 2.0. Program wsparcia przemysłu woj. śląskiego i małopolski zachodniej". Program wspomina m.in. światowe badania nad technologiami naziemnego i podziemnego zgazowania węgla i wymienia polskie projekty w tym zakresie. Zapowiada też postulowaną przez SP instalację zgazowania Grupy Azoty w Kędzierzynie-Koźlu.

Minister zaznaczył, że jedną z intencji rządowego dokumentu w tym zakresie jest "rozszerzenie rynku węgla o czyste technologie". Jak mówił, poniedziałkowe wydarzenie to powód do satysfakcji wynikający nie tyle z pracy i nacisku jego resortu, ale z tego, "że ludzie mądrzy, którzy dysponują wiedzą i technologiami porozumieli się, odszukali praktyków i podjęli działania".

"Te działania mogą się wkrótce ziścić w rozszerzeniu zbytu węgla o prawie 15 mln ton w roku" - ocenił Czerwiński. W tym kontekście mówił m.in. o instalacji Azotów w Kędzierzynie, oferowanej przez stronę japońską technologii gazyfikacji węgla na powierzchni i projekcie Politechniki Gdańskiej, "która chce przerobić prawie 7 mln ton węgla na specjalne paliwo ekologiczne spalane w kotłach indywidualnych". "Jeżeli zbilansowalibyśmy te możliwości i te potrzeby, to wsparcie rynku węgla jest ogromne" - uznał szef MSP.

Czerwiński wskazał, że w toku dotychczasowych analiz dotyczących problemów rynku węgla wysnuto m.in. wniosek, że ARP może na Śląsku działać na rzecz przyciągnięcia przedstawicieli biznesu, aby zobaczyli, że na węglu można zrobić dobry interes - nie tylko spalając to paliwo w kotłach energetycznych. "Niekoniecznie muszą sami szukać po świecie rynku zbytu, ale mogą mieć ludzi, którzy znane technologie mogą wdrożyć krótko, w ciągu roku do trzech lat" - ocenił Czerwiński.

Wiceprezes ARP Marcin Zieliński wyjaśnił, że Forum Innowacyjnego Węgla ma wspomagać działanie firm i instytucji sektora górniczego, usprawniać proces transferu technologii, ułatwiać zarządzanie dużymi projektami, monitorować wyniki innowacyjnych projektów zagospodarowywania węgla realizowanych w Polsce i za granicą oraz edukować i informować o czystych technologiach węglowych.

Narzędziami działań mają być prowadzone przez ARP od ub. roku dwie platformy internetowe: polskirynekwegla.pl i platforma transferu technologii (ptt.arp.pl). Na pierwszej z nich powstać ma dedykowana Forum zakładka. ARP zakłada, że równolegle platformy informacyjne uruchomią współpracujący z nią partnerzy.

Dyrektor katowickiego oddziału ARP Henryk Paszcza mówił, że intencją projektu jest przede wszystkim popularyzacja technologii czystego węgla i kompleksowe wsparcie dla przemysłowych procesów wdrożeniowych w tym zakresie. Wśród obszarów technologicznych, które mają być brane pod uwagę, dyrektor wymienił technologie: zgazowania i upłynniania węgla, współspalania węgla z innymi surowcami, brykietowania i peletyzacji węgla czy uwodornienia i uzyskiwania wodoru z węgla.

Wskazany przez Paszczę główny cel Forum Innowacyjnego Węgla to zebranie wszystkich dostępnych w tych obszarach technologii w jednym miejscu i wydzielenie prowadzonych projektów z uwzględnieniem ich przeznaczenia i stopnia zaawansowania. Potrzebne do tego będzie wsparcie m.in. innych instytucji naukowych i badawczych (czystymi technologiami węglowymi zajmują się też np. PAN i AGH), czy finansujących (jak NCBR czy NFOŚiGW).

Mówiący w poniedziałek o trwających badaniach mających służyć racjonalnemu wykorzystaniu węgla w przyszłości dyrektor naczelny GIG prof. Stanisław Prusek przypominał, że czyste technologie węglowe nie obejmują jedynie przetwarzania węgla.

To również takie projektowanie eksploatacji w kopalni, aby urobek był jak najmniej zanieczyszczony (poprzez dobór odpowiedniego wyposażenia czy detekcje zaburzeń geologicznych), udoskonalanie przeróbki mechanicznej i proces wzbogacania węgla (także prace nad przeróbką w warunkach dołowych), podnoszenie efektywności procesu spalania węgla i próby dotyczące jego zgazowania pod kątem produkcji np. metanolu, wodoru czy paliw płynnych, a także prace zmierzające do redukcji zanieczyszczeń (m.in. dotyczące separacji CO2).

"We wszystkich tych obszarach GIG prowadził i prowadził prace badawcze" - zaakcentował prof. Prusek. "Czyste technologie węglowe stanowią szansę zarówno dla polskiego przemysłu górniczego, dla energetyki opartej na węglu, ale również jest to bardzo ważny element biorąc pod uwagę rozwój przemysłu chemicznego" - ocenił naukowiec. "Polskie jednostki naukowe, badawcze posiadają odpowiednie kadrę, wiedzę i zaplecze dla rozwoju czystych technologii węglowych czy też wdrażania już istniejących" - dodał.

Zastępca dyrektora Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla prof. Jarosław Zuwała nawiązał do scenariusza spełnienia wymogów unijnych w zakresie emisji CO2 w projekcie polskiej polityki energetycznej, który wskazuje na istotny spadek w latach 2020-2030 produkcji energii z węgla. Przypominając, że największym konsumentem gazu ziemnego jest krajowy przemysł chemiczny, za ciekawy uznał pomysł skierowania polskiego węgla właśnie do tej branży.

Jednocześnie - jego zdaniem - należy rozwijać technologie przetwarzające węgiel do przyjaznego paliwa trafiającego do gospodarki komunalnej czy ogrzewnictwa indywidualnego.

Dopytywany przez dziennikarzy o opłacalność czystych technologii węglowych szef katowickiego oddziału ARP zaznaczył, że w studiach wykonalności takich przedsięwzięć często zakładaną granicą opłacalności jest cena do 60 dolarów za tonę węgla. "Na dzisiaj mamy już tę cenę węgla. To 52-53 dolary w portach ARA (Amsterdam, Rotterdam, Antwerpia - PAP), troszeczkę wyżej my sprzedajemy" - przypomniał Paszcza.