Budżet na 2015 r. przyjęty; nieoczekiwane pieniądze dla Agencji Kosmicznej (opis)

Przygotowana przez MF ustawa budżetowa przewiduje, że deficyt w 2015 r. nie powinien przekroczyć 46 mld 80 mln zł. Dochody zaplanowano na 297 mld 252 mln 925 tys. zł (wobec 277 mld 782,2 mln zł zaplanowanych na br.), a wydatki na 343 mld 332 mln 925 tys. zł (wobec 325 mld 287,4 mln zł przewidzianych na ten rok). Założono, że PKB wzrośnie o 3,4 proc., inflacja wyniesie 1,2 proc., a deficyt sektora finansów publicznych spadnie poniżej 2,8 proc. PKB.

Za przyjęciem budżetu opowiedziało się 236 posłów, 205 było przeciwnych, a 3 wstrzymało się od głosu.

Wcześniej Sejm głosował nad poprawkami do dokumentu - łącznie było ich 130. Sejmowa komisja finansów publicznych, po ich przeanalizowaniu, zarekomendowała przyjęcie tylko czterech z nich - niemal wszystkie złożył klub PO. W głosowaniu zyskały one poparcie Sejmu.

Jedna z przyjętych poprawek, którą jednocześnie zgłosili Izabela Mrzygłocka (PO) i Jan Bury (PSL), przewidywała przekazanie 16 mln zł z budżetu kultury na utworzenie rezerwy celowej pod nazwą "Środki na realizację zadań w zakresie kultury, w tym Muzeum Jana Pawła II w Świątyni Opatrzności Bożej".

Kolejna poprawka dotyczyła zmniejszenia o 500 tys. zł wydatków na wynagrodzenia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, a także o tę samą kwotę wydatków Ministerstwa Sprawiedliwości na uposażenia sędziów w stanie spoczynku oraz uposażenia rodzinne. Środki te mają być przeznaczone na wynagrodzenia w biurze Rzecznika Praw Pacjenta, w tym na utworzenie 17 nowych etatów w tej instytucji.

Posłowie poparli też poprawkę, która w części budżetu związanej z Państwową Inspekcją Pracy przesuwa kwotę 37 tys. zł ze składek na ubezpieczenia społeczne na wynagrodzenia osobowe. Poprawka ta ma dostosować budżet na wynagrodzenia w PIP do wysokości określonej w tzw. ustawie okołobudżetowej.

Podczas głosowania poprawek do ustawy budżetowej zaskoczenie wzbudziło przyjęcie dwóch poprawek złożonych przez SLD oraz PSL. Obie dotyczyły przekazania dodatkowych środków na finansowanie działalności oraz realizację zadań Polskiej Agencji Kosmicznej (PAK).

Poprawka Sojuszu przewidywała przeznaczenie na ten cel 20 mln zł. Środki te miałyby pochodzić z rezerwy budżetowej Rady Ministrów (10 mln zł) oraz tzw. rezerwy na zmiany systemowe oraz niektóre zmiany organizacyjne, w tym nowe zadania (10 mln zł).

Z kolei poprawka zaproponowana przez ludowców mówiła o zmniejszeniu o 10 mln zł wydatków jednostek budżetowych.

Obie te poprawki zostały wcześniej negatywnie zaopiniowane przez komisję finansów. Przewodnicząca komisji Krystyna Skowrońska (PO) przed głosowaniem poprawki PSL prosiła wiceminister finansów Hannę Majszczyk o przedstawienie stanowiska rządu nt. tych poprawek. Majszczyk potwierdziła, że zgodnie z obowiązującym prawem, które niedawno weszło w życie, do czasu rozpoczęcia pracy Agencji, jej finansowanie zapewnia Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. "Stąd też środki na ten cel będą egzekwowane z tej właśnie części" - wskazała wiceszefowa MF.

Niespodziewana decyzja Sejmu zmartwiła szefa MF Mateusza Szczurka. "(...) Bardziej mnie martwią przegłosowane zmiany zwiększające finansowanie Polskiej Agencji Kosmicznej, bo one uszczuplają rezerwę na zmiany organizacyjne, z której to m.in. utrzymywane są systemy informatyczne, które nie mają już finansowania ze środków unijnych. Będzie to pewne wyzwanie w 2015 r." - zaznaczył. Dodał, że być może będzie to wymagało oszczędności w innych dziedzinach.

Ustawę o PAK Sejm uchwalił w lipcu br. Dzięki niej polskim firmom ma być łatwiej pozyskiwać środki z Europejskiej Agencji Kosmicznej. Lepsza ma być też współpraca nauki z biznesem w tej branży. Agencja ma realizować zadania w zakresie badania przestrzeni kosmicznej i wykorzystywania tych badań w rozwoju technologii kosmicznych dla celów przemysłowych, obronnych i bezpieczeństwa państwa oraz dla celów nauki.

Podczas głosowania Sejm odrzucił natomiast wszystkie poprawki opozycji, które przewidywały obniżenie wydatków na przyszłoroczną obsługę zadłużenia zagranicznego. Większość z nich miała na celu zwiększenie wydatków na inwestycje regionalne. Odrzucono też wniosek Jarosława Gowina złożony w imieniu SP, by 600 mln zł z pieniędzy na obsługę długu przeznaczyć na zwiększenie części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego.

Poparcia posłów nie uzyskała też poprawka PiS do tekstowej części projektu ustawy budżetowej na 2015 r. zwiększająca o 100 mln zł (do 400 mln zł) środki, które minister finansów może w przyszłym roku pożyczyć jednostkom samorządu terytorialnego w ramach postępowania naprawczego lub ostrożnościowego.

Przepadła także poprawka PiS zwiększająca o 40 mln zł pulę na wydatki majątkowe Krajowego Biura Wyborczego, które miałyby zostać przeznaczone "na poprawę warunków przeprowadzenia wyborów, tj. wymianę urn, monitoring, system informatyczny". Pieniądze te miałyby pochodzić ze zwiększonych dochodów budżetu państwa z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych (CIT).

Posłowie nie zgodzili się także na przyjęcie zaproponowanych przez PiS poprawek zmierzających do przeniesienia 150 mln zł na utworzenie rezerwy na prowadzenie gabinetów lekarskich i stomatologicznych w szkołach, dot. zwiększenia o 100 mln zł puli rezerwy na zasiłki z pomocy społecznej i pomoc w naturze, oraz kwoty na dożywianie dzieci - również o 100 mln zł. Także w tym przypadku pieniądze miałyby pochodzić ze zwiększonych dochodów budżetu z CIT.

Poprawki te uzyskały wcześniej negatywną opinię komisji finansów publicznych. Wiceminister finansów Hanna Majszczyk tłumaczyła, że np. na zasiłki z pomocy społecznej rezerwa w tym roku została już powiększona o ponad 170 mln zł, a dożywianie dzieci jest zadaniem własnym samorządów.

Posłowie odrzucili również poprawkę złożoną przez Twój Ruch. Przewidywała ona zabranie prawie 120 mln zł z Funduszu Kościelnego i utworzenie rezerwy celowej na finansowanie Kościoła katolickiego.

W ustawie rząd po raz kolejny zdecydował się na zamrożenie funduszu płac w sferze budżetowej. Do istotnych dla budżetu i podatników zmian zaliczono zmiany dotyczące ulg podatkowych na dzieci oraz przyjęte zasady waloryzacji świadczeń emerytalnych i rentowych. Ponadto duże znaczenie będą miały nowe zasady odliczania podatku VAT od samochodów osobowych i innych o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony oraz innych wydatków związanych z tymi pojazdami. Zmiany te zostały wprowadzone w 2014 r. z tym, że niektóre będą miały zastosowanie od 1 lipca 2015 r.