Coraz więcej Polaków oddaje mieszkanie za rentę. Podpisują umowy na "dożywocie"

Po wejściu w życie ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym (pod koniec 2014 r.), temat takiego produktu finansowego dla seniorów zniknął z pola widzenia mediów. Dość szybko okazało się, że krajowe banki na razie nie są zainteresowane oferowaniem odwróconych kredytów hipotecznych. Sytuacja niebawem może ulec zmianie, bo starsi Polacy coraz częściej przenoszą własność nieruchomości w zamian za dożywotnie utrzymanie. Wg portalu RynekPierwotny.pl część takich transakcji wiąże się z działalnością specjalnych funduszy hipotecznych. Oferują one renty dożywotnie z zamian za własność nieruchomości (zwykle domu lub mieszkania).

Problem polega na tym, że rynek dożywotnich rent już od lat czeka na odpowiednie regulacje. Potrzebę uchronienia seniorów przed masowymi oszustwami widzą również wiodące fundusze hipoteczne.

Zasady umowy o dożywocie są dość powszechnie znane. Tym niemniej warto przypomnieć, że taka umowa zawierana w formie aktu notarialnego zapewnia seniorowi dożywotnie utrzymanie w zamian za przeniesienie prawa własności nieruchomości. Artykuł 908 kodeksu cywilnego wskazuje, że osoba fizyczna lub prawna otrzymująca nieruchomość, powinna zagwarantować seniorowi mieszkanie, wyżywienie, ubranie, światło, opał, opiekę w razie choroby oraz godny pogrzeb. Na mocy umowy dożywocia można jednak wyłączyć wymienione wcześniej obowiązki i ograniczyć świadczenia dla seniora do renty dożywotniej.

Umowa dożywocia została wprowadzona do kodeksu cywilnego z myślą o starszych osobach, które chcą przekazać bliskim nieruchomość w zamian za dożywotnią opiekę. Wg ekspertów portalu RynekPierwotny.pl obecnie z konstrukcji prawnej dożywocia korzystają również specjalne fundusze oferujące dożywotnią rentę w zamian za przekazanie prawa własności mieszkania (lokalu lub domu). Działalność wspomnianych firm ułatwia fakt, że krajowe banki nie proponują odwróconych kredytów hipotecznych. Najważniejsza różnica pomiędzy "odwróconą hipoteką" oraz rentą dożywotnią polega na tym, że banki stają się właścicielami mieszkań dopiero po śmierci seniorów.

W 2019 roku padnie rekord liczby umów o dożywocie

Nie dysponujemy oficjalnymi danymi na temat liczby umów dożywocia zawieranych przez seniorów z funduszami hipotecznymi. Informacje prezentowane w poniższej tabeli sugerują jednak, że popularność rent dożywotnich wzrasta. W 2014 r. tylko 6094 umowy dożywocia dotyczyły nieruchomości innych niż rolne (głównie nieruchomości mieszkaniowych). Cztery lata później, analogiczny wynik wynosił już niemal 9900 umów. Dane Ministerstwa Sprawiedliwości z okresu styczeń - czerwiec wskazują, że 2019 r. przyniesie kolejny rekord związany z liczbą nowych umów dożywocia.

Osoby bliżej zainteresowane tematyką rynku nieruchomości mogą pamiętać, że w 2014 r. pojawił się projekt ustawy regulującej zasady rent dożywotnich. Odpowiednich przepisów dotyczących działalności funduszy hipotecznych nie udało się jednak wprowadzić przed wyborami parlamentarnymi z 2015 r. W czasie poprzedniej kadencji Parlamentu i działalności dwóch kolejnych rządów również nie zostały opracowane regulacje związane z rentami dożywotnimi. Pojawiły się wprawdzie pewne sygnały świadczące o zainteresowaniu tematem (np. przez Sejmową Komisję Polityki Senioralnej), ale ostatecznie bardzo niewiele z nich wynikło.

Sytuacja dotycząca rent dożywotnich jest bardzo ciekawa, ponieważ wiodące fundusze hipoteczne już od kilku lat apelują o odpowiednie regulacje ustawowe. Takie firmy obawiają się, że na rynek wejdzie konkurent, który może zrujnować wizerunek całej branży i odstraszyć klientów (np. na wskutek złego planowania finansowego skutkującego bankructwem). Byłaby to prawdziwa katastrofa wizerunkowa, bo Polacy nadal są raczej sceptyczni wobec rent dożywotnich.

Warto wspomnieć, że nie tylko fundusze hipoteczne od lat upominają się o regulację rynku. Podobna sytuacja dotyczy również wiodących kantorów internetowych. Pomimo upadłości jednego z rynkowych liderów (Fritz Exchange) skutkującej milionowymi stratami klientów, odpowiednie regulacje dla e-kantorów nadal nie zostały wprowadzone. Można mieć nadzieję, że w przypadku funduszy hipotecznych i rent dożywotnich politycy wykażą nieco większą determinację.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl