Dodatkowe preferencje dla spłacających kredyty

Na te przepisy czekało wielu spółdzielców. Chodzi o 98 tys. kredytobiorców mieszkających w lokalach obciążonych kredytami mieszkaniowymi zaciągniętymi na przełomie lat 80. i 90. Wtedy to w oszałamiającym tempie rosła inflacja, a wraz z nią oprocentowanie kredytów. Zadłużenie z tego tytułu członkowie spółdzielni spłacają teraz na podstawie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych. 1 stycznia weszła w życie nowelizacja do tej ustawy przewidująca ułatwienia w spłacie.

Osoby, które zdecydują się na jednorazową spłatę kredytu, zapłacą mniej, i to prawie o połowę. Chodzi o tych, którzy spłacają kredyty według normatywu, a do 1995 r. swoje zadłużenie regulowali w systemie 1 proc. lub 2 proc. wartości mieszkania.

Do końca ubiegłego roku osoba, która spłaciła kapitał oraz 70 proc. skapitalizowanych odsetek bankowych i 30 proc. odsetek należnych budżetowi państwa, mogła liczyć na umorzenie reszty zadłużenia. Teraz może liczyć na dużo więcej - przed umorzeniem wspomnianych odsetek (budżetowych i bankowych) pomniejszone zostanie zadłużenie z tego tytułu o 50 proc.

Najlepiej pokaże to przykład. Mieszkanie, które zajmuje Jan Wiśniewski, jest obciążone 4 tys. kredytu, w tym 1 tys. zł stanowi należność banku (300 zł to kapitał, a 700 zł - odsetki skapitalizowane), a 3 tys. - należność budżetu państwa. Jan Wiśniewski złożył wniosek do spółdzielni, by wyliczyła mu, ile musi jednorazowo zapłacić. Ta ustaliła, że gdyby wniosek złożył przed Nowym Rokiem, zapłaciłby 1410 zł, a po 1 stycznia już tylko 855 zł. Różnica wyniesie więc 555 zł. A to dlatego, że od 1 stycznia br. spółdzielnia, zanim umorzyła

30 proc. odsetek bankowych i 70 proc. budżetowych, zmniejszyła je o połowę: w wypadku odsetek bankowych o 350 zł, a budżetowych - 1,5 tys. zł.

Nowe przepisy nie przewidują też żadnych terminów. Spółdzielca może wniosek w tej sprawie złożyć w każdej dogodnej dla niego chwili.

Do tej pory z możliwości wcześniejszej (jednorazowej) spłaty kredytu korzystało rokrocznie ok. 8 tys. osób. PKO BP spodziewa się, że po tej zmianie więcej osób będzie chciało spłacić kredyt przed czasem.

Nowelizacja daje ponadto spółdzielniom mieszkaniowym prawo do jednorazowej spłaty kredytu ciążącego na mieszkaniach. W tym celu walne zgromadzenie musi podjąć uchwałę. Do tej pory spółdzielcy spłacali kredyt spółdzielni, a ta rozliczała się z niego z bankiem.

Nowe przepisy rozstrzygają także, co będzie się działo z kredytami po 31 grudnia 2017 r. Data nie jest przypadkowa. Wtedy dla przeważającej części kredytobiorców upłynie 20-letni okres systematycznej spłaty kredytów obciążających lokale. Wówczas zostaną im umorzone w 100 proc. odsetki skapitalizowane oraz należności wobec budżetu państwa. Zgodnie z nowymi przepisami, jeżeli kredytobiorcy po tym okresie zostanie do spłaty jeszcze kapitał, to dalej będzie go płacił według normatywu.

Zmienione przepisy przewidują ponadto, że osobom o niskich dochodach zostanie umorzone zadłużenie wobec budżetu państwa, ale tylko wówczas, gdy spełnione zostaną dwa warunki: dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 110 proc. najniższej emerytury (czyli 742,61 zł) oraz przed dniem wejścia w życie noweli zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne.

Podstawa prawna nowelizacja z 2 grudnia 2009 r. ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (DzU nr 222, poz. 1752)

Stare kredyty wraz z odsetkami można spłacać według jednej z trzech formuł: normatywnej, ilorazowej lub dochodowej. Najpowszechniejszy jest normatyw. Według jego zasad kredyt spłacają spółdzielnie, które były kredytobiorcami, zadłużenie jednak obciąża mieszkania.

Wysokość normatywu określa i ogłasza w Monitorze Polskim minister infrastruktury. Spółdzielnia mnoży następnie normatyw przez liczbę mkw. powierzchni użytkowej zadłużonego mieszkania. W ten sposób ustaloną ratę spółdzielca wpłaca raz w miesiącu lub co kwartał do spółdzielni, a ta przekazuje pieniądze do banku. Po spłacie zobowiązań wobec banku i budżetu można wykupić lokal.

Renata Krupa-Dąbrowska
Rzeczpospolita