Dziesięć lat temu fundusze emerytalne zaczęły inwestować

20 maja po raz pierwszy wyceniano jednostki rozrachunkowe OFE AIG oraz Skarbiec-Emerytura. Dzień później fundusze emerytalne Dom, ING (NN), Polsat, PZU Złota Jesień oraz Zurich OFE. Do końca czerwca 1999 r. działało już 15 OFE, a na początku września 21. Niezależnie od daty startu jednostki OFE pierwszego dnia notowań kosztowały 10 zł. Teraz OFE jest 14, a wartość ich jednostek waha się od 23,1 do 26,7 zł.
Ile OFE lokowały w akcjach? Na koniec maja 1999 r. miały w portfelach takie papiery o wartości 133 tys. zł. Na koniec kwietnia 2009 r. było to 34,9 mld zł (przy prawie 145 mld zł aktywów). Dla porównania – kapitalizacja wszystkich krajowych spółek z GPW wynosiła na koniec ubiegłego miesiąca 279,5 mld zł (zagranicznych 230,8 mld), a przecież tylko część z ich akcji jest dopuszczona do obrotu.

_ Uruchomienie inwestycji przez otwarte fundusze emerytalne było największym przełomem na rynku kapitałowym. Wielką nadzieją były też NFI, ale ich rola okazała się marginalna _ – przypomina Wiesław Rozłucki, pierwszy prezes GPW.

Podobnego zdania jest Stanisław Kluza, szef KNF. Jednak zaangażowanie na giełdzie nie zawsze przynosiło OFE korzyści. Od początku działalności OFE ZUS przekazał im 125,7 mld zł. Dziś dostaną kolejny zastrzyk gotówki. Oznacza to, że wypracowały dla swoich klientów około 20 mld zysku. Zysk były o przynajmniej 25 mld zł większy, gdyby nie bessa, która rozpoczęła się w połowie 2007 r.

W dłuższej perspektywie inwestycje na giełdzie okazują się najbardziej opłacalne dla przyszłych emerytów. Biorąc pod uwagę stopę zwrotu od początku notowań do 15 maja, najwyższy zysk osiągnął Polsat, jedyny fundusz niemal w całości wykorzystujący 40-proc. limit inwestycji w akcje. Jego stopa zwrotu wynosi ponad 166 proc.

Świętowanie 10-lecia przyćmiewają towarzystwom emerytalnym m.in. rządowe plany cięć w opłatach OFE. Konferencję w ramach obchodów rocznicy reformy szykuje za to Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych. Zakończenia reformy nadal nie będzie można ogłosić, bo wciąż niewyjaśnione pozostaje, jak mają wyglądać emerytury dożywotnie z pieniędzy odłożonych w OFE i ZUS (na razie pobierane są tylko świadczenia okresowe).

Aleksandra Kurowska
PARKIET