Firmy w przyszłym roku czekają zmiany w VAT, ekonomiści będą śledzić ratingi

Przyszły rok przyniesie istotne zmiany dla podatników VAT. Większość wejdzie w życie lada dzień - już 1 stycznia 2017 r. wtedy bowiem zaczyna obowiązywać obszerna nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług, która ma na celu uszczelnienie systemu i walkę z wyłudzeniami tego podatku. Nowe przepisy nakładają na firmy wiele nowych obowiązków, obejmują także działalność doradców podatkowych.

Rozszerzona zostanie lista towarów objętych tzw. odwrotnym obciążeniem, w którym VAT odprowadza nabywca towaru lub usługi, a nie sprzedający. Na liście znajdą się np. transakcje, których przedmiotem będą m.in. określone usługi budowlane. Odwrócony VAT obejmie też procesory, gdy łączna ich wartość w ramach jednolitej gospodarczo transakcji przekroczy 20 tys. zł oraz niektóre towary ze złota, srebra i platyny.

Zmienione zostaną zasady dokonywania zwrotu VAT w terminie 25 dni. Ograniczono stosowanie kwartalnych rozliczeń VAT. Nadal z tej formy rozliczeń będą mogły korzystać tylko małe przedsiębiorstwa, tj. podatnicy podatku VAT, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła 1,2 mln euro w poprzednim roku podatkowym.

Ustawa wprowadza także obowiązek elektronicznego składania deklaracji VAT dla części podatników, w tym zobowiązanych do zarejestrowania się jako podatnicy VAT UE. Nowela przewiduje także obowiązek elektronicznego składania informacji podsumowujących, wyłącznie za okresy miesięczne. Zmienione mają zostać przepisy dotyczące kaucji gwarancyjnej i tzw. odpowiedzialności solidarnej, gdy nabywca odpowiada solidarnie z dostawcą za jego zaległości podatkowe.

Wprowadzono dodatkowe warunki, które muszą być spełnione, aby nabywca np. paliw był zwolniony z odpowiedzialności solidarnej. Ponadto solidarna odpowiedzialność podatników będzie stosowana, jeżeli przedmiotem transakcji będzie folia typu stretch (służąca m.in. do owijania palet), a także dyski HDD (twarde) i dyski SSD.

Ustawa wprowadza także odpowiedzialność solidarną pełnomocnika do 500 tys. zł wraz z zarejestrowanym przez niego podatnikiem. Dotyczyłaby ona zaległości podatkowych powstałych w wyniku czynności wykonanych w ciągu sześciu miesięcy od dnia zarejestrowania podatnika jako czynnego podatnika VAT.

Ustawa wskazuje przesłanki odmowy rejestracji podmiotu jako podatnika VAT i doprecyzowano warunki wykreślenia podatnika z rejestru podatników VAT. Natomiast wykreślenie podatnika zarejestrowanego ma nastąpić np. w sytuacji: zawieszania działalności gospodarczej (na co najmniej sześć kolejnych miesięcy); niezłożenia deklaracji VAT (za sześć kolejnych miesięcy lub dwa kolejne kwartały); wystawienia faktur lub faktur korygujących, dokumentujących transakcje, do których nie doszło. Rozwiązania te powinny pomóc w walce z tzw. karuzelami podatkowymi.

Podwyższono limit wartości sprzedaży - ze 150 do 200 tys. zł, uprawniający do skorzystania z tzw. zwolnienia podmiotowego. Takie rozwiązanie ma być szczególnie korzystne dla małych firm, które do tego podwyższonego progu nie będą musiały rozliczać VAT, a w konsekwencji wypełniać wszystkich obowiązków z tym związanych.

W ustawie zaproponowano sankcje podatkowe za nierzetelne rozliczanie podatku VAT. Zaniżenie kwoty podatku należnego lub zawyżenie kwoty podatku naliczonego będzie skutkować nałożeniem kary w wysokości 30 proc. kwoty zaniżenia lub zawyżenia. Przewidziano także podwyższoną sankcję podatkową w wysokości 100 proc. w stosunku do podatników dopuszczających się oszustw podatkowych, w tym odliczających podatek z tzw. pustych faktur.

Zmiany dotyczą też obowiązków informacyjnych firm. Od stycznia 2017 r. małe i średnie przedsiębiorstwa będą musiały składać miesięczną ewidencję zakupu i sprzedaży VAT w formie Jednolitego Pliku Kontrolnego. Po raz pierwszy dane w formie JPK trzeba będzie przesłać w lutym (za styczeń). Resort finansów szacuje, że może to dotyczyć ok. 140 tys. przedsiębiorstw.

Ekonomiści, podobnie jak w zeszłym roku, z uwagą będą śledzić decyzje agencji ratingowych oceniających wiarygodność Polski. Najbliższe mają zostać ogłoszone 13 stycznia przez agencję Moody's i Fitch.

Na początku grudnia agencja Standard & Poor's utrzymała rating Polski na poziomie BBB plus, podnosząc perspektywę z negatywnej do stabilnej. W połowie stycznia 2016 r. ta sama agencja obniżyła rating Polski do poziomu "BBB plus" z "A minus", z perspektywą negatywną. Złoty wtedy gwałtownie się osłabił. W lipcu br. S&P utrzymała rating Polski na poziomie BBB+ z perspektywą negatywną.

W maju 2016 agencja Moody's utrzymała rating polskiego długu na poziomie A2/P-1, ale zmieniła perspektywę ratingu ze stabilnej na negatywną. Nie zmieniał natomiast swoich decyzji ratingowych Fitch, utrzymując ocenę na poziomie A- oraz A (odpowiednio dla zobowiązań w walutach obcych i w walucie krajowej) z perspektywą stabilną.