Kiedy szef może zażądać pieniędzy od pracownika?

Wymienione w kodeksie pracy kary porządkowe mogą być stosowane jedynie wobec pracowników, czyli osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, nie można ich zatem użyć w stosunku do osoby, które wykonuje pracę na podstawie umowy cywilno-prawnej.

Decyzję o tym, czy i w jaki sposób ukarać pracownika, podejmuje pracodawca. Nie ma on obowiązku wymierzania kary porządkowej, nawet jeśli wie o okolicznościach, które uzasadniałyby ukaranie pracownika. Przełożony nie może stosować innych kar niż wymienione w kodeksie pracy, nie może również wymierzyć kilku kar porządkowych jednocześnie z tytułu tego samego naruszenia.

Kary porządkowe można stosować tylko w przypadku popełnienia przez pracownika jednego z naruszeń wymienionych w kodeksie pracy.

Przepisy pozwalają też zastosować karę upomnienia i nagany. Można je stosować z powodu nieprzestrzegania przez pracownika: ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz przyjętego sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy.

Karę pieniężną można nałożyć na pracownika tylko w przypadku nieprzestrzegania przez niego przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenia pracy bez usprawiedliwienia, a także stawienia się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywania alkoholu w pracy.

Przed wymierzeniem kary trzeba wysłuchać pracownika i dać możliwość odniesienia się do stawianych mu zarzutów. Karę porządkową można zastosować w terminie do 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dopuszczenia się naruszenia. Wymierzenie kary porządkowej następuje w momencie podpisania przez osobę do tego upoważnioną pisma o wymierzeniu kary lub dokumentu zawiadamiającego o tym pracownika.

Pracodawca ma obowiązek zawiadomić pracownika pisemnie o nałożonej na niego karze porządkowej i wskazać rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych oraz datę dopuszczenia się przez pracownika tego naruszenia. Dokument powinien zawierać informację o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia. Odpis zawiadomienia o karze składa się do akt osobowych pracownika.

Jeżeli pracownik nie zgadza się z karą, może w ciągu 7 dni od otrzymania zawiadomienia wnieść do pracodawcy sprzeciw od nałożonej kary.

ES

Zobacz: Prawo pracy 2013