Kredyt 0 procent. Zasady programu Mieszkanie #naStart. Co wiadomo o propozycji?

Projekt ustawy o "kredycie mieszkaniowym #naStart" został złożony przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Obecnie (stan na 9 kwietnia) znajduje się on w fazie opiniowania. Kto - zgodnie z założeniami - skorzysta z kredytu 0 proc. na zakup mieszkania? Kiedy program zacznie obowiązywać?

Jak wyjaśniono w rządowym serwisie gov.pl, ustawa o kredycie 0 procent, ma być odpowiedzią między innymi na panujące obecnie "ograniczenie dostępności do kredytów hipotecznych na zakup mieszkania dla osób o umiarkowanych dochodach, spowodowane utrzymywaniem się wysokiego poziomu stóp procentowych" a także wyczerpania puli środków na dopłaty, przewidziane w programie Bezpieczny kredyt 2 procent.

"Brak jest obecnie instrumentu, który w 2024 r. realnie wspierałby gospodarstwa domowe w zakupie mieszkania służącego zaspokojeniu pierwszych potrzeb mieszkaniowych" - wyjaśniono w celach projektu, jednocześnie podkreślając, że drugi program - Rodzinny Kredyt Mieszkaniowy - "zaprojektowany został w innych warunkach rynku i nie przystaje do obecnych wyzwań stojących przed budownictwem mieszkaniowym".

Kredyt mieszkaniowy na start ma być również odpowiedzią na brak spójności w instrumentach wsparcia dot. poprawy dostępności kredytów mieszkaniowych, a także pominięcie w obowiązujących programach gospodarstw domowych, które zaspokajają własne potrzeby mieszkaniowe na rynku najmu. Dodatkowo wskazano również, że obecnie obowiązujące przepisy mogą powodować problemy "wynikające z nieprecyzyjnych lub nieuzasadnionych rozwiązań ustawy" i podkreślono, że obecnie przejrzystość rynku mieszkaniowego jest nieprecyzyjna.

Zgodnie z wyjaśnieniami MRiT, nowy kredyt mieszkaniowy 0 procent ma zastąpić dotychczas funkcjonujące rozwiązania - Bezpieczny kredyt 2 proc. oraz Rodzinny Kredyt Mieszkaniowy - łącząc w sobie "finansowe wsparcie w formie dopłat do rat z wyższą pomocą kierowaną do wieloosobowych gospodarstw domowych, w szczególności rodzin z dziećmi" dla osób, które kwalifikują się do otrzymania wspomnianego wsparcia. Zachowana ma również zostać możliwość udzielania przez BGK gwarancja spłaty części kredytu (gwarancja wkładu własnego).

Zgodnie z propozycją, nowy program kredytów mieszkaniowych 0 procent ma zostać poszerzony o kredyty mieszkaniowe, które będą kredytami konsumenckimi, zaciągniętymi na sfinansowanie partycypacji lokatora w kosztach budowy lokalu mieszkalnego w ramach przedsięwzięcia społecznej inicjatywy mieszkaniowej (SIM) lub towarzystwa budownictwa społecznego (TBS), a także na wkład mieszkaniowy w spółdzielni mieszkaniowej.

Ponadto możliwość zaciągnięcia kredytu na nowych zasadach, z dopłatami do rat mają uzyskać rodziny posiadające co najmniej trójkę dzieci - także w przypadku, gdy zakupione mieszkanie (bądź dom jednorodzinny) służą poprawie warunków mieszkaniowych i nie są pierwszym mieszkaniem (domem) kredytobiorcy/kredytobiorców.

Jak wynika z informacji dostępnych w serwisie gov.pl, planowanym terminem przyjęcia projektu ustawy o kredycie 0 procent na mieszkanie, jest II kwartał 2024 roku. Warunkami, które zaproponowano, są natomiast:

• kredyt hipoteczny musi zostać zaciągnięty na pierwsze własne mieszkanie (z wyłączeniem rodzin posiadających co najmniej 3 dzieci) i zostać udzielony w walucie polskiej, na okres co najmniej 15 lat, ze stopą oprocentowania na poziomie stałym, ustalonym na okres 60 miesięcy (a w przypadku stosowania dopłat do rat w okresie stosowania dopłat oprocentowania jako okresowo stała stopa procentowa)
• w przypadku kredytu udzielonego w ramach programu jako kredyt konsumencki na sfinansowanie partycypacji lub wkładu mieszkaniowego, okres spłaty kredytu nie będzie mógł być krótszy niż 5 lat i nie dłuższy niż 15 lat
• możliwość uzyskania gwarancji spłaty części kredytu udzielonej przez Bank Gospodarstwa Krajowego do łącznej kwoty wkładu własnego kredytobiorcy i objętej gwarancją części kredytu hipotecznego, jednak nie wyższej niż 200 tys. złotych - również w stosunku do kredytu mieszkaniowego będącego kredytem konsumenckim zaciągniętym w celu sfinansowania wkładu mieszkaniowego lub partycypacji w kosztach budowy lokalu w społecznych zasobach mieszkaniowych
• wysokość dopłaty do rat będzie uzależniona od liczby dzieci zamieszkujących w gospodarstwie domowym i wyniesie od 1,5 proc. dla gospodarstw domowych, w których skład nie wchodzi żadne dziecko do 0 proc. dla gospodarstw domowych z co najmniej trójką dzieci
• wysokość stopy na partycypację lub wkład mieszkaniowy na poziomie 0 procent
• wprowadzenie limitu wieku dla singli, wynoszącego 35 lat. W pozostałych przypadkach nie wprowadza się limitu wieku.

Jak informują twórcy projektu, "w celu zapewnienia lepszego adresowania programu kredytów mieszkaniowych #naStart, którego w dużej mierze pozbawione są bezpieczne kredyty 2 proc., w projekcie ustawy określone zostaną dodatkowe rozwiązania i kryteria uprawniające do uzyskania wsparcia", w tym wysokość dochodów gospodarstwa domowego, która będzie uprawniać do zaciągnięcia mieszkaniowego kredytu hipotecznego z dopłatami do rat, maksymalną kwotę części kapitału zaciągniętego kredytu, od której będą naliczane dopłaty do rat.

Projekt ustawy dotyczącej kredytu 0 proc. na mieszkanie zakłada również utworzenie bazy danych, w której gromadzone będą aktualne informacje o liczbie transakcji oraz cenach transakcyjnych na rynku mieszkaniowym.