Makler nie może ignorować zleceń inwestora
Dom maklerski nie ma prawa zastrzec w umowie z klientem, że będzie dowolnie decydował, czy przyjmie zlecenie.
Tak wynika z wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie w sprawie Domu Maklerskiego Millennium. W regulaminie świadczenia usług zastrzegał on, że z ważnych powodów może w każdej chwili odmówić przyjmowania dyspozycji. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał, że to zbytnia dowolność w działaniu biura maklerskiego, z powodu której klient może albo ponieść straty, albo ominą go zyski.
Tymczasem umowa o świadczenie usług brokerskich polega na tym, że dom maklerski zobowiązuje się do wykonywania zleceń nabycia lub sprzedaży papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu giełdowego. Umowa ma charakter ramowy, ponieważ dom maklerski zobowiązuje się do wykonywania zleceń w przyszłości.
Obowiązek przeprowadzenia transakcji powstaje w momencie, gdy klient składa zlecenie. Z tych powodów UOKiK pozwał Millennium DM. Dom maklerski nie może też – bez wcześniejszej zgody klienta – odstąpić od określonego w umowie sposobu wykonana zlecenia, nawet gdy fachowiec chciałby dokonać modyfikacji zlecenia, bo uważa, że lepiej od klienta potrafi ocenić sytuację rynkową (np. podczas panicznej wyprzedaży akcji, na co mieliśmy wiele przykładów podczas ostatniego tygodnia bessy na giełdzie)
. Takie zasady przewiduje ustawa o obrocie instrumentami finansowymi (DzU z 2005 r. nr 183, poz. 1538 ze zm.).
Dom maklerski może wprawdzie (w zależności od oceny wiarygodności i wypłacalności klienta) wymagać, aby np. w momencie składania zlecenia dysponował wystarczającymi środkami do rozliczenia transakcji. Gdy takiego pełnego pokrycia nie ma, makler może albo w ogóle odstąpić od wypełnienia dyspozycji, albo wypełnić ją jedynie na tyle, na ile pozwalają środki na rachunku maklerskim klienta.
Ważne powody odmowy przyjmowania dyspozycji powinny jednak być dostatecznie sprecyzowane, aby – w razie sporu, który ze względu na charakter usług świadczonych przez dom maklerski prawie zawsze wiąże się z kwestiami finansowymi – nie było wątpliwości, że broker mógł odmówić przyjęcia dyspozycji.
Dom Maklerski Millennium przegrał sprawę w obu instancjach. Wyrok jest prawomocny (sygn. VI Aca 772/08). Podobny zapis znajduje się także teraz w regulaminie tego domu maklerskiego.
Michał Kosiarski