Nie wykorzystałeś urlopu w tym roku? Zobacz, czy należą ci się pieniądze
Zgodnie z Kodeksem pracy pracownik nie może zrzec się urlopu, wynagrodzenia za urlop, ani też ekwiwalentu za urlop. Jeśli więc nie wykorzystałeś w tym roku wolnego i zdecydujesz się na zmianę pracy, dostaniesz sporo pieniędzy jako rekompensatę. Zobacz, jak wyliczyć, ile ci się należy.
Zgodnie z Kodeksem pracy pracownik nie może zrzec się urlopu, wynagrodzenia za urlop ani też ekwiwalentu za urlop. Jeśli więc nie wykorzystałeś w tym roku wolnego i zdecydujesz się na zmianę pracy, dostaniesz sporo pieniędzy jako rekompensatę. Zobacz, jak wyliczyć, ile ci się należy.
Ekwiwalent urlopowy wypłacany jest tylko w ściśle określonych okolicznościach. Chodzi tu o sytuację, gdy pracownik nie zdążył wykorzystać urlopu, a następuje rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy z obecnym pracodawcą. W innym przypadku na pieniądze nie ma co liczyć. Pracodawca nie może powiedzieć pracownikowi, że wypłaci mu pieniądze, byle tylko nie poszedł na urlop. Niewykorzystane dni przechodzą bowiem na kolejny rok kalendarzowy.
W sytuacji, gdy pracownik zatrudniony jest na podstawie umowy na czas określony lub jego umowa o pracę z różnych powodów zostaje rozwiązana (lub wygasa) przed upływem pełnego roku kalendarzowego, urlop wypoczynkowy zostaje naliczony proporcjonalnie do liczby miesięcy przepracowanych w danym roku kalendarzowym.
Kluczowy współczynnik
Zasady obliczania ekwiwalentu należnego za niewykorzystane dni urlopu określają przepisy rozporządzenia urlopowego. Przy liczeniu kluczowy jest tzw. współczynnik ekwiwalentu. Wyraża on w uproszczeniu, ile dni pracujących przypada średnio na każdy miesiąc. Jeżeli firma zatrudnia na część etatu, wartość współczynnika obniża się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Wartość współczynnika w 2016 roku wynosi 21,00. Powstała ona przez odjęcie od liczby dni w roku weekendów i świąt, a następnie podzielenie przez 12 miesięcy. W bieżącym roku do pracy trzeba chodzić przez 252 dni, pozostałe to soboty, niedziele i święta. Podzieliwszy tę liczbę przez 12, otrzymamy więc tegoroczny współczynnik.
Następnie trzeba obliczyć podstawę wynagrodzenia do dalszych obliczeń. Problemu nie ma, gdy pracownik otrzymuje tylko wynagrodzenie stałe. Wtedy bierze się pod uwagę pensję z bieżącego miesiąca. Jeśli oprócz podstawy pracownik otrzymuje również premie, prowizje i inne dodatki, to oblicza się ich średnią wysokość z 3 poprzednich miesięcy (w przypadku np. premii kwartalnych obowiązuje średnia z poprzedniego roku).
Kolejny krok to obliczenie wartości ekwiwalentu za jeden dzień urlopu. Podstawę wymiaru ekwiwalentu należy podzielić przez wskaźnik ekwiwalentu, otrzymany wynik kolejno dzielimy przez dobową normę czasu pracy pracownika (zwykle 8 godzin). Ostateczny wynik to wartość ekwiwalentu za 1 godzinę urlopu.
Ostatnim etapem jest przemnożenie otrzymanego powyżej wyniku przez liczbę godzin niewykorzystanego urlopu.
Przepisy prawa pracy nie przewidują konieczności wyrównania podstawy ekwiwalentu do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, w związku z tym dopuszczalna jest sytuacja, w której podstawa ekwiwalentu jest niższa od minimalnej płacy. Obliczony ekwiwalent za niewykorzystany urlop jest jednocześnie podstawą do naliczenia składek na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne, a także zaliczki na podatek dochodowy.
_ Przykład: Pracownik jest zatrudniony na okres próbny (6 miesięcy) w pełnym wymiarze czasu pracy od 1 stycznia 2016 roku na minimalne wynagrodzenie. Umowa kończy się z dniem 30 czerwca 2016 i nie zostanie przedłużona. Pracownikowi przysługiwało 10 dni urlopu, z których wykorzystał tylko 3, za pozostałe dni dostanie ekwiwalent. Przeciętny tydzień pracy to 5 dni po 8 godzin. _
| Przykład obliczenia ekwiwalentu | |
|---|---|
| 1. Podstawa obliczenia ekwiwalentu | 1 850 PLN |
| a) Podstawę należy podzielić przez współczynnik | 1 850,00 / 21,00 = 88,10 PLN |
| b) następnie wynik podzielić przez dobową normę czasu pracy | 88,10 / 8 = 11,01 PLN |
| 2. Obliczyć liczbę godzin za niewykorzystane dni urlopowe | 7 dni po 8 godzin = 56 godziny |
| 3. Ekwiwalent za 1 godzinę urlopu należy pomnożyć przez liczbę godzin niewykorzystanych dni urlopowych | 11,01 zł x 56 godziny |
| Kwota do wypłaty (brutto) | 616,56 PLN |
| Źródło: wynagrodzenia.pl |
_ _
Kiedy trzeba wypłacić ekwiwalent?
Prawo do ekwiwalentu pieniężnego pracownik nabywa w dniu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, tego samego dnia ekwiwalent powinien zostać mu wypłacony. Niedotrzymanie przez pracodawcę wskazanego terminu może narazić go na dodatkowe koszty w postaci ustawowych odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty. Pracownik może dochodzić roszczenia o ekwiwalent za urlop wypoczynkowy w terminie 3 lat od dnia jego wymagalności.
Tylko w jednym przypadku pracodawca nie jest zobowiązany do wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop po rozwiązaniu stosunku pracy z pracownikiem. Sytuacja ma miejsce, gdy strony postanowią o wykorzystaniu urlopu w czasie kolejnej umowy o pracę zawartej z tym samym pracodawcą bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę (art. 171 § 3 Kodeksu pracy). Ważne jednak, aby kolejna umowa o pracę została zawarta z pracownikiem bez żadnej, nawet jednodniowej przerwy.
