Opłaty roczne za użytkowanie wieczyste - zgodne z konstytucją

O decyzję w tej sprawie do Trybunału Konstytucyjnego w 2007 r. zwrócił się Sąd Okręgowy w Warszawie. Powodem tego było sprawa, jaką Agencji Nieruchomości Rolnych wytoczyła jedna z firm. Chodziło o wysokość rocznej opłaty za użytkowanie wieczyste nieruchomości w dzielnicy Wilanów w Warszawie. Firma wskazywała, że zastosowano niewłaściwą stawkę opłaty - 3 proc. wartości nieruchomości, zamiast 1 proc.

Opłatę 3 proc. wartości nieruchomości dla użytkowników wieczystych gruntów przeznaczonych na cele mieszkaniowe nie należących do Agencji Nieruchomości Rolnych, wprowadziła nowelizacja ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa z grudnia 2002 roku. Tymczasem użytkownicy wieczyści gruntów przeznaczonych na cele mieszkaniowe, należących do Agencji Nieruchomości rolnych, płacili stawkę 1 proc.

Rzecznik Praw Obywatelskich zakwestionował przepisy znowelizowanej ustawy z 2002 r. i zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie ich zgodności z konstytucją. Wycofał jednak swój wniosek, a toczące się przed TK postępowanie zostało umorzone w lipcu 2005 r., kiedy przyjęta została nowelizacja ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. W wyniku tej noweli do ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami Skarbu Państwa wprowadzono zapis, zgodnie z którym nieruchomości wykorzystywane na cele mieszkaniowe zostały objęte 1-procentową opłatą.

Pomimo tej zmiany w dalszym ciągu prowadzono sprawy sądowe dot. okresu sprzed wprowadzenia w życie noweli, czyli lat 2004-2005. Sąd Okręgowy wskazywał, że obowiązująca do 2005 roku stawka 3 proc. mogła naruszać m.in. konstytucyjną zasadę, że wszyscy wobec prawa są równi i mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne, a także to, że własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej.

Trybunał Konstytucyjny uznał jednak inaczej. Stwierdził we wtorek, że wyjątek od zawartej w konstytucji zasady równości (dwie stawki opłat) "znajduje uzasadnienie w celach i zasadach ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego". Ustawa ta dotyczy polityki państwa w zakresie reprywatyzacji i rekonstrukcji własności rolnych Skarbu Państwa. W tym celu utworzono samodzielną jednostkę - Agencję Nieruchomości Rolnych. "Agencja w zakresie określonym w ustawie jest instrumentem polityki państwa. Do ustawodawcy należy określenie celów i zadań tej polityki, a odstępstwo od zasad wyrażonych w powyższych przepisach konstytucji ma służyć jej realizacji" - podano w uzasadnieniu.

Obecny we wtorek w TK poseł Eugeniusz Kłopotek (PSL) powiedział, że wyrok jest złą wiadomością dla tych, którzy zapłacili lub będą musieli zapłacić 3-proc. opłatę za nieruchomości. - Dla skarbu Państwa jest to dobra wiadomość. Z punktu widzenia obywatela wyrok wydaje się niesprawiedliwy, ale z punktu widzenia ważności interesów - z jednej strony ta ochrona gruntów, ziemi, żeby zbyt łatwo nie przeznaczać jej na inne cele, w tym cele mieszkaniowe - ma to też swoje uzasadnienie. Z wyrokami Trybunału jednak się nie dyskutuje - powiedział po rozprawie dziennikarzom.

Wyrok TK jest ostateczny.