Oznaki zbliżającego się zwolnienia
Co robić, kiedy wiemy, że czeka nas utrata pracy? Nie poddawać się porażce i zaznajomić się z przepisami prawa pracy
- Strata w życiu człowieka aktywizuje trudne emocje, z którymi każdy radzi sobie w indywidualny sposób. Po utracie pracy, jak po każdej zmianie, człowiek przechodzi przez fazy radzenia sobie, od zaprzeczania, poprzez gniew, targowanie się, depresję i akceptację. Każda z tych faz ma swój wydźwięk emocjonalny i każda powinna być przeżyta a emocje z nią związane, wyrażone – mówi psycholog Karina Węgielnik.
Pewne sytuacje mogą wskazywać na to, że nie zagrzejemy długo miejsca w określonej firmie czy na określonym stanowisku. Co może oznaczać zbliżające się zwolnienie? Jak zauważają eksperci, zwiastunów może być wiele: od konfliktu z przełożonym, poprzez zabieranie benefitów i samochodu służbowego, odbieranie kluczowych odpowiedzialności, czy złą atmosferę w pracy.
Hanna Więcewicz, kierownik ds. zmian kariery w agencji zatrudnienia ManpowerGroup wymienia również: niskie oceny roczne, degradację, brak planu rozwojowego, przekazywanie strategicznych zadań innym pracownikom, eliminowanie osoby z życia firmy, zmianę warunków zatrudnienia, częste i trudne rozmowy z przełożonym, brak wyników czy pomijanie w premiach uznaniowych.
Oczywiście nie zawsze te wydarzenie będą jednoznacznie wskazywać, że grozi nam utrata posady. Warto jednak zwiększyć swoją czujność i porozmawiać z szefem o obecnej sytuacji. Kiedy już dowiemy się, że nasze dni w firmie są policzone, ważne, żeby zachować tzw. „dobrą minę do złej gry”. Mimo naturalnie obniżonej motywacji do pracy, nie powinniśmy zaniedbywać obowiązków. – Powinniśmy starać się odizolować się od niemiłej atmosfery poprzez koncentrację na zadaniach do wykonania. Ważne jest to, aby mimo trudnej sytuacji w pracy, nie palić za sobą mostów i wykonywać swoje obowiązki najlepiej, jak się potrafi. Często niestety zapominamy o tym, że ostatnie miejsce pracy to również miejsce, w którym mogą być sprawdzane nasze referencje – mówi Hanna Więcewicz.
Choć po utracie pracy, może pojawić się uczucie porażki, psycholog Karina Węgielnik zauważa, że różnie reagujemy na zmieniającą się sytuację. - Są osoby, które w sytuacji utraty pracy głównie koncentrują się na ekspresji emocji, przeżywają i komunikują uczucia związane ze zwolnieniem – smutek i złość. Są też ludzie, którzy zaprzeczają tym uczuciom i rzucają się w wir zadań, tryskają hurraoptymizmem. Inna grupa udaje przed sobą i światem że nic się nie stało, wydaje się nie dopuszczać do świadomości faktu zwolnienia – zauważa psycholog.
Jak radzić sobie z uczuciem porażki, które może pozostawić w nas zwolnienie z pracy? - Odbudowanie poczucia wartości w sytuacji braku pracy nie jest łatwe. Nie należy swojego całego życia i siebie samych postrzegać jedynie przez pryzmat pracy. Pamiętajmy, że w życiu jesteśmy nie tylko pracownikiem, ale pełnimy szereg innych ról, w których jesteśmy dobrzy i potrzebni. Możemy na nowo uwierzyć w siebie poprzez poczucie bycia dobrym człowiekiem, dobrą matką, dobrym ojcem, dobrym przyjacielem. Budowanie poczucia wartości na pracy jest błędem – zauważa Hanna Więcewicz z ManpowerGroup.
W tej nie zawsze łatwej sytuacji, jaką jest zwolnienie z pracy, warto zachować trzeźwy umysł przy dopełnieniu formalności, czyli rozwiązaniu umowy. Rozwiązanie umowy o pracę może nastąpić na wiele sposobów m.in. za porozumieniem stron, z zachowaniem okresu wypowiedzenia lub bez wypowiedzenia.
- Należy pamiętać, że kodeks pracy nie przewiduje automatycznej sankcji nieważności dla wadliwego rozwiązania umowy o pracę. Oznacza to, że oświadczenie woli pracodawcy o rozwiązaniu stosunku pracy prowadzi do ustania zatrudnienia, nawet jeżeli narusza przepisy prawa. Jeżeli zatem mamy wątpliwości, co do prawidłowości rozwiązania umowy o pracę, powinniśmy skierować odpowiednie roszczenie do sądu pracy, który dokona oceny poprawności zakończenia stosunku pracy. By zaskarżyć rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem, należy w ciągu 7 dni od doręczenia pisma z wypowiedzeniem wnieść odwołanie od wypowiedzenia do właściwego sądu pracy. W przypadku natomiast rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, do sądu kierujemy żądanie przewrócenia do pracy lub odszkodowania i mamy na to 14 dni od otrzymania zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia. Warto dodać, że jeżeli pracownik bez swojej winy uchybi powyższym terminom, sąd może na jego wniosek przywrócić ten termin, zgodnie z treścią art. 265
kodeksu pracy - tłumaczy aplikant radcowski, Agnieszka Hervy z Kancelarii Prawnej ARKANA.
Trzeba też pamiętać o wymogach formalnych, jakie powinno spełniać wypowiedzenie. Najważniejsze z nich jest takie, że powinno się ono znaleźć na piśmie, zawierać pouczenie, co do prawa odwołania do sądu pracy, a w niektórych przypadkach również przyczynę uzasadniającą rozwiązanie.
- Pracownik powinien jednak pamiętać, że niezachowanie formy pisemnej czy brak pouczenia nie oznacza automatycznej bezskuteczności rozwiązania umowy o pracę. Wypowiedzenie złożone pracownikowi ustnie czy za pośrednictwem faksu bądź poczty elektronicznej, będzie skuteczne, mimo że narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę. W takim przypadku skutki prawne wadliwego rozwiązania stosunku pracy mogą zostać zweryfikowane jedynie przez sąd pracy, w postępowaniu wszczętym na wniosek pracownika – wyjaśnia Agnieszka Hervy.
Należy też wiedzieć, że pracodawca ma obowiązek wskazać pracownikowi przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę jedynie w przypadku wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieokreślony. - Wypowiedzenie umowy innego rodzaju nie musi zawierać uzasadnienia. W przypadku zaś każdego rodzaju umów o pracę, przyczynę tą należy wskazać zawsze, gdy pracodawca rozwiązuje umowę bez zachowania okresu wypowiedzenia – tłumaczy aplikant radcowski.
Warto też pamiętać, że odmowa potwierdzenia odbioru wypowiedzenia czy niezaznajomienie się z pismem pracodawcy nie doprowadzi do wstrzymania skuteczności wypowiedzenia.
- W myśl znajdującego w takiej sytuacji przepisu art. 61 § 1 kodeksu cywilnego, oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła ona zapoznać się z jego treścią. Odnośnie takiej sytuacji wypowiedział się również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 lutego 2010 roku (sygn. akt II PK 204/09), w którym wskazał, że o doręczeniu pracownikowi oświadczenia pracodawcy należy mówić również wtedy, gdy dotarło do niego w taki sposób, że miał on realną możliwość zapoznania się z jego treścią, uwzględniając warunki konkretnego przypadku – tłumaczy Agnieszka Hervy.
MD,JK,WP.PL
