Pieniądze na wsparcie w czasie kryzysu. Oto kto i do kiedy może się ubiegać

Ten rok jest dla mieszkańców Europy wyjątkowo trudny. Rosja napadła na Ukrainę i wywołała kryzys energetyczny, który uderza w mieszkańców wielu krajów, w tym Polski. W naszym kraju inflacja we wrześniu 2022 r. wyniosła 17,2 proc. w porównaniu z wrześniem 2021. W tym czasie najbardziej podrożały nośniki energii - o 44,2 proc. Ceny paliw do prywatnych środków transportu wzrosły o 18,3 proc., a ceny żywności - o 19,3 proc.

Rząd już na początku roku obniżył VAT na dużą część produktów spożywczych i na paliwa, zaczął też wprowadzać dodatki, związane z rosnącymi cenami energii. Pierwszy był dodatek osłonowy. Jak przypomina wtorkowy "Fakt", zostało już tylko kilka dni, by z niego skorzystać. Wniosek o ten dodatek można składać tylko do 31 października.

Dodatek osłonowy przysługuje gospodarstwu domowemu, którego przeciętne miesięczne dochody nie przekraczają 2100 zł w gospodarstwie jednoosobowym albo 1500 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym. Przy jednoosobowym gospodarstwie dodatek wynosi 400/500 zł (kto może dostać większą kwotę - o tym poniżej) , jeśli jej dochód nie przekroczy 2100 zł.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Przy gospodarstwie dwu- lub trzyosobowym jest to 600/750 zł, o ile dochód nie przekroczy 1500 zł miesięcznie na osobę. Przy gospodarstwie cztero- lub pięcioosobowym - 850/1062,5 zł, jeśli dochód nie przekroczy 1500 zł miesięcznie na osobę. W gospodarstwie sześcioosobowym lub liczniejszym to 1150/1437,5 zł, jeśli dochód nie przekroczy 1500 zł miesięcznie na osobę.

Wyższy dodatek osłonowy - w wysokości 500, 750, 1062,5, 1437,5 zł - przysługuje tym gospodarstwom domowym, które spełniają kryteria dochodowe wynikające z ustawy oraz ich główne źródło ogrzewania jest zasilane węglem lub paliwami węglopochodnymi. Aby ubiegać się o wyższy dodatek, niezbędnym warunkiem jest złożony wniosek o wpis źródła ogrzewania domu lub mieszkania do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynku (CEEB).

W przypadku dodatku osłonowego obowiązuje zasada "złotówka za złotówkę". Oznacza to, że dodatek jest przyznawany nawet po przekroczeniu kryterium dochodowego, a kwota dodatku będzie pomniejszana o kwotę tego przekroczenia. Minimalna kwota wypłacanych dodatków osłonowych wynosi 20 zł.

Wniosek trzeba dostarczyć do urzędu gminy albo urzędu miasta właściwego ze względu na miejsce zamieszkania. Można to też zrobić drogą elektroniczną za pośrednictwem platformy ePUAP.

W ostatnich miesiącach, kiedy ceny surowców energetycznych poszły w górę, rząd zdecydował się na wprowadzenie pomocy finansowej na zakup węgla i innych paliw, służących do ogrzewania.

Dodatek węglowy wynosi 3 tys. zł i przysługuje niezależnie od dochodów. Aby go otrzymać, trzeba złożyć wniosek o jego wypłatę do gminy do 30 listopada 2022 roku. Gmina będzie miała z maksymalnie 30 dni na jego wypłatę.

Przysługuje on gospodarstwom domowym, dla których głównym źródłem ogrzewania jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe – zasilane węglem kamiennym, brykietem lub peletem, zawierającymi co najmniej 85 proc. węgla kamiennego.

Również do 30 listopada można ubiegać się o dodatek do pelletu, który też wynosi 3 tys. zł. Przysługuje on gospodarstwom domowym, w których głównym źródłem ciepła jest kocioł na paliwo stałe zasilany peletem drzewnym lub innym rodzajem biomasy, z wyłączeniem drewna kawałkowego. Tak samo jak przy dodatku węglowym, wniosek składamy w urzędzie gminy, nie ma też kryterium dochodowego.

Do 30 listopada należy też składać wnioski o dodatek do drewna (1000 zł, dotyczy gospodarstw domowych, które korzystają z drewna do ogrzewania), o dodatek na olej opałowy (2 tys. zł) i o dodatek na LPG (500 zł).

Jeśli chodzi o stałe świadczenia, warto też wspomnieć, że również 30 listopada to ostateczna data na złożenie dokumentów dla osób ubiegających się o 300+ i zasiłek rodzinny.

"Fakt" przypomina też, że niedługo ruszy kolejna pomoc - od 1 grudnia tego roku do 1 lutego 2023 roku w urzędach gminy będzie można składać wnioski o dodatek energetyczny - dla tych, którzy wykorzystują prąd do ogrzewania swoich mieszkań. Wynosi on 1000 zł w przypadku gospodarstw domowych, w których jeśli zużycie prądu w 2021 r. nie przekroczyło 5000 kWh i 1500 zł, jeśli było wyższe.

Przez dwanaście miesięcy od sierpnia 2021 do sierpnia 2022 roku utrzymanie i wyposażenie mieszkania w Polsce podrożało średnio o 23 proc. - pisał na początku października think-tank Heritage Real Estate, powołując się Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej Eurostat. "To duża zmiana, bo gdybyśmy wzięli pod uwagę te same miesiące, ale z roku 2020 oraz 2021, to okazuje się, że w tym czasie wzrost kosztów wynosił niecałe sześć proc." - komentowali Oskar Sękowski i Bartosz Turek, eksperci HRE.

Jak tłumaczyli, "wszystko diametralnie zmieniły" skokowe podwyżki cen opału (o 200 proc. w ciągu roku), prądu (o 40 proc.) czy gazu (o 38 proc.). Podkreślali też "znaczny wzrost" kosztów usług kanalizacyjnych, dostarczania wody czy usług związanych z prowadzeniem domu czy mieszkania. Co więcej, w danych Eurostatu na temat inflacji "nie ma wręcz niczego, co w ciągu roku staniało, a co składa się na koszty prowadzenia i utrzymania domu w Polsce".