Projekt PO: nadzór nad spółkami węglowymi ma objąć minister skarbu (aktl.)

09.01. Warszawa (PAP/PAP Legislacja) - Nadzór właścicielski nad spółkami węglowymi będzie sprawował minister skarbu państwa, a nie jak dotąd minister gospodarki - zakłada projekt nowelizacji ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Złożyli go w Sejmie posłowie Platformy Obywatelskiej.

Nowelizacja ma umożliwić nabywanie kopalń przez Spółkę Restrukturyzacji Kopalń SA oraz prowadzenie (przez tę spółkę) ich likwidacji. Ustanowi również zasady restrukturyzacji zatrudnienia w kopalniach likwidowanych przez SRK.

W środę premier Ewa Kopacz po przyjęciu przez rząd planu naprawczego dla Kompanii Węglowej zapowiedziała, że w czwartek lub piątek do Sejmu trafi projekt zmian w ustawie o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Projekt ten, niezbędny dla realizacji planu dla KW, trafia do Sejmu jako poselski - dla zyskania na czasie.

Rządowy plan naprawczy dla KW zakłada m.in. sprzedaż nowej zawiązanej przez Węglokoks spółce celowej 9 z 14 kopalń Kompanii. Z pozostałych jedną kupi Węglokoks (Piekary), a kolejne cztery (Bobrek-Centrum, Sośnica-Makoszowy, Brzeszcze i Pokój) zostaną zlikwidowane przez SRK.

Ustawa o funkcjonowaniu górnictwa w latach 2008-2015 określa zasady restrukturyzacji finansowej firm górniczych, zasady likwidacji kopalń, sprawowania nadzoru właścicielskiego i źródła finansowania tych zadań. Reguluje też zasady m.in. uprawnień do bezpłatnego węgla lub ekwiwalentu pieniężnego dla b. górników.

W obecnym projekcie nowelizacji tej ustawy zaproponowano m.in. zmianę, w efekcie której "nadzór właścicielski nad spółkami węglowymi będzie sprawował minister właściwy do spraw Skarbu Państwa". W uzasadnieniu wskazano "zasadność sprawowania jednolitego nadzoru właścicielskiego nad spółkami, w których akcje lub udziały posiada Skarb Państwa".

Projekt m.in. zmienia też tytuł dotychczasowej ustawy - usuwając z niej ograniczenie czasowe. W ub. roku przedstawiciele resortu gospodarki wielokrotnie informowali o trwających pracach nad założeniami nowej ustawy o funkcjonowaniu górnictwa w latach 2016-2027 - mającej stać się kontynuacją dotychczasowej ustawy, która zamyka się rokiem 2015.

W uzasadnieniu projektu wskazano m.in., że intencją zdjęcia ograniczenia czasowego jest "zapewnienie sektorowi bezpiecznego środowiska regulacyjnego w okresie istotnych i szybkich zmian". Jednocześnie wskazano, że nowa kompleksowa regulacja obejmująca całość zagadnień dot. restrukturyzacji górnictwa powinna powstać możliwie najszybciej.

Nowe brzmienie przepisów ustawy o funkcjonowaniu górnictwa umożliwi SRK nieodpłatne nabywanie kopalń od Kompanii oraz finansowanie ich likwidacji z budżetu państwa (m.in. dzięki przesunięciu ograniczenia czasowego w regulującym te kwestie zapisie z 1 stycznia 2015 r. na 1 stycznia 2016 r.).

Projekt zastrzega, że decyzja o przekazaniu kopalni SRK będzie równoznaczna z decyzją o jej likwidacji; SRK będzie jednak mogła sprzedać tę kopalnię lub jej wydzieloną część potencjalnemu nowemu inwestorowi.

W projekcie wyszczególniono również m.in. zasady przyznawania i źródła finansowania osłon dla pracowników likwidowanych kopalń. W przypadku jednorazowych urlopów górniczych (zgodnie z planem naprawczym dla KW to ok. 2,1 tys. osób, którym do emerytury zostanie mniej niż 4 lata) będzie to dotacja budżetowa. W przypadku jednorazowych odpraw będą to przekazane w 2015 r. przez ministra pracy i polityki społecznej środki Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (do 1 mld zł), których dysponentem (do końca ich wypłat w 2018 r.) stanie się minister gospodarki.

Plan naprawczy KW zakłada m.in., że z pracy w likwidowanych kopalniach odejdzie za odprawami do 400 górników dołowych (odprawy w wysokości 24-miesięcznych pensji), do 1,1 tys. pracowników przeróbki (odprawy w wysokości 10-miesięcznych zarobków) oraz ok. 1,6 tys. pozostałych osób pracujących na powierzchni (odprawy w wysokości 3,6-krotności miesięcznego wynagrodzenia).

Wydatki Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na jednorazowe odprawy mają zostać skompensowane w latach 2016-2018 przychodami z prywatyzacji (zgodnie z zakładaną w projekcie zmianą w ustawie o komercjalizacji i prywatyzacji).

W sumie przewidywane wydatki budżetowe wynikające z restrukturyzacji górnictwa mają w latach 2015-2018 wynieść 3 mld zł. Z tej kwoty na lata 2015 i 2016 przewidziano odpowiednio 1,4 mld zł i 0,9 mld zł. W kwocie 3 mld zł mieszczą się też środki Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Ustawa o funkcjonowaniu górnictwa była w ub. roku nowelizowana dwukrotnie. Pierwsza ze zmian (związana z sytuacją KW) umożliwiła odroczenie spłaty zaległych składek ZUS do 31 grudnia 2015 r. Druga zmiana umożliwiła przejęcie przez SRK kopalni Kazimierz-Juliusz (wcześniej w Katowickim Holdingu Węglowym), a także pokrycie przez budżet państwa jej zobowiązań i kosztów likwidacji - w sumie 280 mln.

Ponieważ drugą z tych zmian przeprowadzono dopisując stosowny punkt do odległej merytorycznie nowelizacji ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, służby legislacyjne Sejmu zwracały uwagę, że ta poprawka może być niezgodna z prawem. Obecny projekt nowelizacji ustawy o funkcjonowaniu górnictwa porządkuje tę kwestię - w odniesieniu do planowanych likwidacji.