Przedsiębiorca może się bronić przed ściąganiem zaległych składek

Oprócz zawieszenia postępowania egzekucyjnego w jego toku może także dojść do wstrzymania czynności egzekucyjnych, czyli zahamowania wykonania wszystkich lub części zastosowanych środków egzekucyjnych.

Różnica między wstrzymaniem czynności egzekucyjnych a wstrzymaniem postępowania egzekucyjnego polega na tym, że w pierwszym wypadku dochodzi jedynie do wstrzymania realizacji już zastosowanych środków egzekucyjnych, natomiast w drugim nie tylko wstrzymuje się wykonanie zastosowanych środków egzekucyjnych, ale także nie podejmuje się nowych. Ponadto o odstąpieniu od czynności egzekucyjnych decyduje organ egzekucyjny lub egzekutor, natomiast o wstrzymaniu postępowania lub czynności egzekucyjnych - organ nadzoru (z nielicznymi wyjątkami art. 35 ustawy egzekucyjnej).

Polecamy: » Kalkulator wynagrodzeń - policz swoją pensję » Gotówka do 100 tys. zł on-line? » Najlepsze konto dla Twojej firmy! src="http://www.money.pl/u/money_chart/graphchart_ns.php?ds=1485298860&de=1485385140&sdx=0&i=&ty=1&ug=1&s%5B0%5D=USDPLN&colors%5B0%5D=%230082ff&fg=1&tid=0&fr=1&w=300&h=140&cm=0&lp=1"/>src="http://www.money.pl/u/money_chart/graphchart_ns.php?ds=1485298860&de=1485385140&sdx=0&i=&ty=1&ug=1&s%5B0%5D=EURPLN&colors%5B0%5D=%230082ff&fg=1&tid=0&fr=1&w=300&h=140&cm=0&lp=1"/>(
http://www.money.pl/u/money_chart/graphchart_ns.php?ds=1485298860&de=1485385140&sdx=0&i=&ty=1&ug=1&s%5B0%5D=CHFPLN&colors%5B0%5D=%230082ff&fg=1&tid=0&fr=1&w=300&h=140&cm=0&lp=1 )

Organowi nadzoru wolno wstrzymać czynności egzekucyjne lub postępowanie egzekucyjne tylko na czas określony i w szczególnie uzasadnionych wypadkach. Wstrzymanie przez dyrektora izby skarbowej czynności egzekucyjnych lub postępowania egzekucyjnego dotyczącego innych należności pieniężnych niż pozostające we właściwości urzędów skarbowych zależy od tego, czy zgodzi się na to wierzyciel. Rozstrzygnięcie w sprawie wstrzymania czynności egzekucyjnych lub postępowania egzekucyjnego następuje w drodze postanowienia. Służy na nie zażalenie zobowiązanemu oraz wierzycielowi, niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym.

Pewne szczególne kompetencje w zakresie wstrzymania egzekucji administracyjnej przysługują wojewodzie. Uprawnienia do podejmowania takich rozstrzygnięć wojewodowie mają na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 80, poz. 872).

Zgodnie z nim wojewoda może w szczególnie uzasadnionych wypadkach wstrzymać na czas określony czynności każdego organu prowadzącego egzekucję administracyjną. Co ważne, należy pamiętać, że wstrzymanie czynności egzekucyjnych wobec tych samych należności może mieć miejsce tylko raz, na dłużej niż 30 dni, i nie wolno ponownie wstrzymać czynności wobec tych samych należności.

O wstrzymaniu egzekucji administracyjnej wojewoda musi niezwłocznie zawiadomić ministra finansów, podając przyczynę swojej decyzji. W wypadku egzekucji administracyjnej z uprawnień tych wojewodowie korzystali wielokrotnie, gdy egzekucja prowadzona była wobec np. zakładów opieki zdrowotnej. W jaki sposób zahamować postępowanie

Dłużnik ma kilka możliwości, tzw. środków zaskarżenia, za pomocą których zweryfikuje prawidłowość postępowania nękających go organów

Służą one uprawnionym do weryfikacji aktów lub czynności podjętych przez właściwe podmioty. Wśród nich można wyodrębnić te uregulowane bezpośrednio w ustawie egzekucyjnej:
- zarzuty w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego, - wniosek o wyłączenie rzeczy lub prawa spod egzekucji,
- zażalenie,
- skargę na czynności egzekucyjne,
- skargę na przewlekłość postępowania egzekucyjnego.

Zarzuty może wnosić wyłącznie zobowiązany, czyli dłużnik . Doręczając mu odpis tytułu wykonawczego, organ egzekucyjny poucza go o przysługującym mu w terminie siedmiu dni prawie do zgłoszenia do organu zarzutów w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Podstawy zarzutów określa art. 33 ustawy. Może to być:

1) wykonanie lub umorzenie w całości albo w części obowiązku, przedawnienie, wygaśnięcie albo nieistnienie obowiązku, czyli sytuacje, w których zobowiązanie przestało istnieć,
2) odroczenie terminu wykonania obowiązku albo brak wymagalności obowiązku z innego powodu, rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnej,
3) określenie egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z decyzji,
4) błąd co do osoby zobowiązanego - zarzut ten nie może zmierzać ku ustaleniu osoby zobowiązanego, byłaby to bowiem merytoryczna kontrola tytułu wykonawczego przez organ egzekucyjny; zarzut błędu co do osoby zobowiązanego dotyczy formalnej kontroli tożsamości osoby, co do której prowadzi się egzekucję z tytułem wykonawczym oraz decyzją lub postanowieniem stanowiącym podstawę wystawienia tytułu wykonawczego,
5) niedopuszczalność egzekucji administracyjnej lub zastosowanego środka egzekucyjnego,
6) brak uprzedniego doręczenia zobowiązanemu upomnienia, o którym mowa w art. 15 § 1 ustawy,
7) zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego,
8) prowadzenie egzekucji przez niewłaściwy organ, czyli gdy postępowanie egzekucyjne prowadzone jest przez organ nieuprawniony do prowadzenia egzekucji administracyjnej należności ze składek, jak i gdy jest ono prowadzone przez ten organ, ale z naruszeniem jego właściwości miejscowej,
9) niespełnienie wymogów określonych w art. 27 ustawy.
Organ egzekucyjny rozpatruje zarzuty po ich wniesieniu na podstawie pkt 1 - 6, 8 - 9, po uzyskaniu stanowiska wierzyciela w tym zakresie. Przy zarzutach opartych na podstawie pkt 1 - 5 opinia wierzyciela jest dla organu wiążąca. Dopiero w zażaleniu na postanowienie organu egzekucyjnego organ nadzoru nie jest związany tym stanowiskiem i może rozpoznać sprawę niezależnie od wierzyciela.

Wierzyciel zajmuje stanowisko w ciągu 14 dni w drodze postanowienia, na które zobowiązanemu nie przysługuje zażalenie (art. 83c ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).
Jeżeli w terminie 14 dni wierzyciel, czyli ZUS, nie zdąży wydać postanowienia, organ egzekucyjny zawiesza postępowanie egzekucyjne. Po otrzymaniu stanowiska wierzyciela organ wydaje postanowienie w sprawie zgłoszonych zarzutów. Jeżeli są one uzasadnione, wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, a w razie zasadności zarzutu wniesionego na podstawie art. 33 pkt 8 ustawy o zastosowaniu orzeka mniej uciążliwy środek egzekucyjny. Na postanowienie w sprawie zgłoszonych zarzutów zażalenie przysługuje zobowiązanemu oraz wierzycielowi niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym.

Wniesienie zarzutów nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego, ale w uzasadnionych wypadkach organ może wstrzymać zarówno niektóre czynności egzekucyjne, jak i całe postępowanie do czasu rozpatrzenia zarzutów. Także organ nadzoru ma prawo wstrzymać czynności egzekucyjne do rozpatrzenia zażalenia. Zażalenie

Jeśli ustawa egzekucyjna nie stanowi inaczej, rozstrzygnięcie i zajmowane przez organ egzekucyjny lub stanowisko wierzyciela w sprawach dotyczących postępowania egzekucyjnego następuje w postanowieniu. Przysługuje na nie zażalenie, o ile ustawa egzekucyjna lub przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, które mają odpowiednie zastosowanie, tak stanowią. Wynika to z art. 17 § 1 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn. DzU z 2005 r. nr 229, poz. 1954 ze zm., w skrócie upea). Wyjątek dotyczy postanowień wierzycielskich wydawanych przez ZUS. Zgodnie z art. 83c ust. 2 ustawy o sus od tych postanowień nie przysługuje zażalenie.

Zażalenia wolno wnosić wyłącznie zobowiązanemu i w niektórych wypadkach osobom trzecim, jeżeli mają one służyć ochronie ich praw. Robi się to w ciągu siedmiu dni od doręczenia lub ogłoszenia postanowienia do organu wyższego stopnia za pośrednictwem tego, który wydał postanowienie. Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego, ale w uzasadnionych wypadkach organ egzekucyjny lub odwoławczy może je zahamować.

Organ odwoławczy rozstrzyga o zażaleniu w postanowieniu. W wyniku zażalenia organ odwoławczy może zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy, uchylić je i orzec co do istoty sprawy. Ma też prawo uchylić postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ egzekucyjny.

Z wnioskiem o wyłączenie spod egzekucji rzeczy lub prawa może wystąpić osoba trzecia niebędąca obowiązanym, która rości sobie prawa do rzeczy lub prawa majątkowego, z którego prowadzi się egzekucję administracyjną . Przedstawia ona dowody na poparcie swojego żądania. Żądanie należy wnieść w ciągu 14 dni od tego, w którym osoba ta uzyskała informację o czynności egzekucyjnej skierowanej do rzeczy lub prawa majątkowego.

Z prawa do wystąpienia z wnioskiem o wyłączenie spod egzekucji nie może skorzystać osoba trzecia odpowiedzialna obok zobowiązanego za wykonanie obowiązku. Nie skorzysta z tego też małżonek zobowiązanego. Zgodnie bowiem z art. 26 ordynacji podatkowej płatnik odpowiada całym swoim majątkiem za zaległe zobowiązania. Art. 29 § 1 ordynacji podatkowej stanowi z kolei, że u osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność, o której mowa w art. 26 tej ustawy, obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka.

Do czasu rozpatrzenia wniosku organ egzekucyjny nie będzie podejmował dalszych czynności egzekucyjnych wobec rzeczy lub prawa majątkowego, których wyłączenia zażądano, ale te już dokonane pozostają w mocy. Jednak osoba, która żąda wyłączenia rzeczy lub prawa majątkowego, może wpłacić do depozytu organu egzekucyjnego kwotę, na jaką zostały one oszacowane albo równą należności pieniężnej łącznie z kosztami egzekucyjnymi. Wówczas organ egzekucyjny uchyla czynności w stosunku do rzeczy lub prawa, których wyłączenia żądanie dotyczy. Jeśli zostanie uwzględnione żądanie, kwotę złożoną do depozytu zwraca się, a jeśli nie - dalszą egzekucję prowadzi się do kwoty zdeponowanej. Rzeczy lub prawa majątkowe, których wyłączenia zażądano, organ egzekucyjny nie może sprzedać do ostatecznego rozstrzygnięcia żądania i w ciągu 14 dni po tym rozstrzygnięciu, a w razie wniesienia powództwa do sądu - do dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu w sprawie wyłączenia spod egzekucji.

O wyłączeniu lub odmowie wyłączenia rzeczy lub prawa organ rozstrzyga w postanowieniu, na które przysługuje zażalenie. Na ostateczne postanowienia o odmowie wyłączenia prawa lub rzeczy nie przysługuje skarga do sądu administracyjnego.

Osoba trzecia, której żądanie nie zostało uwzględnione, może dochodzić swoich praw, wnosząc powództwo do sądu w trybie kodeksu postępowania cywilnego o zwolnienie rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji administracyjnej.

W postępowaniu egzekucyjnym zobowiązany ma również prawo wnieść skargę na prowadzone czynności. Może to dotyczyć każdej czynności, która według niego narusza jego interes prawny lub faktyczny. Ma na to 14 dni od dokonania zakwestionowanej czynności.

Wniesienie skargi nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego, ale w uzasadnionych wypadkach organ egzekucyjny lub nadrzędny w postanowieniu wstrzymuje prowadzenie postępowania. Skargę wnosi się do organu nadzoru za pośrednictwem organu egzekucyjnego. Rozstrzygnięcie następuje w drodze postanowienia. Na postanowienie o oddaleniu skargi przysługuje zażalenie.

Skarga na czynności egzekucyjne na podstawie art. 54 upea nie przysługuje, gdy przewiduje się inne środki zaskarżenia (zarzuty, zażalenia na postanowienia, żądanie wyłączenia rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji) albo gdy dopuszczalne jest wniesienie pozwu do sądu (wyrok WSA z 18 stycznia 2007 r., III SA/Wa 3474/06). Prawo do wniesienia skargi na czynności administracyjne powstaje wówczas, gdy strona skarży czynności natury wykonawczej lub faktyczne podejmowane w egzekucji. *...i bezczynność wierzyciela *

Skarga na bezczynność wierzyciela to konsekwencja zasady obowiązku prowadzenia egzekucji. Może wnieść ją podmiot, którego interes prawny lub faktyczny został naruszony przez niewykonanie obowiązku oraz organ zainteresowany wykonaniem obowiązku.

Bezczynność wierzyciela polega na tym, że nie podejmuje on działań zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych wobec zobowiązanego, czyli gdy nie kontroluje stanu rozliczeń lub gdy mimo stwierdzenia, że zobowiązany uchyla się od wykonania obowiązku, nie wzywa go do jego wypełnienia. A w razie bezskuteczności tego upomnienia nie sporządza tytułu wykonawczego i nie składa wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Obowiązkiem wierzyciela nie jest jedynie doprowadzić do wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Także brak jego działań w toku postępowania egzekucyjnego można potraktować jako bezczynność (wyrok WSA w Warszawie z 22 czerwca 2006 r., VII SA/Wa 146/06).

W praktyce skargę taką mogą wnosić ubezpieczeni, którym niezależnie od niej - na podstawie art. 40 ust. 1a ustawy o sus - przysługuje prawo wystąpienia z wnioskiem do ZUS o udzielenie informacji o podjętych działaniach w celu ściągnięcia nieopłaconych składek.

Skargę wolno wnieść od chwili, gdy powstało zadłużenie, które mogło być skierowane do egzekucji, do chwili podjęcia przez wierzyciela czynności zmierzających do wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Ma być ona skierowana do organu wyższego stopnia, który orzeka w sprawie w postanowieniu. Na to oddalające skargę przysługuje zażalenie na podstawie art. 6 § 1a ustawy egzekucyjnej.

Oprócz środków unormowanych bezpośrednio w ustawie egzekucyjnej w postępowaniu egzekucyjnym w administracji przedsiębiorcy wolno stosować również środki wynikające z kodeksu postępowania cywilnego oraz ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU nr 153, poz. 1270).

Na podstawie art. 3 § 1 pkt 2 tej ustawy sądy administracyjne są właściwe w sprawach skarg na postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie, oraz na bezczynność organów egzekucyjnych.

Osoba trzecia, której wniosek o wyłączenie rzeczy lub prawa spod egzekucji administracyjnej nie został uwzględniony, może wnieść powództwo do sądu o wyłączenie z tej egzekucji rzeczy lub prawa majątkowego. Zgodnie z art. 842 § 2 k.p.c. robi to w ciągu 14 dni od doręczenia postanowienia organu egzekucyjnego, a jeżeli zainteresowany wniósł zażalenie na to postanowienie - w ciągu 14 dni od doręczenia postanowienia wydanego wskutek zażalenia. Do pozwu należy dołączyć postanowienie administracyjnego organu egzekucyjnego odmawiające żądania wyłączenia przedmiotu spod egzekucji oraz skierować do organu egzekucyjnego odpis pozwu. Do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rzeczy objętych wyłączeniem nie wolno sprzedać w trybie przewidzianym dla sprzedaży ruchomości w przepisach o egzekucji należności pieniężnych. Nie dotyczy to rzeczy szybko psujących się, które w ten sposób mogą być sprzedane, a kwotę uzyskaną ze sprzedaży składa się do depozytu organu egzekucyjnego. Jeśli sąd nie uwzględni żądania
wyłączenia spod egzekucji, egzekucję administracyjną prowadzi się dalej do kwoty złożonej do depozytu. Natomiast orzeczenie sądu uwzględniające powództwo powoduje, że rzeczy lub prawa majątkowe, których dotyczyło to zwolnienie, nie będą przedmiotem egzekucji administracyjnej.

Skargę wnosi się do wojewódzkiego sądu administracyjnego, na którego obszarze właściwości ma siedzibę organ, którego działalność została zaskarżona. Może ją wnieść każdy, kto ma w tym interes prawny, a ponadto prokurator, rzecznik praw obywatelskich oraz organizacje społeczne w zakresie ich statutowej działalności. Skargę wolno wykorzystać dopiero po wyczerpaniu środków odwoławczych, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator lub rzecznik praw obywatelskich.

Skargę wnosi się do sądu w ciągu 30 dni od doręczenia skarżącemu postanowienia. Natomiast prokurator lub rzecznik praw obywatelskich mają na to sześć miesięcy od doręczenia stronie postanowienia. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność jest przedmiotem zaskarżenia. Organ ten przekazuje skargę do sądu z aktami sprawy i odpowiedzią w ciągu 30 dni od jej wniesienia. Do czasu rozpoczęcia rozprawy przed sądem wojewódzkim organ ten musi uwzględnić skargę w całości. Od wydanych przez sąd administracyjny wyroków lub postanowień w sprawie przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Anna Werner