Przeszacowania zjadły cały roczny zysk Orlenu i Lotosu

Pierwsze raporty analityczne wieszczące ujemne wyniki finansowe polskich koncernów paliwowych na koniec 2008 r. pojawiły się już na przełomie listopada i grudnia. Specjaliści z Citigroup obliczyli wtedy, że Orlen zamknie rok ze 170 mln zł straty. Miałaby ona być przede wszystkim efektem przeszacowania zapasów, które - według analityków - obniżyło wynik koncernu w IV kwartale aż o 2,4 mld zł.

Osłabienie złotego wobec dolara w ostatnich dniach zeszłego roku spowodowało dodatkowy efekt wzrostu wartości kredytów walutowych. Można zatem z dość dużym prawdopodobieństwem założyć, że poczyniona teraz aktualizacja raportu Citigroup spowodowałaby korektę w dół prognozy zeszłorocznego wyniku finansowego płockiego koncernu.

Bardzo zła końcówka roku

Z kolei DM BZ WBK wyliczył pod koniec listopada, że strata netto Grupy Lotos w 2008 r. sięgnie 86 mln zł. Paweł Burzyński, analityk z tego domu maklerskiego, uaktualnił niedawno dane. - _ Myślę, że strata Lotosu będzie jeszcze o około 100 mln zł większa _ - powiedział.

W jego opinii również Orlen po raz pierwszy w swej historii zamknie rok pod kreską. Dotychczasowe, skumulowane zyski koncernu, które po trzech kwartałach wyniosły ponad 2,4 mld zł, zostaną w całości zniwelowane przez stratę w IV kwartale. Miałaby ona wynikać w największym stopniu z przeszacowania zapasów ropy (tzw. efekt LIFO) - o około 2 mld zł - i z przeszacowania wartości kredytów zaciągniętych w obcych walutach - o ok. 1,8 mld zł.

Bar­dzo po­dob­ne są wy­li­cze­nia po­czy­nio­ne już w tym ro­ku przez Ka­mi­la Klisz­cza, ana­li­ty­ka z Do­mu In­we­sty­cyj­ne­go BRE Ban­ku. We­dług nie­go, prze­sza­co­wa­nie za­pa­sów ro­py naf­to­wej mia­ło­by ob­ni­żyć re­zul­ta­ty Or­le­nu o 1,9 mld zł i w po­dob­nym stop­niu wy­nik miał­by się ob­ni­żyć przez prze­sza­co­wa­nie war­to­ści kre­dy­tów. W efek­cie stra­ta w ostat­nim kwar­ta­le ub.r. mo­gła się­gnąć pra­wie 3 mld zł, natomiast za ca­ły rok - oko­ło 470 mln zł.

Bardzo zbliżony wynik, zdaniem Kliszcza, może też pokazać Grupa Lotos. Gdański koncern już w III kwartale ub.r. miał 224 mln zł straty. W minionym kwartale mogła przekroczyć 900 mln zł. Oczywiście największy wpływ na to miałyby mieć przeszacowania wartości kredytów walutowych (przede wszystkim tych zaciągniętych w dolarach na realizację Programu 10+) i zapasów ropy naftowej - po około 550-600 mln zł. Strata netto na koniec roku sięgnęłaby w efekcie 490 mln zł.

Największym optymistą wśród polskich analityków okazuje się Maciej Wewiórski z Domu Maklerskiego IDMSA. Po uaktualnieniu danych ocenia zeszłoroczny zysk netto Orlenu na ponad 430 mln zł. Efekt przeszacowania zapasów ropy miałby także według jego wyliczeń sięgnąć 1,8 mld zł, ale już przeszacowanie wartości kredytów w znacznie mniejszym stopniu odcisnęłoby się na wynikach Orlenu. Obniżyłoby je tylko o około 1 mld zł.

Wewiórski przyznał, że dotychczas nie uaktualnił swych wyliczeń, dotyczących rezultatów Grupy Lotos. - Myślę, że w tym wypadku będziemy jednak mieli do czynienia ze stratą netto na koniec roku - powiedział "Parkietowi" analityk DM IDMSA.

Zagranica nie wierzy w straty

Sceptyczne stanowisko wobec wizji gigantycznych strat polskich koncernów paliwowych w 2008 r. mają zagraniczni analitycy. - _ To raczej mało prawdopodobne, aby PKN Orlen miał stratę za cały 2008 r. _ - stwierdziła Olena Kyrylenko, analityk z KBC Securities. - _ W ostatnim kwartale 2008 r. płocki koncern pokaże zapewne stratę, ale nie aż tak dużą, by cały rok zakończył na minusie. Chyba że Orlen miałby bardzo duże odpisy, ale nie wiem, co mógłby odpisać _ - dodała Kyrylenko.Również Bram Buring, analityk z Wood & Company, powątpiewa w to, by płocki koncern naftowy zamknął cały ubiegły rok pod kreską. - _ Nie wydaje mi się to możliwe, co innego wynik kwartalny. Ostatni kwartał zeszłego roku Orlen mógł zakończyć dużą stratą _ - stwierdził ekspert.

Zdaniem obojga analityków o wiele bardziej prawdopodobne jest to, że stratę netto za zeszły rok wykaże Grupa Lotos. Komentarza Mariusza Machajewskiego, wiceprezesa gdańskiego koncernu odpowiedzialnego za jego finanse, nie udało nam się uzyskać (opinia przedstawiciela Orlenu - patrz obok).

W tym roku będzie... lepiej

Przedstawiciele branży paliwowej ostrzegają, że 2009 r. będzie jeszcze trudniejszy niż miniony. Paradoksalnie jednak zarówno Orlen, jak i Grupa Lotos mogą pokazać w tym roku lepsze rezulataty finansowe niż osiągnięte w 2008 r. - _ Baza jest tak niska, że nie ma szans, by wyniki były gorsze _ - powiedział Kamil Kliszcz z DI BRE Banku. W jego ocenie I kwartał 2009 roku może jeszcze, w efekcie wahań cen ropy naftowej, pogorszyć rezultaty polskich firm. Jednak potem, gdyby sytuacja na światowych rynkach się ustabilizowała, efekt LIFO nie będzie już w takim stopniu wpływał na rezultaty Orlenu czy Grupy Lotos.

Analitycy wyliczyli, że Orlen zamknie ubiegły rok ze stratą netto. Co Pan na to?

_ Jesteśmy w trakcie zamykania ksiąg rachunkowych, nie mogę więc tego w żaden sposób skomentować. Prawdą jest natomiast, że na wyniki IV kwartału bardzo duży wpływ będą miały dwa jednorazowe niegotówkowe wydarzenia: tzw. efekt wyceny zapasów oraz przeszacowanie wartości kredytów zaciągniętych w obcych walutach. _

Jak znaczący może być ich wpływ na końcowy wynik roczny?

_ W ostatnich latach, aż do III kwartału 2008 r., wzrost cen ropy i umacniający się złoty powodowały dość znaczną poprawę raportowanego wyniku. W IV kwartale mieliśmy do czynienia z niespotykanym wcześniej spadkiem cen ropy i osłabieniem złotego. Rzeczywiście te dwa elementy będą miały poważny, choć czysto księgowy, negatywny wpływ na wynik. _

Czy może Pan wykluczyć to, że Orlen pokaże na koniec zeszłego roku stratę netto?

_ Nie mogę się jeszcze w żaden sposób odnieść do ewentualnego wyniku finansowego spółki, ani za cały rok, ani za IV kwartał. Operacyjnie minione kwartały były najlepsze w ostatnich latach, chociaż pod koniec roku w petrochemii widać już było pewne sygnały spowolnienia. _

Zdaniem analityków, wobec takiej bazy Orlen z całą pewnością w rozpoczętym właśnie roku poprawi wyniki. Co Pan o tym sądzi?

_ To będzie nieprzewidywalny rok. Prognozy gospodarcze są bardzo zróżnicowane. Pierwsze dni stycznia nie wskazują na to, byśmy mieli do czynienia z wielkim kryzysem. Jesteśmy przygotowani na różne scenariusze i będziemy dynamicznie reagować w zależności od sytuacji. _

Bartłomiej Mayer

Hubert Kozieł

Tekst z kolumny nr 3 Gazety Giełdy Parkiet