Reformowanie finansów spychane na kolejną kadencję

Zaostrzenie procedur strzegących finansów państwa przed nadmiernym zadłużeniem wejdzie w życie dopiero w 2012 r. Posłowie spieszą się, aby choć w części zmienić reguły konstruowania budżetu na 2010 r.

Posłowie z Komisji Finansów chcą w środę zająć się ustawą o finansach publicznych i przepisami ją wprowadzającymi. Zdaniem PO, jest jeszcze szansa, by na podstawie zmienionych przepisów powstał budżet na 2010 r. Ale już wiadomo, że najistotniejsze zmiany wejdą w życie dopiero w kolejnej kadencji Sejmu i rządu.

Warunkiem, by ustawy miały wpływ na przyszłoroczny budżet, jest opublikowanie ich przed 30 września.

_ Decydujące będą najbliższe posiedzenie komisji oraz posiedzenie Sejmu. Jeśli uda się nam przeprowadzić drugie czytanie i głosowanie w połowie lipca, są szanse na to, że przyszłoroczny budżet będzie tworzony na nowych zasadach, m.in. z nową formą prezentacji funduszy europejskich _– mówi Paweł Arndt, poseł PO.

Prace nad projektami trwały w Sejmie od października, a podkomisja do spraw monitorowania systemu podatkowego obradowała nad nim aż 25 razy.

_ Ten projekt zmienia kilkadziesiąt innych ustaw, które w międzyczasie też ulegały zmianom w Sejmie. Musieliśmy brać to na bieżąco pod uwagę _– mówi Arndt, szef podkomisji.
W wyniku jej prac powstały nowe projekty ustaw. Co zmieniła podkomisja?
_ Idea pozostała bez zmian, ale między innymi z powodu kryzysu złagodziliśmy część zapisów. Opóźniliśmy termin wejścia w życie wielu artykułów, np. o likwidacji gospodarstw pomocniczych _– mówi poseł.

Na 2012 r. przesunięto wdrożenie budżetu zadaniowego, dzięki któremu w bardziej czytelny sposób miały być prezentowane wydatki państwa. Z kolei w 2013 r. ma wejść w życie kontrola budżetu w ujęciu zadaniowym i badanie pod względem mierników efektywności.

W przypadku wieloletniego planu finansowego państwa zdecydowano, że uchwalać i publikować go powinna Rada Ministrów. Wcześniej zakładano, że przygotowany przez rząd plan uchwalać będzie Sejm. Zapisano też dwa warianty terminu wejścia w życie: 31 lipca 2010 r. albo 31 stycznia 2012 r.

_ Nie byliśmy jednomyślni, czy kolejne rządy powinny go przygotowywać na czas swojej kadencji, czy też może być tworzony na dowolne cztery lata budżetowe, a w razie potrzeby zmieniony _ – mówi poseł.

Autorzy projektu chcieli, żeby finanse publiczne stały się bardziej przejrzyste, a gospodarowanie środkami – bardziej odpowiedzialne. Dlatego też w pierwotnym projekcie zapisano, że od 2009 r. m.in. procedury ostrożnościowe zapobiegające nadmiernemu zadłużeniu będą uruchamiane, jeżeli dług publiczny przekroczy 47 proc. Obecnie funkcjonuje pułap 50 proc. PKB. Przy tym progu zaczyna obowiązywać zakaz zwiększania relacji deficytu do dochodów. Posłowie chcą, aby niższe progi funkcjonowały dopiero od roku 2012, a nie jak początkowo planował resort finansów – już od tego roku (prace nad ustawą przedłużyły się).

Z pierwotnego projektu wypadł również zapis, że po przekroczeniu 55 proc. PKB relacja długu do produktu krajowego w kolejnej ustawie budżetowej nie może być wyższa niż w roku poprzedzającym. Nie zmieni się ogólny limit zadłużenia – 60 proc. PKB.

Przesłany przez rząd projekt przewidywał, że do końca 2009 roku zlikwidowane zostaną wszystkie gospodarstwa pomocnicze oraz państwowe zakłady budżetowe, a spośród samorządowych te, które nie znajdą się w nowej ustawie o finansach publicznych. Podkomisja przesunęła ten termin o rok. W tym samym czasie mają zostać zlikwidowane niektóre fundusze celowe, np. Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych.

_ Zamawianie usług na zewnątrz sektora finansów publicznych, a nie jak dotychczas od jednostek i po cenach przez nie ustalanych, wpłynie na pojawienie się konkurencji _ – zapewniał rok temu resort finansów w uzasadnieniu ustawy.

Część zadań mogą przejąć jednostki nadrzędne.

Aleksandra Kurowska , Konrad Krasuski
PARKIET