Rewolucyjne zmiany w prawie. Polacy: ale o co chodzi?

Definicja work-life balance wskazuje, że mamy do czynienia z koncepcją utrzymania równowagi pomiędzy pracą zawodową, a innymi sferami życia prywatnego - rodziną, aktywnością społeczną, swoimi pasjami i rozwojem osobistym.

Najnowsze dane pokazują, że jedyne 31 procent respondentów wie, na czym polegają tegoroczne zmiany prawne w tym zakresie, czytamy w najnowszym raporcie, przeprowadzonym przez ClickMeeting, czyli polską platformę do wideokonferencji i spotkań online.

Nowelizacja Kodeksu Pracy, która weszła w życie 26 kwietnia 2023 r., wprowadziła bezpłatny urlop opiekuńczy, wydłużenie urlopu rodzicielskiego, a także dała możliwość zwolnienia od wykonywanych obowiązków z powodu siły wyższej.

Jej uchwalenie związane było z wdrożeniem do porządku prawnego dwóch unijnych dyrektyw - w sprawie przewidywalnych i przejrzystych warunków pracy oraz równowagi między życiem zawodowym a prywatnym.

Z przeprowadzonej ankiety wynika, że 51 proc. osób nie zostało poinformowanych przez pracodawcę o prawach im przysługujących, 28 proc. nie jest pewne, a 21 proc. otrzymało informacje o zmianach w prawie.

- Równowaga między życiem zawodowym a prywatnym jest jednym z warunków zachowania zdrowia i satysfakcji z pracy. Poprawia również wydajność pracowników. Wyniki ankiety wskazują na to, że work-life balance jest wciąż niedoceniany i mało znany - komentuje Martyna Grzegorczyk z ClickMeeting.

Respondenci, którzy zauważyli, że ich pracodawca wprowadził rozwiązania w kierunku work-life balance, wskazali, że były to nowe rodzaje urlopu wynikające z ustawy - opiekuńczy w wymiarze do 5 dni w roku kalendarzowym oraz urlop z powodu siły wyższej w wymiarze 2 dni lub 16 godzin (16 proc.).

Część z ankietowanych zyskała dodatkowe przerwy w pracy (9 proc.), elastyczne godziny rozpoczynania i kończenia pracy, co pozwala im na dostosowanie grafiku do swoich potrzeb (7 proc.). Ponadto respondenci otrzymali możliwość pracy u innego pracodawcy (7 proc.) oraz informacje o wolnych stanowiskach i możliwościach awansu w firmie (5 proc.).

Aż 42 proc. badanych nie jest pewnych, czy firma, w której pracują, wprowadziła zmiany związane z ustawą work-life balance, jednocześnie 40 proc. deklaruje, że ich pracodawca nie wdrożył nowych rozwiązań w tym zakresie. Równocześnie 11 proc. respondentów podkreśliło, że już wcześniej w ich miejscu pracy dbano o dobre praktyki w tym zakresie. Natomiast 8 proc. twierdzi, że w ich przedsiębiorstwach są obecnie większe możliwości w temacie równowagi między życiem prywatnym a pracą.

Idea work-life balance powstała w Stanach Zjednoczonych, całkiem niedawno, bo dopiero w II połowie lat 80. XX wieku. Rosnący poziom stresu, rozwój wyłącznie zawodowy i życie w ciągłym biegu nie służyło pracownikom.

Odpowiedzią na niepokojący trendy była koncepcja ograniczenia czasu w pracy na korzyść rozwoju życia społecznego i osobistego, a zwłaszcza rodzinnego, czyli koncepcja work-life balance.

Do najważniejszych zmian w tym zakresie należy zaliczyć:

• prawo do 2 miesięcy urlopu rodzicielskiego dla drugiego rodzica – nie będzie on mógł być przeniesiony;
• prawo do dodatkowego urlopu opiekuńczego – w wymiarze 5 dni roboczych w roku, będzie to urlop bezpłatny;
• prawo do wzięcia urlopu z powodu działania siły wyższej – np. w związku z pilnymi sprawami rodzinnymi spowodowanymi wypadkiem lub chorobą;
• zakaz zwalniania czy nawet przygotowywania do zwolnienia pracownika z powodu wystąpienia z wnioskiem o urlop tacierzyński, rodzicielski i opiekuńczy;
• wprowadzenie rozwiązania dla osób mających dzieci do 8. roku życia, które pozwoli im na szersze stosowanie elastycznej organizacji pracy.