Samorządy coraz sumienniej przygotowują budżety

Zgodnie z ustawą o finansach publicznych jednostki samorządu terytorialnego (czyli organ wykonawczy jednostki: wójt, burmistrz, zarząd powiatu bądź zarząd województwa) mają przygotować projekt budżetu do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy. Projekt jest przedkładany też radzie do uchwalenia oraz Regionalnej Izbie Obrachunkowej do zaopiniowania.

Jak wynika z informacji przekazanej PAP przez przewodniczącą Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych Grażynę Wróblewską, ustawowego terminu przedłożenia regionalnym izbom obrachunkowym projektów uchwał budżetowych na 2013 r. dochowało 79,4 proc. samorządów.

To najlepszy wynik od kilku lat. W latach 2008-2012 projekty uchwał budżetowych przedkładane w ustawowym terminie stanowiły, odpowiednio 60,5 proc., 56,7 proc., 51,4 proc., 64,2 proc. i 75 proc. projektów uchwał budżetowych ogółem.

Z tego obowiązku najsumienniej wywiązywały się samorządy województw: w zeszłym roku wszystkie przekazały projekty w terminie, miasta na prawach powiatu (90,9 proc. przekazanych w terminie) oraz powiaty (81,5 proc. przekazanych w terminie).

"Organ wykonawczy, czyli wójt, burmistrz, prezydent lub zarząd to generalnie odpowiedzialne instytucje, które starają się nie naruszać prawa. Termin 15 listopada jest raczej przez nie dotrzymywany. Przynajmniej jeżeli chodzi o obszar działania krakowskiej Regionalnej Izby Obrachunkowej wypadki przekraczania tego terminu są bardzo sporadycznie" - skomentował w rozmowie z PAP Krzysztof Surówka, ekspert ds. finansów samorządowych Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, a zarazem członek krakowskiej Regionalnej Izby Obrachunkowej.

Poprawa następuje, mimo że ustawa o finansach publicznych nie przewiduje negatywnych sankcji za nieprzedłożenie projektu budżetu w terminie.

"W literaturze podkreśla się, że skoro żadna z ustaw nie przewiduje sankcji za jego niedochowanie i przedłożenie projektu uchwały budżetowej po tej dacie, należy przyjąć, że termin ten ma charakter instrukcyjny i uchybienie mu nie powoduje żadnych negatywnych skutków dla organu wykonawczego" - poinformowała Grażyna Wróblewska. Jednak, jak podkreśliła, "nieprzedstawienie projektu uchwały budżetowej organowi stanowiącemu i regionalnej izbie obrachunkowej opóźnia proces procedowania nad uchwałą w sprawie budżetu."

Zgodnie z ustawą o finansach publicznych, uchwała budżetowa powinna zostać uchwalona przed rozpoczęciem roku budżetowego, a w szczególnie uzasadnionych wypadkach - nie później niż do 31 stycznia roku budżetowego.

Jak wynika ze sprawozdania z działalności Regionalnych Izb Obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2013 r. opracowanego przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych, niemal wszystkie samorządy "wyrabiają się" z uchwaleniem budżetu w ostatecznym terminie.

Według sprawozdania z ogólnej liczby uchwalonych budżetów 74,7 proc. jednostek uchwaliło budżety na 2013 r. do 31 grudnia 2012 r. (w 2012 r. - 71,8 proc., w 2011 r. 36,7 proc.), do 31 stycznia 2013 budżety uchwaliło 24,9 proc. jednostek, (2012 r. 28 proc., w 2011 r. 63,1 proc.), natomiast 0,2 proc to budżety związków komunalnych, które podjęły swoją działalność po 31 stycznia 2013 r.

Tylko pojedyncze z 2 980 jednostek samorządu terytorialnego i ich związków nie wypełniają tego obowiązku. "W związku z nieuchwaleniem budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w ustawowym terminie, regionalne izby obrachunkowe ustaliły 5 budżetów (0,2 proc. ogółu budżetów) dla 3 gmin, 1 powiatu i 1 związku. W 2012 r. izby ustaliły również 5 budżetów - dla 4 gmin i 1 powiatu" - czytamy w sprawozdaniu.