Sejm za poprawkami Senatu do noweli Kodeksu postępowania administracyjnego

Nowela Kodeksu postępowania administracyjnego stanowi część przygotowanego przez Ministerstwo Rozwoju pakietu: "100 zmian dla firm - Pakiet ułatwień dla przedsiębiorców". Jej celem, jak wynika z uzasadnienia, jest wprowadzenie rozwiązań, które pozwolą usprawnić postępowania administracyjne oraz skrócić czas ich trwania. Nowe przepisy mają się też przyczynić do bardziej partnerskiego podejścia administracji do obywateli oraz zapewnić adekwatność administracyjnych kar pieniężnych do zaistniałych przypadków naruszeń prawa.

Ustawa wprowadza m.in. instytucję mediacji, której celem byłoby "wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy", a także "dokonanie ustaleń, dotyczących jej załatwienia w granicach obowiązującego prawa, w tym przez wydanie decyzji lub zawarcia ugody". Uczestnikami mediacji mogą być, w myśl noweli, organ prowadzący i strony postępowania.

Mediację ma przeprowadzać mediator, którym może być "osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych". W szczególności mają to być mediatorzy wpisani na listę stałych mediatorów lub do wykazu mediatorów, prowadzonych przez prezesa sądu okręgowego. Mediatorem nie będzie mógł być pracownik organu administracji publicznej, przed którym toczy się postępowanie. Mediator, w myśl noweli, powinien też wykazywać bezstronność w prowadzeniu mediacji.

Właśnie instytucji mediacji dotyczy jedna z przyjętych przez Sejm poprawek Senatu, z których większość ma charakter legislacyjny i doprecyzowujący. Poprawka zakłada, że mediatorzy mogliby być wpisywani na listy oraz wykazy stałych mediatorów, prowadzone nie tylko przez prezesów sądów okręgowych, ale także przez wyższe uczelnie oraz organizacje pozarządowe.

Jednocześnie, w myśl poprawki, w przypadku gdy organ prowadzący postępowanie byłby uczestnikiem mediacji, mediatorem mogłaby być wyłącznie osoba wpisana na taką listę stałych mediatorów (lub do wykazu instytucji i osób uprawnionych do prowadzenia postępowania mediacyjnego).

Inne nowe rozwiązanie, wprowadzane przez nowelę kpa, to tzw. milczące załatwienie sprawy. W myśl ustawy sprawę będzie się uznawać za załatwioną milcząco, jeśli w ciągu miesiąca od dnia doręczenia żądania strony właściwemu organowi administracji publicznej "nie wyda decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie" (tzw. milczące zakończenie postępowania) albo "nie wniesie sprzeciwu na drodze decyzji" (tzw. milcząca zgoda).

Ponadto, w myśl ustawy, wątpliwości faktyczne mają być rozstrzygane na korzyść strony, a w sytuacji nakładania na przedsiębiorcę administracyjnych kar finansowych organ będzie musiał kierować się szeregiem wytycznych. Ustawa wprowadza też bardziej adekwatny system kar.

Nowela ma wejść w życie 1 czerwca 2017 roku.

Teraz trafi do prezydenta.