Tylko połowa spółek złożyła w sądzie sprawozdania za 2011 r. 

Zaproponowana przez Ministerstwo Finansów zmiana ma polegać na dopisaniu w kodeksie karnym skarbowym kary grzywny za nieprzekazanie urzędowi skarbowemu sprawozdania finansowego, opinii lub raportu biegłego rewidenta. Wysokość grzywny będzie zależeć od wielkości minimalnego wynagrodzenia na dany rok. Obecnie byłoby to od 160 zł do 32 tys. zł.

Projekt MF trafił do konsultacji społecznych.

Jak powiedziała PAP Amelia Górniak, starszy konsultant w Taxand Polska, w kodeksie karnym skarbowym już dziś jest regulacja, która może być podstawą do nałożenia grzywny na podatników niewywiązujących się z takiego obowiązku (art. 56 par. 4). Były jednak wątpliwości, jak rozumieć użyte w tym przepisie słowo "oświadczenie" - czy dotyczy ono również sprawozdań finansowych. - W efekcie organy nie korzystały z sankcji wynikającej z tego przepisu, ograniczając się do wezwania podatnika do złożenia sprawozdania finansowego - powiedziała Górniak.

Dotychczas karę za niezłożenie sprawozdania finansowego - do sądu rejestrowego - mogły nakładać sądy. W praktyce jednak obowiązek ten nie był i nadal nie jest przestrzegany, co potwierdzają najnowsze dane z Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), przekazane PAP przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Spośród 294 tys. 100 podmiotów zarejestrowanych w KRS, sprawozdanie finansowe za 2011 r. złożyło - według stanu na 18 lutego br. - 141 tys. 307 podmiotów, czyli niespełna połowa.

Nieskładanie sprawozdań to domena przede wszystkim spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Na 212 tys. 177 takich spółek zarejestrowanych w KRS, sprawozdania finansowe za 2011 r. złożyło do sądu dotychczas 106 tys. 842, czyli połowa.

Lepiej jest ze spółkami akcyjnymi: na 7 tys. 817 spółek akcyjnych, sprawozdania finansowe za 2011 r. złożyło do sądu dotychczas 5 tys. 361 spółek.

Po wybuchu afery Amber Gold padały liczne zapowiedzi zmian, które miały przymusić do składania sprawozdań finansowych. Jednak od tego czasu jedyna zmiana, która w tym zakresie nastąpiła, polegała na podwyższeniu wysokości grzywny, którą może nałożyć sąd rejestrowy za niezłożenie sprawozdania finansowego. Od 3 maja 2012 r. sąd może wymierzyć - w pierwszych dwóch postanowieniach przymuszających - karę w wysokości po 10 tys. zł. Dopiero w trzecim postanowieniu, gdyby dwa pierwsze okazały się nieskuteczne, sąd wymierza grzywnę bez ograniczeń, w dowolnej wysokości.

Niezależnie od tego grzywna, a nawet kara ograniczenia wolności, grozi na podstawie ustawy o rachunkowości. Z taką sankcją muszą się liczyć członkowie zarządu spółek kapitałowych, a w spółkach osobowych - wspólnicy prowadzący sprawy spółki. Grzywna jest wymierzana w stawkach dziennych; co do zasady od 10 do 540 stawek dziennych, przy czym stawka dzienna nie może być wyższa niż 2000 zł. Natomiast kara ograniczenia wolności może być orzeczona na okres od miesiąca do 12 miesięcy i może polegać na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne.

Jak powiedziała PAP Aleksandra Stępniewska z kancelarii Wardyński i Wspólnicy, "dotychczasowa praktyka sądów karnych w odniesieniu do czynów niezłożenia sprawozdania finansowego sprowadzała się w przeważającej mierze do decyzji o umorzeniu postępowania z uwagi na znikomą społeczną szkodliwość czynów".

Katarzyna Jędrzejewska