Ważna decyzja dla posiadaczy starych aut i klimatyzatorów

Grupa ponad 160 państw krajów, w tym USA i Unii Europejskiej, chce stopniowej, ale całkowitej eliminacji zużycia gazów HFC na całym świecie. Pierwsze globalne ograniczenia miałyby obowiązywać od roku 2021, a w samej Unii - rok wcześniej.

Tzw. HFC, czyli wodorofluorowęglowodory, zastąpiły bardziej szkodliwe gazy cieplarniane stosowane w starych lodówkach i zamrażarkach, ale także dezodorantach. Ale i one wciąż przyczyniają się do postępowania globalnego ocieplenia.

– Zmiana na HFC przyniosła wymierne efekty w walce z dziurą ozonową. Teraz przyszedł czas na kolejny krok – wyjaśnia dr inż. Jadwiga Popławska-Jach, ekspert z Instytutu Chemii Przemysłowej.

Pomimo silnego lobby chemicznego, Unia już wcześniej wprowadziła tzw. rozporządzenie o f-gazach, ograniczające użycie gazów fluorowanych, w tym HFC, które masowo są stosowane w chłodnictwie i klimatyzacji, a także w aerozolach, piankach, rozpuszczalnikach i ochronie przeciwpożarowej.

- Dla UE absolutny zakaz stosowania w nowych, handlowych i przemysłowych urządzeniach chłodniczych oraz w stacjonarnym sprzęcie klimatyzacyjnym zacznie obowiązywać od 2020 roku – wyjaśnia ekspertka z Instytutu Chemii Przemysłowej.

Co oznacza ta decyzja dla szeregowych obywateli świata? Z pewnością w perspektywie lat zdrowsze środowisko. Tyle że nie ma nic za darmo. Zmiany regulacji generują koszty, które poniesiemy również my. Może się okazać, że gdy będziemy chcieli nabić klimatyzację w samochodzie, przyjdzie nam np. zapłacić więcej za płyn chłodzący. Będzie miało to związek z nieuniknioną podwyżką cen czynnika trudniej dostępnego na rynku w związku z regulacjami środowiskowymi.

- Problem będzie dotyczył głównie posiadaczy starszych samochodów, których klimatyzacja nabijana jest czynnikiem zawierającym HFC. W nowszych modelach już stosuje się bardziej ekologiczne rozwiązania, np. wykorzystujące węglowodory – przytacza przykład dr inż. Jadwiga Popławska-Jach.

Podobnie ma się sprawa z klimatyzacją stosowaną w mieszkaniach czy hotelach. Jej użytkowanie może okazać się droższe, a z biegiem lat właściciele takich systemów będą zmuszeni do wymiany sprzętu na nowy.

Ekspertka Instytutu Chemii Przemysłowej uspokaja jednak, że z drugiej strony koszty te wcale nie muszą się okazać tak wysokie. Przeszliśmy już rewolucję w oświetleniu energooszczędnym, praktycznie niezauważenie nastąpiła zmiana w gazach stosowanych w sprzedawanych obecnie lodówkach domowych. Dziś już na rynku nie ma takich, które stosują czynnik chłodzący z grupy HFC. Aby sprawdzić, jaki środek chłodniczy jest używany w lodówce, należy przeczytać etykietę kompresora z tyłu urządzenia lub tabliczkę znamionową wewnątrz lodówki.

Najbardziej zmianę odczuje przemysł, który będzie zmuszony przestawić się na zastępcze czynniki naturalne, np. amoniak, CO2 czy węglowodory. Lobby branż chłodnictwa i klimatyzacji przekonuje jednak, że wciąż "nie ma doskonałego czynnika zastępczego. Alternatywy dla HFC są łatwopalne, toksyczne lub mniej energooszczędne i nie nadają się do wszystkich zastosowań", a "ogólny zakaz stosowania HFC może zagrażać zdrowiu i bezpieczeństwu konsumentów" – czytamy w komunikacie na EPEE (European Partnership for Energy and the Environment).

Jak przekonują przeciwnicy globalnego zakazu, wciąż nie ma jednoznacznych zamienników HFC, równie wydajnych energetycznie i ekonomicznie, a decyzja o zakazie HFC w stacjonarnych urządzeniach klimatyzacyjnych będzie paradoksalnie skutkować zakazem ich stosowania w pompach ciepła - tak istotnych w zmniejszeniu zużycia energii w UE.

- Ograniczenia w stosowaniu tych gazów wpłynie również na przemysł spożywczy, np. producentów mięsa, serów, a także owoców. Ta branża wykorzystuje duże chłodnie zarówno do przechowywania produktów, jak i ich przewozu. To oznacza dla nich wzrost kosztów - czy w uzupełnianiu czynników chłodzących, czy w wymianie całych systemów. Można się spodziewać, że część z tych kosztów będą chcieli przerzucić na klientów i odbije się na cenach żywności – sugeruje dr inż. Popławska-Jach.

Z drugiej strony bardziej zapobiegliwi już od pewnego czasu przechodzą na nowoczesne i bardziej ekologiczne rozwiązania. – Przykładem może być sieć marketów Carrefour, która od pewnego czasu w swoich punktach montuje tylko systemy oparte na CO2 – dodaje ekspertka Instytutu Chemii Przemysłowej.