Więcej firm powalczy z praniem pieniędzy

Wynika to z nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (DzU z 2009 r. nr 166, poz. 1317), której zmiany wejdą w życie w październiku. Nakłada ona liczne obowiązki dotyczące dokumentowania transakcji.

Co do zasady rejestrowaniu podlegają transakcje na kwoty o równowartości przewyższającej 15 tys. euro. To samo dotyczy transakcji przeprowadzonych za pomocą więcej niż jednej operacji, gdy okoliczności wskazują, że są one ze sobą powiązane i zostały podzielone na mniejsze kwoty w celu uniknięcia ewidencjonowania. Analogicznie – gdy istnieje podejrzenie prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, z tym że tu rejestruje się wszystkie transakcje, bez względu na ich wartość.

Nie na każdym spoczywają te powinności. Przepisy zawierają wyliczenie podmiotów obowiązanych. Nowela rozszerza ten krąg m.in. o wszystkich przedsiębiorców, którzy będą rejestrować transakcje dokonywane gotówką, w odróżnieniu od dotychczasowych obowiązanych, dla których forma płatności nie ma znaczenia. Po wejściu w życie nowych przepisów minister finansów wyda przepisy wykonawcze i wtedy na firmy spadną powyższe zadania.

– Przedsiębiorcy już dziś giną w gąszczu przepisów, a po zmianach ich sytuacja jeszcze się skomplikuje. Co więcej, nowe obowiązki łączą się z niemałymi kosztami. 15 tys. euro nie jest oszałamiającą kwotą w obrocie gospodarczym, dotknie to więc wielu firm – mówi Krzysztof Gąsiorowski, radca prawny z kancelarii Grygowicz-Ziemba, Krakowiak, Gąsiorowski. – Intencja jest zrozumiała, przelewy już dziś rejestrują banki, transakcje gotówkowe będą rejestrować same firmy. Nie znajduję jednak usprawiedliwienia dla tak daleko posuniętych ciężarów. Zahacza to o tajemnicę handlową. Przedsiębiorców traktuje się jak detektywów i zmusza ich do podejrzliwego podejścia do kontrahentów.

Obecnie podmioty obowiązane są zmuszone przez ustawę do wprowadzenia we własnym zakresie pisemnych procedur. Ułatwieniem ma być ustalony przez MF wzór rejestru transakcji podlegających ewidencjonowaniu oraz tryb ich przekazywania generalnemu inspektorowi informacji finansowych. Będzie się to odbywało z wykorzystaniem informatycznych nośników danych.

– Przepisy unijne mówią o obowiązku identyfikacji oraz weryfikacji transakcji przez podmioty obowiązane. To dobry kierunek w walce z praniem pieniędzy. Ustawodawca krajowy nakłada jednak dalej idące obowiązki w postaci rejestracji i przekazywania informacji GIIF. Wiąże się to ze znacznymi wydatkami na systemy informatyczne oraz obsługujących je pracowników – komentuje Patrycja Rogowska-Tomaszycka, ekspert z PKPP Lewiatan.

Oprócz tych ciężarów podmioty obowiązane stosują tzw. środki bezpieczeństwa finansowego. W ich skład wchodzi np. weryfikacja tożsamości klienta, uzyskiwanie informacji dotyczących celu zawiązywanych stosunków gospodarczych oraz identyfikowanie rzeczywistego beneficjenta, co polega na ustalaniu struktury własności i zależności klienta. Jeśli instytucja obowiązana nie zdoła zastosować tych środków, musi odstąpić od transakcji lub podpisania umowy, a w razie wcześniejszego jej zawarcia – rozwiązać ją.

—Mateusz Maj