Kto zarabia na twojej koszulce?

- W przemyśle odzieżowym w Azji pracuje 15 mln osób. Ich wynagrodzenia nie pozwalają na godne życie - mówi Maria Huma z z Clean Clothes Polska. - Z ceny odzieży ok. 1-2 proc. trafia do pracowników, a mniej więcej 50 proc. do marek i sklepów. Ta dysproporcja pokazuje, że godne wynagrodzenie nie jest niemożliwe - dodaje.

Jak twierdzą przedstawiciele kampanii, większość pracowników przemysłu odzieżowego państw azjatyckich zatrudnionych jest za płacę minimalną. Jej wysokość stanowi jednak jedynie ułamek pensji, która pozwoliłaby na bezproblemowe utrzymanie gospodarstwa domowego.

Metodologia stosowana do badania krajów azjatyckich nie nadaje się bezpośrednio do oceny sytuacji w polskim przemyśle odzieżowym. Jednak i u nas warunki pracy w tej branży nie są najlepsze. - W Polsce szwaczki też zarabiają płacę minimalną. W pewnym sensie jest to podobna sytuacja - mówi Joanna Szabuńko z Clean Clothes Polska.

Godna płaca, na którą powołuje się Clean Clothes, to wskaźnik wyliczony przez organizację Asia Floor Wage Alliance na podstawie cen żywności w danym kraju. Przyjęto, że dieta pracownika powinna wynosić 3000 kcal dziennie, a wydatki na żywność stanowią 50 proc. wydatków budżetu gospodarstwa domowego.

Poziom minimalnych wynagrodzeń drastycznie odbiega od wskaźnika "godnej płacy". W Bangladeszu pensja minimalna wynosi zaledwie 11 proc. tej wartości. W Sri Lance jest to 19 proc., w Kambodży - 21 proc., w Indiach - 26 proc., w Indonezji - 31 proc., w Chinach - 46 proc., a w Malezji - 46 proc.

Działacze organizacji pozarządowej działają na rzecz poprawy tej sytuacji. - Naciskamy na firmy, by w umowach ze swoimi dostawcami wymagały godnej płacy dla pracowników - wylicza Maria Huma. - Od państw żądamy, by kształtowały płacę minimalną na poziomie godnej płacy - dodaje.

LPP zeszło z linii strzału

Clean Clothes Polska w ramach akcji "Godna płaca dla wszystkich" zachęca również do podpisania międzynarodowej petycji w sprawie poprawy warunków płacowych pracowników fabryk odzieżowych w Azji. Dotychczas na stronie internetowej akcji podpisało ją prawie 2 tys. osób.

W ramach kampanii zaplanowano również happeningi pod sklepami marek należących do firmy LPP (Cropp, Reserved, House, Mohito)
. Chodziło o wymuszenie na firmie wzięcia odpowiedzialności za tragedię w bangladeskiej fabryce Rana Plaza w kwietniu bieżącego roku. W katastrofie budowlanej zginęło wówczas ponad 1100 osób, a w gruzach fabryki znaleziono metki ubrań marki Cropp. W tym tygodniu LPP ogłosiło jednak, że przystępuje do porozumienia firm mającego na celu poprawę bezpieczeństwa w fabrykach produkujących odzież w Bangladeszu. Z tego powodu Clean Clothes Polska zrezygnowało z organizacji happeningów.

- W końcu LPP zmądrzało. Był duży nacisk z wielu stron. Czy to wynik naszej akcji? Na pewno w jakimś stopniu tak - uważa Maria Huma. - Gratulujemy firmie LPP - dodaje.

Przedstawiciele organizacji pozarządowych przekonują, że nie zależy im na bojkocie określonych marek, ale na zwiększeniu świadomości konsumenckiej. Pomóc ma w tym również promujący akcję spot reklamowy.

- Nie chodzi o to, by ludzie przestali kupować odzież w sklepach, ale by byli bardziej świadomi co kupują. Jak nic nie będziemy robić, to nic się nie zmieni - powiedział aktor Mateusz Banasiuk, obecny na konferencji prasowej. - Na firmy może wpłynąć tylko perspektywa utraty zysku - dodał.

Aby pomóc konsumentom w świadomych zakupach, Clean Clothes Polska zapowiada uruchomienie na początku przyszłego roku aplikacji na smartfony, za pomocą której będzie można sprawdzić, co dana firma robi w sprawie zapewnienia godnej płacy pracownikom.

- Naszym celem jest, by główne firmy odzieżowe działały odpowiedzialnie - podsumowuje Joanna Szabuńko z Clean Clothes Polska.