Podwyżki i dłuższe urlopy. Oto co czeka pracowników po 1 stycznia

Rok 2026 zapowiada się jako rewolucyjny pod kątem zmian w prawie pracy. Część z nich została już uchwalona i wchodzi w życie od 1 stycznia nowego roku. Inne są wciąż na etapie projektowania i możliwe jest, że pojawią się w przepisach w dalszych miesiącach 2026 r.

Wraz z nowym rokiem zmieni się sposób naliczania dni urlopowych. Przypomnijmy, że pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę należy się 20 dni wolnych w roku, jeżeli przepracowali mniej niż 10 lat (w ten okres wlicza się także czas edukacji) oraz 26 dni, gdy staż pracy przekroczy 10 lat. Od 1 stycznia do owego stażu będzie można wliczać również pracę na umowach-zlecenie i innych umowach o świadczenie usług, prowadzenie własnej działalności gospodarczej i pracę za granicą.

Dla wielu pracowników, którzy nie pracowali do tej pory na etacie, może to oznaczać możliwość wcześniejszego nabycia praw do dłuższego urlopu wypoczynkowego.

Inną fundamentalną zmianą jest określenie warunków utraty zasiłku chorobowego. ZUS będzie mógł zażądać od lekarza wydania dokumentacji medycznej. Chory może stracić prawa do świadczenia, jeżeli Zakład w trakcie kontroli uzna, że wykonywał on pracę zarobkową lub podejmował się aktywności, które z uwagi na charakter choroby, mogły wydłużyć okres dochodzenia do zdrowia.

Od 1 stycznia 2026 r. krajowe minimum wzrośnie o 140 zł do 4806 zł brutto miesięcznie, czyli ok. 3600 zł na rękę. Minimalna stawka godzinowa wyniesie 31,40 zł.

Wzrost minimalnego wynagrodzenia oznacza również, że w górę pójdą powiązane z nim świadczenia pracownicze. Jednym z nich jest maksymalna wysokość odprawy wypłacanej m.in. w przypadku zwolnień grupowych.

Odprawa wynosi równowartość miesięcznego wynagrodzenia jeżeli zatrudniony przepracował w danym miejscu pracy mniej niż 2 lata, dwumiesięcznego, jeżeli staż pracy wynosił od 2 do 8 lat i trzymiesięcznego, gdy czas pracy przekroczył 8 lat. Ustawodawca narzuca jednak górny limit w postaci 15-krotności minimalnego wynagrodzenia. To oznacza, że w przyszłym roku maksymalna wysokość odprawy sięgnie 72 090 zł brutto - wyliczył serwis Forsal.pl.

Kolejna duża zmiana wchodzi w życie nieco wcześniej, bo 24 grudnia tego roku. Po nowelizacji Kodeksu pracy pracodawcy będą mieli obowiązek informowania kandydatów do pracy o przewidzianym wynagrodzeniu jeszcze przed rozmową kwalifikacyjną. Pojawi się również zakaz pytania o zarobki uzyskiwane w poprzednich miejscach pracy.

Firma będzie także zobowiązana do podania średniego wynagrodzenia na danym stanowisku, również z podziałem na płeć, co ma pomóc w niwelowaniu luki płacowej.

Wśród projektów nowelizacji, które nie zostały jeszcze przegłosowane, możemy znaleźć m.in. przepisy nadające nowe uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy. Urzędnicy mają zyskać prawo do przekształcania umów cywilnych w umowy o pracę. Jak pisaliśmy w WP Finanse zmiana ta dotknęłaby na przykład pracowników branży IT, w której wiele osób współpracuje z firmami na zasadzie umów B2B.

Znamy również założenia projektu ustawy dotyczącej zakazu bezpłatnych staży. - Zdobywanie doświadczenia zawodowego poprzez staże może być i jest cennym sposobem rozwijania swoich kompetencji i umiejętności. Niezmiennie jednak - jeżeli jest to praca, to powinna wiązać się z godnym wynagrodzeniem. Jakim? O tym możemy dyskutować, ale stanowisko Ministerstwa Pracy w odniesieniu do każdej pracy jest takie samo. Jeżeli jest praca, to powinna być płaca - tłumaczyła ministra pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.

Wynagrodzenie stażysty ma być nie mniejsze niż 35 proc. średniego wynagrodzenia w gospodarce. Czas trwania stażu nie będzie mógł przekroczyć 6 miesięcy, a pracodawca dostanie zakaz zatrudniania w tej formie większej liczby osób, niż pracuje u niego na pełnym etacie.