Działania ZUS na rzecz osób niepełnosprawnych

Priorytetem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie działań na rzecz osób niepełnosprawnych jest:

• zapewnienie kompleksowej obsługi klientów niepełnosprawnych,
  • rehabilitacja lecznicza,
  • podejmowanie działań mających na celu zwiększenie zatrudnienia osób niepełnosprawnych w Zakładzie,
  • umożliwienie osobom niepełnosprawnym zdobywania doświadczenia zawodowego w Zakładzie poprzez odbywanie praktyk studenckich oraz staży zawodowych.

W Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych został powołany Zespół do spraw realizacji zadań Zakładu na rzecz osób niepełnosprawnych. Celem jego działania jest przygotowanie w ZUS warunków do doskonalenia jakości obsługi, zwiększenia zatrudnienia oraz intensyfikacji prewencji rentowej i wypadkowej osób niepełnosprawnych.

6 grudnia 2010 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych organizuje "Dzień Otwarty dla Osób Niepełnosprawnych". *Więcej informacji »Więcej informacji* »

Jednym z istotnych działań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz osób niepełnosprawnych jest realizacja programu rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej. Program ten jest realizowany od 1996 r. i dotyczy osób, które:

• w wyniku chorób i następstw urazów są zagrożone długotrwałą niezdolnością do pracy,
• są uprawnione do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego,
• pobierają rentę okresową z tytułu niezdolności do pracy. W ciągu ostatnich 14 lat z rehabilitacji leczniczej skorzystało ponad 715 tys. osób.

Rehabilitacja, według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), to kompleksowe i skoordynowane stosowanie środków medycznych, socjalnych i zawodowych w celu usprawnienia osób z naruszoną sprawnością organizmu do możliwie najwyższego poziomu.

Celem programu rehabilitacji leczniczej w ZUS jest przywrócenie zdolności do pracy osobom, które w następstwie choroby, urazu lub wypadku są zagrożone długotrwałą niezdolnością do pracy, lub są nadal niezdolne do pracy ale jednocześnie rokują odzyskanie tej zdolności.

Jednocześnie z rehabilitacją medyczną - uzupełnioną edukacją zdrowotną, promocją zdrowia i nauką zasad prawidłowego żywienia - prowadzone są działania psychologiczne.

U większości osób poddanych rehabilitacji leczniczej uzyskuje się poprawę stanu zdrowia w stopniu umożliwiającym im podjęcie na nowo funkcji społecznych, w tym zawodowych i rodzinnych. Tym samym realizacja programu rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej aktywnie przyczynia się do przeciwdziałania zjawisku powstawania niepełnosprawności.

Podstawą skierowania do ośrodka rehabilitacyjnego jest orzeczenie o potrzebie rehabilitacji leczniczej wydane przez lekarza orzecznika ZUS.

Przeczytaj również:
Renta z tytułu niezdolności do pracy »
Renta socjalna »
Waloryzacja rent »
Orzecznictwo lekarskie w ZUS »
Uprawnienia pracownicze osób niepełnosprawnych »
Rozpoczęcie działalności gospodarczej »
Zakres rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych dofinansowane ze środków PFRON »

Orzeczenie o potrzebie rehabilitacji leczniczej lekarz orzecznik ZUS może wydać:

• na wniosek lekarza prowadzącego leczenie, przy czym wniosek ten może być sporządzony na dowolnym formularzu (przykładowy wzór wniosku można pobrać ze strony internetowej Zakładu www.zus.pl), który należy złożyć w oddziale ZUS właściwym ze względu na miejsce zamieszkania,
• podczas kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy,
• przy ustalaniu uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego,
• podczas orzekania o niezdolności do pracy dla celów rentowych. Jeżeli lekarz orzecznik ZUS wyda orzeczenie o potrzebie przeprowadzenia rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej, osoba zainteresowana otrzymuje zawiadomienie o skierowaniu do ośrodka rehabilitacyjnego.

Obecnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych kieruje na rehabilitację leczniczą - w systemie stacjonarnym lub ambulatoryjnym - pacjentów z następującymi schorzeniami:

• w systemie stacjonarnym: - narządu ruchu, - wczesnymi stanami pourazowymi i po zabiegach artroskopowych, - układu krążenia, - układu oddechowego, - psychosomatycznymi, - po mastektomii z powodu raka gruczołu sutkowego,
• w systemie ambulatoryjnym: - narządu ruchu, - układu krążenia. Istotną cechą prowadzonego programu jest to, że nie obciąża on fi nansowo pacjenta, bowiem pełny koszt rehabilitacji, uwzględniający w szczególności koszty zabiegów, zakwaterowania i żywienia pokrywa ZUS.

Kompleksowa rehabilitacja lecznicza odbywa się na podstawie ustalonego indywidualnie programu uwzględniającego schorzenia i współistniejące choroby oraz zawiera następujące elementy:

• kinezyterapię i fizykoterapię - tj. zabiegi fizykoterapeutyczne z zakresu ciepłolecznictwa, krioterapii, magneto- i elektroterapii, leczenia ultradźwiękami, leseroterapii i różnych form masażu,
• rehabilitację psychologiczną, w tym m.in. psychoedukację i treningi relaksacyjne,
• edukację zdrowotną. Rehabilitacja lecznicza w ośrodku rehabilitacyjnym trwa 24 dni, przy czym okres ten może być przedłużony lub skrócony przez ordynatora ośrodka rehabilitacyjnego, po uprzednim uzyskaniu zgody Zakładu.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie porozumienia zawartego w 2008 r. ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Integracji, współpracuje również przy realizacji:

• działań zmierzających do aktywizacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy (prowadzenie polityki równych szans, szkolenia dla osób niepełnosprawnych, szkolenia w zakresie tworzenia i zarządzania zespołem, którego członkami są osoby niepełnosprawne) oraz pomocy w organizacji miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych w oddziałach ZUS,
• szkoleń dla pracowników ZUS dotyczących „wrażliwości na niepełnosprawność”, szkoleń i pomocy w dostosowaniu obiektów Zakładu dla potrzeb osób - klientów i pracowników - o różnych stopniach niepełnosprawności,
• promocji oraz upowszechnianiu wspólnych publikacji, podejmowaniu inicjatyw, akcji i przedsięwzięć na rzecz osób niepełnosprawnych (seminaria, konferencje, targi pracy, kampanie społeczne).

Opracowanie: Departament Prewencji i Rehabilitacji Centrali ZUS