Działania ZUS na rzecz osób niepełnosprawnych
Priorytetem ZUS w zakresie działań na rzecz osób niepełnosprawnych jest zapewnienie kompleksowej obsługi klientów niepełnosprawnych, rehabilitacja lecznicza, podejmowanie działań mających na celu zwiększenie zatrudnienia osób niepełnosprawnych w Zakładzie, umożliwienie osobom niepełnosprawnym zdobywania doświadczenia zawodowego w Zakładzie
poprzez odbywanie praktyk studenckich oraz staży zawodowych.
Priorytetem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie działań na rzecz osób niepełnosprawnych jest:
- zapewnienie kompleksowej obsługi klientów niepełnosprawnych,
- rehabilitacja lecznicza,
- podejmowanie działań mających na celu zwiększenie zatrudnienia osób niepełnosprawnych w Zakładzie,
- umożliwienie osobom niepełnosprawnym zdobywania doświadczenia zawodowego w Zakładzie poprzez odbywanie praktyk studenckich oraz staży zawodowych.
W Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych został powołany Zespół do spraw realizacji zadań Zakładu na rzecz osób niepełnosprawnych. Celem jego działania jest przygotowanie w ZUS warunków do doskonalenia jakości obsługi, zwiększenia zatrudnienia oraz intensyfikacji prewencji rentowej i wypadkowej osób niepełnosprawnych.
Jednym z istotnych działań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz osób niepełnosprawnych jest realizacja programu rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej. Program ten jest realizowany od 1996 r. i dotyczy osób, które:
- w wyniku chorób i następstw urazów są zagrożone długotrwałą niezdolnością do pracy,
- są uprawnione do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego,
- pobierają rentę okresową z tytułu niezdolności do pracy. W ciągu ostatnich 14 lat z rehabilitacji leczniczej skorzystało ponad 715 tys. osób.
1. Definicja i cel rehabilitacji leczniczej
Rehabilitacja, według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), to kompleksowe i skoordynowane stosowanie środków medycznych, socjalnych i zawodowych w celu usprawnienia osób z naruszoną sprawnością organizmu do możliwie najwyższego poziomu.
Celem programu rehabilitacji leczniczej w ZUS jest przywrócenie zdolności do pracy osobom, które w następstwie choroby, urazu lub wypadku są zagrożone długotrwałą niezdolnością do pracy, lub są nadal niezdolne do pracy ale jednocześnie rokują odzyskanie tej zdolności.
Jednocześnie z rehabilitacją medyczną - uzupełnioną edukacją zdrowotną, promocją zdrowia i nauką zasad prawidłowego żywienia - prowadzone są działania psychologiczne.
U większości osób poddanych rehabilitacji leczniczej uzyskuje się poprawę stanu zdrowia w stopniu umożliwiającym im podjęcie na nowo funkcji społecznych, w tym zawodowych i rodzinnych. Tym samym realizacja programu rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej aktywnie przyczynia się do przeciwdziałania zjawisku powstawania niepełnosprawności.
2. Warunki korzystania z rehabilitacji leczniczej
Podstawą skierowania do ośrodka rehabilitacyjnego jest orzeczenie o potrzebie rehabilitacji leczniczej wydane przez lekarza orzecznika ZUS.
Przeczytaj również:
Renta z tytułu niezdolności do pracy »
Renta socjalna »
Waloryzacja rent »
Orzecznictwo lekarskie w ZUS »
Uprawnienia pracownicze osób niepełnosprawnych »
Rozpoczęcie działalności gospodarczej »
Zakres rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych dofinansowane ze środków PFRON »
Orzeczenie o potrzebie rehabilitacji leczniczej lekarz orzecznik ZUS może wydać:
- na wniosek lekarza prowadzącego leczenie, przy czym wniosek ten może być sporządzony na dowolnym formularzu (przykładowy wzór wniosku można pobrać ze strony internetowej Zakładu www.zus.pl), który należy złożyć w oddziale ZUS właściwym ze względu na miejsce zamieszkania,
- podczas kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy,
- przy ustalaniu uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego,
- podczas orzekania o niezdolności do pracy dla celów rentowych. Jeżeli lekarz orzecznik ZUS wyda orzeczenie o potrzebie przeprowadzenia rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej, osoba zainteresowana otrzymuje zawiadomienie o skierowaniu do ośrodka rehabilitacyjnego.
3. Schorzenia objęte rehabilitacją leczniczą
Obecnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych kieruje na rehabilitację leczniczą - w systemie stacjonarnym lub ambulatoryjnym - pacjentów z następującymi schorzeniami:
- w systemie stacjonarnym: - narządu ruchu, - wczesnymi stanami pourazowymi i po zabiegach artroskopowych, - układu krążenia, - układu oddechowego, - psychosomatycznymi, - po mastektomii z powodu raka gruczołu sutkowego,
- w systemie ambulatoryjnym: - narządu ruchu, - układu krążenia. Istotną cechą prowadzonego programu jest to, że nie obciąża on fi nansowo pacjenta, bowiem pełny koszt rehabilitacji, uwzględniający w szczególności koszty zabiegów, zakwaterowania i żywienia pokrywa ZUS.
Kompleksowa rehabilitacja lecznicza odbywa się na podstawie ustalonego indywidualnie programu uwzględniającego schorzenia i współistniejące choroby oraz zawiera następujące elementy:
- kinezyterapię i fizykoterapię - tj. zabiegi fizykoterapeutyczne z zakresu ciepłolecznictwa, krioterapii, magneto- i elektroterapii, leczenia ultradźwiękami, leseroterapii i różnych form masażu,
- rehabilitację psychologiczną, w tym m.in. psychoedukację i treningi relaksacyjne,
- edukację zdrowotną. Rehabilitacja lecznicza w ośrodku rehabilitacyjnym trwa 24 dni, przy czym okres ten może być przedłużony lub skrócony przez ordynatora ośrodka rehabilitacyjnego, po uprzednim uzyskaniu zgody Zakładu.
4. Działania na rzecz osób niepełnosprawnych
Zakład Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie porozumienia zawartego w 2008 r. ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Integracji, współpracuje również przy realizacji:
- działań zmierzających do aktywizacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy (prowadzenie polityki równych szans, szkolenia dla osób niepełnosprawnych, szkolenia w zakresie tworzenia i zarządzania zespołem, którego członkami są osoby niepełnosprawne) oraz pomocy w organizacji miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych w oddziałach ZUS,
- szkoleń dla pracowników ZUS dotyczących „wrażliwości na niepełnosprawność”, szkoleń i pomocy w dostosowaniu obiektów Zakładu dla potrzeb osób - klientów i pracowników - o różnych stopniach niepełnosprawności,
- promocji oraz upowszechnianiu wspólnych publikacji, podejmowaniu inicjatyw, akcji i przedsięwzięć na rzecz osób niepełnosprawnych (seminaria, konferencje, targi pracy, kampanie społeczne).
Opracowanie: Departament Prewencji i Rehabilitacji Centrali ZUS