Kolejny szczyt UE poświęcony wyjściu z kryzysu

Mimo apeli USA nie przewiduje się jednak, by przywódcy państw UE zapowiedzieli na szczycie zwiększenia wydatków na pobudzanie gospodarki ponad zapowiedziane już przez kraje członkowskie 400 mld euro.

_ Sądzę, że jest co najmniej nieostrożne rozpoczynanie dyskusji o kolejnych planach zanim nie zaczniemy wdrażać naszego już przyjętego pakietu _ - powiedział we wtorek przewodniczący Komisji Europejskiej (KE) Jose Manuel Barroso.

Zgodnie z projektem wniosków ze szczytu, przywódcy mają natomiast zapowiedzieć zwiększenie puli funduszy na unijną pomoc dla krajów poza strefą euro, z jakiej skorzystały dotąd Węgry i Łotwa, a następna w kolejce jest Rumunia. Obecnie wynosi on 25 mld euro, po zwiększeniu w grudniu z 12 mld.

Przywódcy przyjmą też na szczycie harmonogram prac nad wzmacnianiem bezpieczeństwa energetycznego UE oraz deklarację przed kopenhaską konferencją w sprawie zmian klimatycznych. Po przyjęciu własnego planu walki z ociepleniem klimatu, UE chce zobowiązać się do pomocy biedniejszym krajom trzecim w redukcji CO2. Polska domaga się, by KE oszacowała ich potrzeby i zaproponowała podział kosztów wsparcia na poszczególne kraje unijne.

Dyskusja na główny temat szczytu, czyli pobudzania gospodarki w kryzysie, skoncentruje się na "unijnej" części pakietu, a więc propozycji pięciomiliardowego planu inwestycji w projekty energetyczne, szerokopasmowy internet i rolnictwo. To tylko ciut więcej niż 1 proc. całej sumy jaką kraje członkowskie zaplanowały wydać z budżetów narodowych na pobudzanie gospodarki (w sumie około 400 mld euro, czyli 3,3 proc. unijnego PKB). Ale wciąż nie ma zgody kilku krajów, w tym przede wszystkim Niemiec, które jako główny płatnik do unijnej kasy, nie chcą wydawać na innych.

Wspierane przez Komisję Europejską czeskie przewodnictwo UE jest zdeterminowane, by doprowadzić do porozumienia w tej sprawie na szczycie.

Przywódcy mają też poprzeć założenia reformy rynków finansowych, opartych na raporcie tzw. grupy de Larosiere'a, których celem jest uczynienie rynków i instytucji finansowych bardziej bezpiecznymi dla inwestorów.

Przewodniczący Barroso liczy, że propozycje ekspertów (w tym Leszka Balcerowicza)
będą częścią stanowiska UE na spotkanie najbogatszych i najszybciej rozwijających się gospodarek świata G20 w Londynie 2 kwietnia.

Wśród propozycji na londyński szczyt znajdzie się też zwiększenie funduszy MFW do 500 mld dolarów. UE ma wesprzeć instytucję dodatkowymi kredytami w wysokości 75-100 mld USD. Z projektu wniosków końcowych ze szczytu wynika też, że UE będzie domagać się w Londynie większej regulacji i nadzoru nad agencjami ratingowymi, walki z rajami podatkowymi i ogłoszenia ich czarnej listy, a także "wspólnych zasad", które zapobiegną rozdmuchanym zarobkom bankowców.

_ Wyzwaniem G20 jest, żeby kraje europejskie i UE mówiły jednym głosem _ - powiedział Barroso.

Z polskiego punktu widzenia, na szczycie ważne będzie też ostateczne zaaprobowanie Partnerstwa Wschodniego, czyli zainicjowanego przez Warszawę flagowego projektu wzmacniania regionalnej współpracy ze wschodnimi sąsiadami UE. Chodzi o to by uroczysta inauguracja Partnerstwa Wschodniego nastąpiła 7 maja na szczycie UE w Pradze z udziałem zainteresowanych sześciu krajów: Ukrainy, Gruzji, Mołdawii, Białorusi, Armenii i Azerbejdżanu.

Ten temat jest już jednak na tyle przedyskutowany, że - jak mówił w poniedziałek minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski, "nie będzie już kontrowersji", także jeżeli chodzi o kwestie finansowe. Komisja Europejska zaproponowała przeznaczyć na Partnerstwo Wschodnie dodatkowe 600 mln euro. Nawet kraje południa jak Hiszpania przestają w tej sprawie protestować, rozumiejąc potrzebę zaangażowania UE w tej części Europy, zwłaszcza po gruzińsko-rosyjskim konflikcie zbrojnym w sierpniu 2008 roku.

Przedmiotem debaty na szczycie może być natomiast stopień zaangażowania w inicjatywę Białorusi, choć nikt nie chce, by Mińsk zupełnie wykluczyć z Partnerstwa Wschodniego.

Inga Czerny i Michał Kot