27.10. Warszawa - Prokuratura Krajowa informuje:
Prokuratura Krajowa informuje, że zakończone zostało badanie w trybie nadzoru służbowego materiałów śledztwa prowadzonego przez Prokuraturę Apelacyjną w Warszawie w Wydziale V ds. Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji sygn. Ap V Ds. 17/09 przeciwko Aleksandrowi L. i Wojciechowi S. podejrzanym o to, że w okresie od grudnia 2006 r. do stycznia 2007 r. w Warszawie działając wspólnie i w porozumieniu, powołując się na wpływy w komisji Weryfikacyjnej ds. Wojskowych Służb Informacyjnych podjęli się pośrednictwa w załatwieniu pozytywnej weryfikacji oficera byłych Wojskowych Służb Informacyjnych płk. Leszka T. w zamian za udzielenie korzyści majątkowej w kwocie 200 tys. zł, tj. o czyn z art. 230 par. 1 kk oraz w sprawie ujawnienia pracownikom spółki akcyjnej "AGORA" w bliżej nieustalonym miejscu i czasie, nie później niż w dniu 20 listopada 2007 r. informacji stanowiących tajemnicę państwową w postaci treści aneksu do Raportu w sprawie działalności Wojskowych Służb Informacyjnych to jest o przestępstwo z art. 265
par. 1 kk.
Powyższe postępowanie zostało wszczęte w wyniku zawiadomienia o przestępstwie złożonego przez Leszka T.
Przeprowadzone w śledztwie czynności procesowe - w szczególności opinie biegłych w połączeniu ze źródłami osobowymi - stały się podstawą do przedstawienia Aleksandrowi L. i Wojciechowi S. zarzutów.
Następnie do Sądu Rejonowego w Warszawie wystąpiono o zastosowanie tymczasowego aresztowania wobec podejrzanych.
W wyniku zażalenia na postanowienie Sądu Rejonowego o niezastosowaniu tymczasowego aresztowania wobec Aleksandra L. i Wojciecha S., w dniach 9 lipca 2008 r. i 29 lipca 2008 r. Sąd Okręgowy w Warszawie zastosował wobec obu podejrzanych tymczasowe aresztowanie.
W toku dalszego śledztwa, zastosowany wobec podejrzanego Aleksandra L. środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania został uchylony, zaś w odniesieniu do podejrzanego Wojciecha. S. - z uwagi na stan zdrowia, potwierdzony opinią biegłych - środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania zamieniono na środki o charakterze nieizolacyjnym.
Obecnie śledztwo znajduje się w końcowej fazie. Prokuratorzy są w trakcie opracowywania aktu oskarżenia.
W toku badania przedmiotowego śledztwa, stwierdzono, iż w dniu 18 kwietnia 2008 r. Prokurator Apelacyjny w Warszawie skierował do Sądu Okręgowego w Warszawie - Wydział VIII Karny - wniosek o kontrolę i utrwalanie treści rozmów telefonicznych prowadzonych przez Wojciecha S. i Aleksandra L. w trybie art. 237 par. 1 i par. 3 pkt 10 i 17 kpk.
Sąd Okręgowy wniosek uwzględnił postanowieniem z dnia 29 kwietnia 2009 r. w sprawie VIII Kp 331/08.
Należy podkreślić, że wniosek o zarządzenie kontroli i utrwalaniu rozmów telefonicznych nie budzi wątpliwości co do zasadności i jest merytorycznie uzasadniony, co potwierdził sąd wydając wyżej wskazane postanowienie.
Należy podkreślić także, że Prokurator Apelacyjny w Warszawie nie wnosił o kontrolę rozmów telefonicznych dziennikarzy.
Kontrola była prowadzona w ciągu trzech miesięcy, zgodnie z decyzją Sądu podjęta na podstawie art. 237 par. 6 kpk, rozmowy były odtwarzane i protokołowane przez imiennie wskazanych funkcjonariuszy z Departamentu Postępowań Karnych Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Warszawie.
Protokoły z podsłuchów zostały początkowo opatrzone klauzulą "tajne" i umieszczone w części niejawnej akt sprawy.
W dniu 22 czerwca 2009 r. - Zastępca Prokuratora Apelacyjnego w Warszawie na wniosek prokuratorów prowadzących śledztwo wydał zarządzenie na podstawie art. 21 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych, o zniesieniu klauzuli tajności z dokumentów oraz nośników elektronicznych zawierających rozmowy zarejestrowane w wyniku zarządzonej kontroli.
Dokumenty w postaci "protokołów z odtworzenia utrwalonych zapisów", zostały umieszczone w części jawnej akt głównych sprawy, jako część materiału dowodowego śledztwa.
W dniu 17 sierpnia 2009 r. do akt sprawy został złożony wniosek radcy prawnego Piotra Siłakiewicza, który załączył pełnomocnictwo Jacka Mąki - Zastępcy Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego do występowania w toczących się przed Sądem Okręgowym w Warszawie postępowaniach sądowych o sygn. XXV C 928/08 i I C 1065/08 dotyczących ochrony dóbr osobistych jego mandanta, które miały być naruszone publikacjami dziennika " Rzeczpospolita" z dnia 30 lipca 2008 r., pt. "Dziennikarz rzuca oskarżenia wobec ABW" . W swoim piśmie Piotr Siłakiewicz powołując się na treść art. 156 par. 5 kpk, wnosił o zezwolenie na zapoznanie się z aktami postępowania przygotowawczego Ap V ds. 17/09, a także - w przypadku zaistnienia takiej potrzeby - na sporządzenie odpisów bądź kopii dokumentów. Wnioskodawca był w szczególności zainteresowany czy w aktach sprawy znajdują się dokumenty mogące świadczyć czy w czasie od 15 do 31 lipca 2008 r., cyt. " Cezary Gmyz utrzymywał kontakty towarzyskie z Wojciechem Sumlińskim oraz czy Cezary Gmyz
czynnie uczestniczył w tworzeniu i redakcji listu otwartego Wojciecha Sumlińskiego", okoliczność ta miała zdaniem wnioskodawcy istotne znaczenie dla wykrycia prawdy obiektywnej w toczących się postępowaniach cywilnych. Ze znajdującego się w aktach wniosku wynika, że Piotr Siłakiewicz nie domagał się zapoznania z konkretnymi dokumentami w szczególności stenogramami z zarejestrowanych rozmów telefonicznych.
W dniu 15 września 2009 r. Piotr Siłakiewicz został poinformowany pismem, przez prokuratora prowadzącego sprawę, że jego wniosek złożony w trybie art. 156 par. 5 kpk został uwzględniony i akta sprawy w zakresie wskazanym we wniosku zostaną mu udostępnione w terminie 25 - 30 września 2009 r. Z adnotacji w aktach sprawy wynika, że zapoznanie się z aktami sprawy miało miejsce 28 września 2009 r. i obejmowało tom. XXI od karty 4286 do karty 4347.
W dniu 03 października 2009 r. Piotr Siłakiewicz złożył kolejny wniosek o wydanie z akt sprawy odpisów uczynionych z kart. 4286 - 4287, 4292 - 4293, 4294 - 4295, 4306, 4307 - 4308, 4309, 4313 - 4315. Wniosek został uwzględniony przez prokuratora referenta sprawy i przybrał postać stosownej adnotacji na wniosku uczynionej w dniu 05 października 2009 r. W dniu 06 października 2009 roku Piotr Siłakiewicz, po wniesieniu stosownych opłat, pokwitował odbiór kopii dokumentów, o których wydanie wnosił.
Wydanie przez prokuratora odrębnego zarządzenia pisemnego w tej kwestii nie jest wymagane procedurą karną.
Wydane dokumenty to sześć jawnych stenogramów rozmów telefonicznych, zarejestrowanych w toku kontroli rozmów telefonicznych prowadzonych przez podejrzanego Wojciecha S.
Stenogramy nie zawierają nazwisk korespondentów Wojciecha S., a jedynie numery telefonów.
Podkreślić należy, iż zarejestrowane rozmowy mają znaczenie dla toczącego się postępowania karnego, dotyczą one bowiem, planowanej przez podejrzanego Wojciecha S., próby samobójczej podjętej w dniu 30 lipca 2009 r. w Kościele św. Stanisława Kostki przy ul Hozjusza 2 w Warszawie. Próba ta miała uniemożliwić wykonanie decyzji o tymczasowym aresztowaniu podejrzanego stosownie do postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 29 lipca 2008 r. Prowadzone rozmowy obrazują ponadto stan psychiczny podejrzanego, co ma znaczenie przy ocenie stopnie jego poczytalności temporae criminis oraz zdolności do udziału w czynnościach procesowych. Zniszczenie tych stenogramów na obecnym etapie postępowania nie znajduje uzasadnienia, tym bardziej, że decyzja taka uniemożliwiałaby podejrzanym i ich obrońcom zapoznanie się z całością materiałów śledztwa, które to materiały mogłyby być istotne w ich ocenie.
Oceniając decyzję o zezwoleniu na zaznajomienie się z aktami sprawy przez Piotra Siłakiewicza oraz wydanie dokumentów z akt sprawy stwierdzić należy, iż decyzja taka została podjęta w oparciu o art. 156 par. 5 in fine kpk. Przepisy art. 156 par. 1 i par. 5 wyraźnie wskazują na możliwość udostępnienia akt innym osobom, tzn. innym niż strony i ich reprezentanci w danym postępowaniu. Kodeks nie precyzuje jednak kryteriów do wydawania decyzji o dostępie do akt, wskazując jedynie podmioty uprawnione do decydowania w tej materii.
W związku z powyższym w celu zobrazowania praktyki prokuratorskiej, Prokurator Krajowy zarządził także przeprowadzenie analizy dotyczącej praktyki udostępniania przez jednostki prokuratury materiałów postępowań osobom innym niż strony (art. 156 par. 5 kpk). Z analizy tej wynika, że poszczególni prokuratorzy różnie interpretują zapisy art. 156 par. 5 kpk. Niejednolitość w zakresie stosowania tego przepisu wynika z nieostrej różnicy pomiędzy zapisami art. 156 par. 5 kpk, a unormowaniami zawartymi w ustawie z dnia 06 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.
W toku badania przeprowadzonego przez Prokuraturę Krajową (lata 2007-2009) stwierdzono, że na 119 wniosków o udostępnienie materiałów śledztw osobom nie będącym stronami postępowania:
- 80 wniosków rozpoznano w trybie art. 156 par. 5 kpk - uwzględniono 77 wniosków,
- 39 wniosków rozpoznano w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej - uwzględniono wszystkie wnioski.
Mając powyższe na uwadze, Prokurator Krajowy do dnia 29 października 2009 r. wyda wytyczne skierowane do podległych mu prokuratorów określające zasady postępowania w sytuacji, gdy osoba nie będąca stroną zwraca się do prokuratury o udostępnienie akt śledztwa lub o wydanie kopii materiałów w nich się znajdujących.
Reasumując stwierdzić należy, iż w oparciu o przeprowadzone badanie materiałów śledztwa sygn. Ap V Ds. 17/09 oraz analizę dotyczącą praktyki udostępniania przez jednostki prokuratury materiałów postępowań osobom innym niż strony (art. 156 par. 5 kpk), działaniu prokuratora referenta przedmiotowego śledztwa nie można przypisać cech deliktu dyscyplinarnego.
Jednocześnie informujemy, iż Prokuratura Okręgowa w Poznaniu prowadzi postępowanie, związane częściowo z przedstawionymi powyżej zagadnieniami. W toku tego postępowania strony będą mogły korzystać z przysługujących im uprawnień procesowych.
Katarzyna Szeska
Rzecznik Prasowy Prokuratury Krajowej
UWAGA: Komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi wyłączną i pełną odpowiedzialność za jego treść.(PAP)
kom/ sdd/